Ο Γιώργος Κατρούγκαλος δεν είπε τίποτα που δεν έχουμε ακούσει ως τώρα στο δημόσιο διάλογο. Αυτά όμως που είπε δεν τα έχουμε ακούσει ποτέ ξανά από υπουργό των Εξωτερικών της Ελλάδας. Κι αυτό έχει σημασία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο προσδιορισμός της υφαλοκρηπίδας. Όλοι όσοι ασχολούνται με το θέμα, διπλωμάτες και εμπειρογνώμονες, αναγνωρίζουν πως αν η υπόθεση πάει στο Διεθνές Δικαστήριο, τότε είναι πολύ πιθανό η λύση που θα δοθεί να ικανοποιεί εν μέρει και την Τουρκία. Εμείς θα επιδιώξουμε πλήρη εφαρμογή του διεθνούς δικαίου που αναγνωρίζει στα νησιά υφαλοκρηπίδα, δηλαδή και στο Καστελόριζο. Το δικαστήριο ωστόσο θα αναγνωρίσει πιθανότατα την ιδιαιτερότητα της περιοχής, τη μεγάλη τουρκική ακτογραμμή και θα της επιδικάσει ένα μεγαλύτερο μέρος από αυτό που θα της αναλογούσε με μια κατά γράμμα εφαρμογή της συμφωνίας για το δίκαιο της θάλασσας. Μια συμφωνία την οποία έτσι κι αλλιώς η Τουρκία δεν αναγνωρίζει. Για τον λόγο αυτό άλλωστε ορισμένοι διαφωνούν με τη διαδικασία της προσφυγής στη Χάγη.
Όταν όμως ο Έλληνας υπουργός των Εξωτερικών υιοθετεί αυτό το επιχείρημα, ποιον σκοπό υπηρετεί; Όταν υπογραμμίζει τα δικαιώματα που προκύπτουν από την εκτεταμένη ακτογραμμή της Τουρκίας, τι επιδιώκει πέρα από το να ενισχύσει την τουρκική επιχειρηματολογία; Προφανώς δεν είναι μειοδότης. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει καλό κλίμα στις συζητήσεις με τον Τσαβούσογλου. Διέπραξε όμως έτσι ένα λάθος το οποίο φαντάζομαι ότι αποτελεί την αλφαβήτα στις διπλωματικές ακαδημίες: δεν δημιουργείς καλό κλίμα αδυνατίζοντας τη θέση της χώρας σου. Αντιθέτως προκαλείς την περιφρόνηση και ενθαρρύνεις ακόμα μεγαλύτερες διεκδικήσεις. Αυτό ισχύει δυστυχώς και σε προσωπικό επίπεδο. Η εικόνα του Έλληνα υπουργού των Εξωτερικών να σπεύδει να αγκαλιάσει τον Τούρκο ομόλογό του για να φωτογραφηθούν, αμέσως μετά την κοινή συνέντευξή τους όπου τον άκουσε να απαριθμεί τις πάγιες τουρκικές διεκδικήσεις, ήταν ενδεικτική της έλλειψης σοβαρότητας από την ελληνική πλευρά και προκάλεσε δηκτικά σχόλια από Έλληνες και Τούρκους δημοσιογράφους. Κάποιοι προφανώς νομίζουν ότι διπλωματία είναι τα ποσέ μαντιλάκια και τα γυαλιστερά χαμόγελα.
Γιατί να το πούμε κι αυτό. Η επίσκεψη στην πραγματικότητα ήταν μια επανάληψη, σε μικρότερη κλίμακα, του φιάσκου της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα. Κακά προετοιμασμένη, εξαντλήθηκε σε παράλληλους μονολόγους χωρίς καμία ορατή πρόοδο στο παραμικρό. Έτσι ο κ. Τσαβούσογλου είχε απλώς την ευκαιρία να επαναλάβει τις τουρκικές διεκδικήσεις, με τον Έλληνα υπουργό να αναγκάζεται να τις ανασκευάζει. Ούτε αυτό δεν είχαν προβλέψει, τι θα πουν μετά τη συνάντηση. Παθαίνουμε χωρίς να μαθαίνουμε.
Προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, ο κ. Κατρούγκαλος εξηγούσε μετά την συνάντηση στους Έλληνες δημοσιογράφους ότι σε λίγες μέρες έχουν εκλογές στην Τουρκία, γι’ αυτό και η τουρκική αδιαλλαξία. Άραγε του πέρασε από το μυαλό ότι ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο η επίσκεψή του θα έπρεπε να γίνει αργότερα;
Η περίπτωση του κ. Κατρούγκαλου πάντως είναι ενδεικτική της αριστερής διακυβέρνησης: πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι. Ακόμα και όπου επιχειρούν να κάνουν το σωστό, τα κάνουν θάλασσα εξαιτίας της ανικανότητας, της αλαζονείας και της έλλειψης στοιχειώδους κατανόησης της σύνθετης πραγματικότητας των διεθνών σχέσεων. Ασφαλώς χρειάζεται αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο. Ασφαλώς θα ήταν λάθος να παρασυρθούμε από την τουρκική προκλητικότητα, πόσο μάλλον να ρίχνουμε λάδι στη φωτιά, όπως έκανε, με περίσσευμα αφροσύνης, ο κ. Καμένος. Αυτό όμως δεν επιτυγχάνεται με ευχολόγια. Προϋποθέτει σχέδιο και συστηματική προεργασία. Δεν είναι η πρώτη φορά που πέφτουν έξω: και στις Πρέσπες ο τρόπος που προσέγγισαν τη συμφωνία και κυρίως η απουσία κάθε προσπάθειας συνεννόησης με την αντιπολίτευση, έγινε μπούμερανγκ. Έχουμε έτσι μια κυβέρνηση που στο όνομα της ειρηνικής συνύπαρξης και της καταπολέμησης του εθνικισμού καταφέρνει το ακριβώς αντίθετο. Δίνει πάτημα και επιχειρήματα στους πιο ακραίους και επικίνδυνους κύκλους. Είναι κι αυτό ένα κάποιο επίτευγμα.
14°
