«Άσε ό,τι κάνεις και κλείσε εισιτήρια για Κουφονήσια» μου είπε η Αλεξάνδρα Κλάδη κι εγώ κάνω πάντα ό,τι μου λέει. Εντάξει, σχεδόν πάντα…
Τρίτη πρωί, μετά του Αγίου Πνεύματος. Χτυπάει το τηλέφωνο. Είναι η Αλεξάνδρα Κλάδη. Ξέρεις, η… Αθηναία.
Το σηκώνω. «Τι κάνεις;» τη ρωτάω. «Άσε ό,τι κάνεις και κλείσε εισιτήρια για Κουφονήσια» μου απαντάει σαν μην άκουσε την ερώτηση που της είχα κάνει. «Εντάξει» της λέω «αλλά γιατί τέτοια πρεμούρα»;
Ε, κι άρχισε να μου εξιστορεί τι έζησε τρεις μέρες και δύο νύχτες που πέρασε σε αυτή τη μικρή κουκίδα του Αιγαίου με αφορμή τη Γιορτή του Ψαρά. Την ιδέα την έριξε ξαφνικά ο συνιδρυτής της στην ομάδα «Οι 3 Θεατροφύλακες» Νικόλας Μαρμαράς μόλις είχαν τελειώσει την παράσταση «Φλώρα: Ακολουθώντας Μαγική Πυξίδα από το Μαγεμένο Δάσος». Αυθόρμητα, η Αλεξάνδρα απάντησε «ναι» κι έτσι βρέθηκαν και οι δύο Σάββατο πρωί να τρέχουν πρωί-πρωί να προλάβουν τον ηλεκτρικό για Πειραιά. Προορισμός, τα Κουφονήσια. Έπρεπε να φτάσουν γρήγορα, όμως, γιατί το νησί βρισκόταν σε αναβρασμό προετοιμασιών για τη μεγάλη βραδιά της 15ης Ιουνίου. Έτσι επιλέχθηκε το HighSpeed, ώστε να φτάσουν μέσα σε 5 ώρες σε αυτό το νησί των Μικρών Κυκλάδων. Γρήγορα, εύκολα κι ωραία. Κι έτσι έφτασαν. Γρήγορα, εύκολα κι ωραία, αφού πρώτα πέρασαν από Πάρο και Νάξο, τα νησιά καταγωγής του Νικόλα.
Εκεί, έπεσαν πάνω στις προετοιμασίες για τη Γιορτή του Ψαρά. Σύμφωνα με τα όσα μου είπε η Αλεξάνδρα, η γιορτή αυτή γίνεται κάθε χρόνο το Σάββατο πριν από τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος. Σε αυτή, το νησί μεταμορφώνεται σε σκηνικό ταινίας. Ψαράδες φτάνουν στην προβλήτα με τα καΐκια τους κι εναποθέτουν τα ψάρια τους στο λιμάνι. Γυναίκες κι άντρες από το νησί τηγανίζουν τις ψαριές και μαγειρεύουν σε καζάνια –κληρονομιά από τους παππούδες τους το παραδοσιακό φαγητό των Κουφονησίων: Κοκκινιστό χταποδάκι μελωμένο μες στη ντομάτα με κριθαράκι. Την ίδια ώρα, νήπια αλλά και μεγάλοι χορεύουν μέχρι τελικής πτώσης.
Κι εδώ δεν άντεξα και τη ρώτησα τη vegan την καλλιτέχνιδα: «Κι εσύ κουκλίτσα μου, που τρως μόνο φύκια και μεταξωτές κορδέλες τι έφαγες»; «Το δικό μου το μερίδιο το καταβρόχθισε ο Νικόλας - μου απάντησε- που έφαγε για τέσσερις. Κι εγώ ευχαριστήθηκα τα καλά της ωραίας ζουμερής ντομάτας με την κυκλαδίτικη κάπαρη και φάβα» μου απάντησε, για να προσθέσει: «Άλλωστε, χόρεψα τόσο πολύ που δεν πρόλαβα να φάω».
Η Αλεξάνδρα και ο Νικόλας χόρεψαν μαζί με τους Κουφονησιώτες, αλλά και τους φιλοξενούμενους στο νησί χορευτές της Ένωσης Νησιωτών Αιγαίου από τους Αγίους Αναργύρους Αττικής και τη Λέσβο συρτό, μπάλο και καλαματιανό της Νάξου και όχι μόνο… Έμαθαν να χορεύουν και καππαδόκικια. Ναι, σωστά διάβασες, καππαδόκικα.
Θα με ρωτήσεις τώρα τι δουλειά έχουν τα καππαδόκικα στις Κυκλάδες. Κι εγώ το ίδιο ρώτησα την Αλεξάνδρα και τον Νικόλα, οι οποίοι μου μετέφεραν τα λόγια του δασκάλου παραδοσιακών χορών Νίκου Κορδώνη: Ο Άη Γιώργης που είναι πολιούχος του νησιού καταγόταν από την Καππαδοκία. Και για αυτό το νησί τον τίμησε δεόντως, χορεύοντας με φανάρια, με κουτάλια και με μαχαίρια…
«Εντάξει, βρε παιδιά» τους είπα, «αλλά γιατί τώρα να αφήσω ό,τι κάνω και να τρέξω για εισιτήρια για Κουφονήσια, αφού το γλέντι… πάπαλα; Από του χρόνου τώρα». Ο Νικόλας και η Αλεξάνδρα ήταν κατηγορηματικοί:
Για τους ανθρώπους, τη Στέλλα και τη Μαρία, που κρατάνε στα χέρια τους την πολιτιστική ζωή του νησιού με την «Κέρο». Τον Γιάννη, τον Δημήτρη, τον Βαγγέλη, τον Αντώνη…
Για να ζήσεις λίγο κάτι από τη Μανταλένα, έχοντας προβληματισμό για το αν θα πας στις σπηλιές του νησιού είτε με τη λάντζα του Μαύρου είτε με τη λάντζα του Πράσινου, είτε με του Ρουσσέτου. Εντάξει, εδώ δεν τσακώνονται, αλλά εσύ πάντα μπορείς να νομίζεις ότι πρωταγωνιστείς σε ελληνική ταινία, κολυμπώντας ταυτόχρονα στα γαλάζια νερά του Κάτω Κουφονησίου, του Γλαρονησίου και της Κέρου.
Για να δεις την Παναγία την Κουφωνησιώτισσα. Το ήξερες ότι η εικόνα της, φιλοξενείται στο εκκλησάκι του Άη Γιώργη και μία φορά τον χρόνο, κάθε 15Αυγουστο την πηγαίνουν στο «σπίτι» της στην εκκλησία της Παναγίας με χρονολογία ανέγερσης το 1651 στο Κάτω Κουφονήσι, όπου διανυκτερεύει και μετά πάλι πίσω στον Άη Γιώργη; Και δεν την πάνε έτσι απλά. Την πάνε με τη συνοδεία όλων των λαντζών του νησιού –που μεταφέρουν δωρεάν τουρίστες και κατοίκους- και τη φυλάνε τη νύχτα οι άγρυπνοι και μοναδικοί κάτοικοι του μικρού αυτού νησιού, οι ιδιοκτήτες του Βενετσάνου. Είναι η μόνη ημέρα του χρόνου όπου ο «Σκοπελίτης» παρεκκλίνει της πορείας του για να δέσει στον μικρό μόλο, έξω από την εκκλησία της Παναγίας.
Για να ζήσεις τη μοναδική εμπειρία να κάνεις τη βόλτα σου στις Μικρές Κυκλάδες με τον Σκοπελίτη. «Το πλοίο που δίνει ζωή στο νησί όλο τον χρόνο» όπως λένε οι κάτοικοι. Εντάξει, αν θέλεις κάτι πιο πολυτελές υπάρχει το Blue Star και το High Speed τρεις φορές την εβδομάδα.
Μα πάνω από όλα για να γνωρίσεις τους ανθρώπους του νησιού. Να σου μιλήσουν για τη ζωή τον χειμώνα. Για το πώς φροντίζουν να φέρνουν μία φορά την εβδομάδα από την Αθήνα με δικά τους έξοδα τον δάσκαλο των παραδοσιακών χορών. Για το πώς την «βγάζουν» χωρίς μόνιμο γιατρό στο νησί. Για το πώς φροντίζουν να «γεμίζουν» τον χρόνο τους με δραστηριότητες κάνοντας τα Κουφονήσια προορισμό για όλο τον χρόνο. Τρανταχτά παραδείγματα: το απόλυτο homemade Χριστουγεννιάτικο Χωριό, το Καρναβάλι όπου παιδιά και γονείς ράβουν εξολοκλήρου και αποκλειστικά μόνοι τους τις στολές τους για την παρέλαση την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Η γιορτή του Άη Γιώργη. Δεν χρειάζεται να σου περιγράψουμε τι βεγγαλικό πέφρει από τα καΐκια σε συνδυασμό με το δωρεάν φαγητό για τον πολιούχο του νησιού, αλλά και η Πρωτομαγιά κατά την οποία οι Κουφονησιώτες φτιάχνουν 130 στεφάνια, τα σωστά, τα παραδοσιακά με τη βέργα.
Για όλα αυτά, λοιπόν, άφησα ό,τι έκανα κι έβγαλα εισιτήρια για Κουφονήσια. Ραντεβού στον Άη Γιώργη.
23°
