Παρανέστι Δράμας: Μια διαδρομή και τέσσερις υδάτινοι τόποι

Καθώς μπαίνει ο Σεπτέμβρης και ο υδράργυρος διατηρεί ακόμα τις δυνατές του επιδόσεις, ξημερώματα παίρνω των ομματιών μου και φεύγω προς τον επίγειο υδάτινο παράδεισο της ανατολικής Μακεδονίας. Νέστος και η αγαπημένη διπλανή του ζώνη, η «δίπλα στη Νέστα», όπως χαρακτήριζαν οι Σλάβοι το σημερινό Παρανέστι Δράμας. Ο δρόμος κυματίζει μεταξύ των βουνών, τα οποία αναδιπλώνονται καθώς ανηφορίζω, ρίχνοντας τη θερμοκρασία, αργά αλλά σταθερά.

Ο Νέστος γαλαζοπράσινος, πάντα μυστικός, κρυμμένος ανάμεσα στα δέντρα, απλώνεται μπροστά μου σαν υπόσχεση αναζωογόνησης. Το νερό κινείται αργά, σαν μεγάλο ζώο που αναπνέει χαλαρά. Βουτάω για να διώξω από πάνω μου το φετινό καλοκαίρι. Καλό ξεκίνημα! +16°C… η πρώτη αίσθηση, εκείνη του παγωμένου νερού, που διαπερνά σαν ρεύμα το κορμί και το κάνει να αναστενάζει από ανακούφιση. Φως και σκιά αναμειγνύονται στην επιφάνεια, καθώς τα χέρια δημιουργούν ομόκεντρους κύκλους, σαν εικόνα ανακούφισης και εσωτερικής ισορροπίας. Εδώ ο πυρετώδης ρυθμός των διακοπών μοιάζει αλλόκοσμος.

Μετά τη θέα της σιδερένιας γέφυρας, μπαίνω στο Παρανέστι. Ακουμπισμένο στα βουνά της Ροδόπης και χτισμένο σε γήινα χρώματα, αρμονικά με το πράσινο ολόγυρα, κυλάει στον χρόνο με τον ίδιο αργό ρυθμό του ποταμού του. Τελευταίος σταθμός προμηθειών εδώ και είσοδος στα μαγικά δάση του τόπου. Πρόσκληση που ποτέ δεν απορρίπτω, γιατί ποτέ δεν είναι επανάληψη, όσες φορές κι αν περάσεις τον πράσινο φράχτη. Εδώ η σπάνια βλάστηση, εδώ ο πλούσιος βιολογικός κόσμος, εδώ τα ποτάμια που τρέχουν αβίαστα κάτω από τα τόξα παλιών γεφυριών, δημιουργώντας καταρράκτες που θορυβούν στο τοπίο. Από εδώ και η είσοδος προς τον ορεινό όγκο της Ροδόπης, το φράγμα του Νέστου, και το παρθένο δάσος του Φρακτού.

Ο καταρράκτης της Αγίας Βαρβάρας είναι ο επόμενος δροσερός προορισμός. Είκοσι δύο χιλιόμετρα με κατεύθυνση προς τον βορρά, μέσα σε πευκόδασος, με οδήγησαν στο Αρκουδόρεμα και στο ξύλινο ομώνυμο παρατηρητήριο του Δημήτρη, ο οποίος ζει εδώ, «πάντα επιστρέφει σε λίγο» και κυρίως έχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεσαι. Μια κρύα μπίρα, δυο ιστορίες για αρκούδες και με τριακόσια ακόμη μέτρα οδοιπορίας βρέθηκα στο χαρακτηριστικό ξύλινο γεφυράκι που οδηγεί στον καταρράκτη. Ο τελευταίος μού αποκαλύφθηκε πίσω από ένα ζωντανό προπέτασμα φύλλων. Μια μεγάλη κοιλιά νερού στριμωγμένη ανάμεσα σε πυκνό δάσος. Εκείνος ο δροσερός παφλασμός της πτώσης, που δεν αφήνει κανέναν άλλο ήχο στ’ αυτιά. Γυαλιστεροί βράχοι σαν μεγάλα σκαλοπάτια με οδήγησαν ακριβώς στην άκρη του.

Το νερό δίπλα μου ξεκινούσε την ελεύθερη πτώση του. Λευκή, θορυβώδης ταινία πάνω σε γκρι βράχο. Έμεινα για λίγα λεπτά ακίνητος, οριακά στην πέτρινη εξέδρα, απολαμβάνοντας όλη τη δροσιά του παγωμένου αέρα που αναδύονταν. Από μακριά έμοιαζα με cliff diver έτοιμο να βουτήξει στα 15 μέτρα του κενού μέχρι τη γαλαζοπράσινη λίμνη. Αλλά κανείς δεν θέλει να καταλήξει χαλκομανία στις κρυμμένες απολήξεις ενός βράχου. Ένα δεύτερο μονοπάτι εκμηδένισε εύκολα την υψομετρική διαφορά κι έτσι βρέθηκα να επιπλέω στα πεντακάθαρα και παγωμένα νερά.

Μέχρι το χιόνι να παγώσει τον δρόμο, για να φτάσεις εδώ η πρόσβαση είναι εύκολη, μέσα από δεκάδες δασικούς δρόμους. Το 4x4 μου δίνει την ευκαιρία να ακολουθήσω έναν απ’ αυτούς κοντά στο χωριό Διπόταμα. Διασχίζω το Αρκουδόρεμα, συναντώντας σε 5 χλμ. τον οικισμό Τραχώνι, που κατοικείται από έναν και μόνο κτηνοτρόφο. Κινηματογραφικό σκηνικό, με ερειπωμένα σπίτια που έχουν καταρρεύσει και μια εκκλησία καλοσυντηρημένη, που κάθε Δεκαπενταύγουστο καλεί τους σκορπισμένος κατοίκους του χωριού σε γιορτή. Περπάτημα αργό με τη μυρωδιά του πεύκου για συντροφιά. Τα αρώματα έχουν τη δύναμη να ενεργοποιούν αναμνήσεις και συναισθήματα, κι αυτή η τωρινή αίσθηση αναζωογόνησης είναι σαν την εσωτερική γέφυρα που συνδέει τον πολίτη με τον περιηγητή μου.

Το οικοσύστημα που φιλοξενεί τον καταρράκτη-προορισμό ονομάζεται Δάσος Χαϊντούς και καλύπτεται, στο μεγαλύτερο μέρος του, από τεράστιες οξιές. Η ηρεμία έλαβε τέλος στην καρδιά του βουνού, όταν φανερώθηκε ορμητικός ο καταρράκτης – λευκός αφρός σε ελεύθερη πτώση εξήντα μέτρων. Ένιωσα τη δόνησή του στον αέρα· το δροσερό ψέκασμα στο πρόσωπο. Εδώ δεν παίζει μπάνιο στη βάθρα του, αλλά στις μικρότερες που έχει διαμορφώσει η πορεία του νερού. Φυσικό πέτρινο τραπεζάκι και πικρός καφές που έπιασε τη σωστή θερμοκρασία. Άσε με εδώ!

Αργά το μεσημέρι αποφάσισα να βγω από τον νεραϊδότοπο και να κατευθυνθώ προς τον τέταρτο υγρότοπο για την ολοκλήρωση της ημερήσιας υδροθεραπείας. Άφησα για το τέλος τα θερμά λουτρά. Στάση στην Πρασινάδα, χωριό όνομα και πράγμα, και μια δεύτερη στην ταβέρνα «εν Δρυμιά» για φαγητό. Είχα επισκεφτεί ξανά το μαγαζί αυτό, με τις αυθεντικές γεύσεις του χωριού, αλλά αυτή τη φορά έπεσα πάνω στο ζύμωμα του ψωμιού.

Στην έξοδο του χωριού συνάντησα και τον αγαπημένο μου Δραμινό μελισσοκόμο Γιώργο Καρυπίδη, χωμένος στα μελίσσια του μέρευε με καπνό τις εργάτριες. Το βουνό είναι το δεύτερο σπίτι του, αφού η επιχείρησή του, το «Μέλι της αρκούδας», είναι μέλος της πρωτοβουλίας RESPECT®, δράση η οποία στοχεύει στη βελτίωση των όρων συνύπαρξης της καφέ αρκούδας με τον άνθρωπο.

Αντίστροφη πορεία σε λίγο, και ξανά Παρανέστι, ξανά σιδερένια γέφυρα Θόλου και γέφυρα Ζαρκαδιάς. Κοντά στις 2 ώρες η διαδρομή στην οροσειρά της Ροδόπης με στόχο τα Θερμιά – λουτρά που, με τ’ όνομά τους και μόνο, δείχνουν τις προθέσεις τους. Αυτό που αντικρίζει κανείς αρχικά εδώ είναι ένα σύνολο από πολλές μικρές παράγκες, τσίγκινες ή ξύλινες. Η καθεμιά τους εσωκλείει μια βάθρα, λίγο φυσική, λίγο χτισμένη με τσιμέντο, στην οποία και φτάνει το ζεστό νερό που άφθονο κατεβαίνει από το βουνό. Για κάποιον που έρχεται για πρώτη φορά, η εικόνα δεν είναι και τόσο ελκυστική ώστε να βουτήξεις. Πάντως αυτή η μινιατούρα του Μαχαλά κρατάει μέχρι σήμερα μια ιδιότυπη αυθεντικότητα. Ιδιόμορφη ιαματική απόλαυση, αρκεί φυσικά να βρεις κάποια παράγκα ξεκλείδωτη. Δεν υπάρχει βέβαια θέμα ατομικής ιδιοκτησίας, αφού η δασική έκταση ανήκει στον δήμο και ο δήμαρχος, ο Αναστάσιος Καγιάογλου, σε εκ των υστέρων επικοινωνία, μου ξεκαθάρισε ότι κάποια μέρα όλα αυτά θα καθαρίσουν και το Παρανέστι θα μπει σε μια άλλη εποχή τουριστικού ενδιαφέροντος. Αγαπώ και τις δύο εκδοχές.

Πάντως εγώ στάθηκα τυχερός, βρήκα ανοιχτή μια πόρτα και βούτηξα. Νερό τόσο όσο ζεστό, που αγκάλιασε το σώμα μου σαν παλιός φίλος. Με έκανε να ξεχάσω την αδρεναλίνη από όλες τις προηγούμενες κρύες βουτιές, χαλαρώνοντας τους σφιγμένους μυς και δημιουργώντας μια αίσθηση ευφορίας και ηρεμίας. Το ίδιο αισθάνθηκα και όταν κάθισα σε κάποιο ανάχωμα για να απολαύσω την τελευταία εικόνα του Νέστου πάνω από το φράγμα του. Με το απαλό του φως σε αποχρώσεις του μπλε και του πορτοκαλί. Αίσθηση καθαρότητας, σιωπής και ηρεμίας πριν την έλευση της νύχτας.

Για τη διανυκτέρευσή μου δέχτηκα με χαρά την πρόσκληση του δήμου να φιλοξενηθώ στο δασικό του χωριό. Μόνος στο δάσος, σε ένα περιποιημένο σπιτάκι ακριβώς μπροστά σε έναν ανέφελο, καθαρό, βουνίσιο ουρανό, φορτωμένο με αστέρια και σπειροειδή νεφελώματα. Και αυτή η άφωνη «dark sky area» έκλεισε κινηματογραφικά τη μεγάλη αυλαία της ημέρας!