Ας μην κοροϊδευόμαστε. Όσο κι αν παριστάνουμε τους ανήσυχους, τους αιώνιους ταξιδιώτεςτης εμπειρίας, όσο κι αν λέμε ότι «τα καλύτερα δεν τα έχουμε ζήσει ακόμα», μέσα μας ξέρουμε ότι η μαγεία έχει αρχίσει να ξεθωριάζει. Όχι γιατί μεγαλώσαμε, αλλά γιατί όλα είναι ήδη εκεί – προσβάσιμα, προβλέψιμα, πακεταρισμένα.
Ο ενθουσιασμός κάνει πίσω. Σιγά σιγά αλλά σταθερά. Στη δουλειά, στις φιλίες, στις συνεργασίες, στα project, στις σειρές του Netflix, στα ηλιοβασιλέματα του καλοκαιριού, στα νησιώτικα πανηγύρια του Αυγούστου, στα city break στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, στα καλά κρυμμένα μυστικά κάθε γωνιάς του πλανήτη. Μιας παραλίας που την ξέρουν λίγοι. Ενός χωριού στις Άλπεις που φτιάχνει το καλύτερο σνίτσελ. Το κουμπί της ανακάλυψης έχει πατηθεί τόσο πολλές φορές, που πλέον έχει κολλήσει.
Ο Ροβινσώνας Κρούσος μέσα μας είναι κοιμισμένος. Όχι απλώς κοιμισμένος – είναι ράθυμος, παροπλισμένος, έχει αποσυρθεί. Δεν του έχει μείνει τίποτα προς αποκάλυψη. Έχουν χαρτογραφηθεί όλα τα αχαρτογράφητα νερά. Έχουν εντοπιστεί όλα τα θηλαστικά σε στεριά και θάλασσα. Έχουν εκπολιτιστεί και οι τελευταίοι ιθαγενείς αυτού του ταλαίπωρου πλανήτη.
Για όσα μέρη δεν προλάβαμε ή δεν είχαμε την οικονομική δυνατότητα να επισκεφτούμε, κανένα πρόβλημα: υπάρχει το Google Maps. Με μια εφαρμογή και μερικούς δορυφόρους, διακτινιζόμαστε με live εικόνα από κορυφογραμμές του Περού μέχρι σταυροδρόμια στο Τόκιο. Όλα σε πραγματικό χρόνο. Όλα χωρίς κόπο.
Μπορούμε να δούμε online κινεζικό θέατρο, off Broadway και Broadway, να περιηγηθούμε σε μουσεία από το λάπτοπ ενώ καθόμαστε στο σαλόνι μας, να κάνουμε κλικ σ’ έναν πίνακα και –όπως στο «Inception»– να βυθιστούμε σε ταξίδι στον χρόνο. Να μάθουμε για τον καλλιτέχνη, την τεχνοτροπία, την εποχή του, τον συμβολισμό. Όλη η γνώση του κόσμου είναι διαθέσιμη, αρκεί να έχουμε Wi-Fi. Αλλά αυτός ο καταιγισμός γνώσης έρχεται με ένα τίμημα: την απώλεια του αυθορμητισμού.
Η περιέργεια έγινε κουραστική. Το άγνωστο έγινε υποσημείωση. Οι ίνσταγκραμικοί ινφλουένσερς έχουν στριμώξει όλες τις εμπειρίες της ζωής μέσα σ’ ένα reel. Εκείνοι ζουν, εμείς σκρολάρουμε. Σκρολάρω άρα υπάρχω.
Ακόμα και πριν κλείσουμε ξενοδοχείο, έχουμε δει το δωμάτιο, τη θέα του, την επίπλωσή του, τα amenities. Ξέρουμε τι περιλαμβάνει ο πρωινός μπουφές, σε πόσα μέτρα είναι το καλό εστιατόριο, τι να αποφύγουμε και τι να τσεκάρουμε για τα Instagram stories μας.
Πηγαίνουμε διακοπές προγραμματισμένοι, για να αποφύγουμε την ταλαιπωρία. Ή αλλιώς: προγραμματισμένοι να μη νιώσουμε τίποτα που δεν περιμέναμε ήδη.
Οι διεθνείς εκθέσεις και τα φόρουμ προβάλλονται σε live streaming – δεν χρειαζόμαστε πια τον δημοσιογράφο να μεταφέρει τις δικές του εντυπώσεις. Βλέπουμε μόνοι μας, διπλή οθόνη, split screen: το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών από τη μία, παρουσίαση βιβλίου στο Daunt Bookshop του Λονδίνου από την άλλη. Ο χρόνος δεν είναι πια γραμμικός. Είναι πολυδιάστατος, συνδεδεμένος, πιεστικά παρών.
Και μέσα σ’ όλα αυτά, κυνηγάμε την «καλύτερη εκδοχή» της εμπειρίας. Ό,τι πιο smooth, πιο curated, πιο «wow». Θέλουμε να κερδίσουμε εμπειρίες. Αλλά τελικά τις διαχειριζόμαστε όπως τον φάκελο Downloads: γρήγορα, μηχανικά, χωρίς να προλάβουμε να τις ανοίξουμε πραγματικά.
Τι μένει, λοιπόν, για να εκπροσωπήσει το αναπάντεχο; Ίσως μόνο το ίδιο. Το αναπάντεχο ως στάση ζωής. Το αναπάντεχο ως επιλογή. Μια γωνιά που δεν την είδαμε στο TikTok. Μια διαδρομή που δεν είχε καλές κριτικές. Ένα καφέ χωρίς καλό σήμα. Μια συνομιλία χωρίς μετάφραση. Μια στιγμή που δεν θα την ανεβάσουμε πουθενά, γιατί δεν έχουμε λόγια να την περιγράψουμε.
Ίσως, τελικά, το πιο ενδιαφέρον σουβενίρ να μην είναι κάτι που αγοράζουμε. Να είναι κάτι που μας βρίσκει. Αρκεί να του δώσουμε χώρο. Και χρόνο. Και σιωπή.
14°
