Περιβαλλον

Ανασκόπηση 2022: Κλιματική αλλαγή, η υπαρξιακή κρίση της ανθρωπότητας

Το «σπίτι» μας υπό απειλή

Τινα Δελησταμάτη
Τίνα Δελησταμάτη
7’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Με βάρκες οι άνθρωποι στο Πακιστάν απομακρύνονται από πλημμυρισμένες περιοχές
Με βάρκες οι άνθρωποι στο Πακιστάν απομακρύνονται από πλημμυρισμένες περιοχές © EPA/ WAQAR HUSSEIN

Κλιματική αλλαγή: Μια απειλή για τον πλανήτη και τις ζωές μας 

Τις περισσότερες φορές μιλάμε για την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική κρίση σε μελλοντικό χρόνο. Συζητάμε για τις συνέπειες που θα έχει στις ζωές μας και ίσως κάποιες φορές να θεωρούμε πως είναι κάτι το οποίο δεν θα μας αγγίξει. Λάθος, θα πουν οι επιστήμονες. Η κλιματική κρίση είναι εδώ και την ζούμε ήδη, όπως φαίνεται και από την ανασκόπηση του 2022 -μιας δύσκολης χρονιάς που φεύγει σε λίγες ημέρες.

Ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού έχει ήδη επηρεαστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, έχοντας βιώσει ακραία καιρικά φαινόμενα. Καύσωνες, μεγάλης διάρκειας ξηρασίες, πλημμύρες αποδεικνύουν περίτρανα τη νέα πραγματικότητα που βιώνουμε και ταυτόχρονα μας υπενθυμίζουν πως η τύχη του πλανήτη βρίσκεται στα χέρια μας.

Αυτές τις ημέρες απεσταλμένοι 190 χωρών συναντώνται στο Μόντρεαλ του Καναδά, με την ελπίδα να καταλήξουν σε μία συμφωνία που θα διασφαλίζει ότι θα υπάρχουν περισσότερα υγιή οικοσυστήματα το 2030 απ' ό,τι σήμερα. Είχε προηγηθεί η Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα στην Αίγυπτο, η οποία άφησε μια γλυκόπικρη αίσθηση, με αρκετούς μάλιστα να κάνουν λόγο για «πισωγυρίσματα» και «χάσιμο χρόνου».

Ωστόσο, την ώρα που οι παγκόσμιες διασκέψεις και οι στόχοι που θέτουν για την ανάσχεση της οικολογικής καταστροφής μένουν στα χαρτιά, οι φυσικές καταστροφές που βιώσαμε το 2022 είναι πρωτοφανείς -κάτι που καταδεικνύει πως η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της στις ζωές μας δεν αποτελούν μια μακρινή εικόνα.

Το πλαστικό κρύβεται και στο αίμα μας - Η έκθεση σοκ του 2022

Επιστήμονες διαπίστωσαν την παρουσία μικροπλαστικών στον οργανισμό της πλειοψηφίας των ανθρώπων που εξέτασαν, στο πλαίσιο έρευνας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η παραγωγή πλαστικών αποβλήτων είναι τόσο μεγάλη που σημαντική ποσότητα από αυτά καταλήγουν με διάφορους τρόπους στο αίμα μας. Αυτά βρίσκουν το δρόμο τους στον οργανισμό μας μέσω της τροφής και του νερού που καταναλώνουμε, αλλά και μέσω του αέρα, ενώ έχει διαπιστωθεί ότι εντοπίζονται ακόμη και στα κόπρανα βρεφών και ενηλίκων.

Άνθρωπος μέσα σε πλαστικά
© Unsplash/ Jordan Beltran

Καύσωνας και φωτιές στην Ευρώπη

Νεκροί, δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι και εκατοντάδες χιλιάδες καμένα στρέμματα γης: Αυτός είναι ο απολογισμός των υψηλών θερμοκρασιών και των πυρκαγιών που έπληξαν φέτος το καλοκαίρι περιοχές της νοτιοδυτικής Γαλλίας, της βόρειας Πορτογαλίας και της νότιας και κεντρικής Ισπανίας. Μετεωρολόγοι στη Γαλλία έκαναν λόγο, μάλιστα, για «σκηνές αποκάλυψης λόγω του καύσωνα» («heat apocalypse»).

Φωτιές στη Γαλλία
© EPA/ SDIS33 HANDOUT

Ποτάμια και λίμνες στεγνώνουν και αναδύονται απομεινάρια άλλων εποχών

Ένα χωριό - φάντασμα αναδύθηκε στα ισπανο-πορτογαλικά σύνορα λόγω της ξηρασίας που άδειασε σχεδόν τελείως μια τεχνητή λίμνη. Η στάθμη της λίμνης υποχώρησε, στις αρχές του 2022, στο 15% της χωρητικότητάς της, φέρνοντας και πάλι στο φως το χωριό Αθερέδο (Aceredo) στην επαρχία της Γαλικίας, που πλημμύρισε το 1992 για να δημιουργηθεί η τεχνική λίμνη Άλτο Λιντόσο.

Το χωριό-«φάντασμα» που αναδύθηκε λόγω της ξηρασίας
Το χωριό-«φάντασμα» που αναδύθηκε λόγω της ξηρασίας © EPA/ Brais Lorenzo

Η χειρότερη ξηρασία εδώ και χρόνια στην Ευρώπη έριξε τη στάθμη του ποταμού Δούναβη σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα που έχει καταγραφεί ποτέ εδώ και έναν αιώνα, με αποτέλεσμα κοντά στην πόλη Πράχοβο να εμφανιστούν μέσα από τα νερά τα απομεινάρια δεκάδων γερμανικών πολεμικών πλοίων που βυθίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η Ιταλία βίωσε τη χειρότερη ξηρασία της εδώ και δεκαετίες. Η στάθμη των υδάτων της λίμνης Γκάρντα είχε υποχωρήσει σχεδόν στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ. Η θερμοκρασία της λίμνης ήταν πάνω από το μέσο όρο για τον Αύγουστο, σύμφωνα με το seatemperature.org.

Το νερό νεράκι είπαν στην Αγγλία το καλοκαίρι του 2022

Οι υψηλές θερμοκρασίες προκάλεσαν τον ξηρότερο Ιούλιο στην Αγγλία από το 1935, με τμήματα της κεντρικής νότιας Αγγλίας και της νοτιοανατολικής Αγγλίας να βιώνουν τον ξηρότερο Ιούλιο από την έναρξη των καταγραφών.

Μάλιστα, πολίτες, στην κομητεία Σάρρεϊ, είχαν στηθεί στην ουρά για λίγο εμφιαλωμένο νερό. Οι εταιρείες ύδρευσης έκαναν λόγο για «τεχνικά προβλήματα».

Η ξηρασία σκοτώνει τους ελέφαντες στην Κένυα

Περισσότεροι από 200 ελέφαντες πέθαναν λόγω της ξηρασίας από τον Φεβρουάριο ως τον Οκτώβριο φέτος στην Κένυα, μια χώρα της ανατολικής Αφρικής που είναι αντιμέτωπη με σημαντικά μειωμένες βροχοπτώσεις εδώ και χρόνια.

Η Κένυα είναι αντιμέτωπη με τη χειρότερη ξηρασία που έχει καταγραφεί τα τελευταία 40 χρόνια, ενώ η πείνα πλήττει τουλάχιστον 4 εκατομμύρια ανθρώπους, σε σύνολο περισσότερων από 50 εκατομμυρίων κατοίκων. Σύμφωνα με τις αρχές, η ξηρασία επηρεάζει 23 από τις 47 κομητείες της χώρας.

O καύσωνας έλιωσε γέφυρα στην Κίνα

Η Κίνα ήρθε αντιμέτωπη με ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, ενώ κατέγραψε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα βροχοπτώσεων των τελευταίων 61 ετών.

Σύμφωνα με το CNN, στις 23 Ιουλίου, οι υψηλές θερμοκρασίες προκάλεσαν την κατάρρευση μιας γέφυρας, θυμίζοντας την περίπτωση της γέφυρας του Λονδίνου, τμήματα της οποίας σκεπάστηκαν με προστατευτικές επενδύσεις ώστε να αποτραπεί η καταστροφή της.

Το λιώσιμο των πάγων μάς απειλεί με νέες πανδημίες

Περισσότερα από 900 είδη μικροβίων φέρεται να ζουν μέσα σε παγετώνες στο θιβετιανό οροπέδιο, με τους επιστήμονες να εκτιμούν ότι ορισμένα από αυτά θα μπορούσαν να δώσουν νέες πανδημίες, αν απελευθερωθούν από τους παγετώνες, λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Είναι η πρώτη φορά που αναλύεται πλήρως το γονιδίωμα μικροβιακών κοινοτήτων κρυμμένων μέσα σε αρχαίους παγετώνες. Τα μικρόβια που βρέθηκαν, είναι κυρίως βακτήρια, αλλά επίσης αρχαιοβακτήρια, μύκητες κ.α.

Πλημμύρες στο Πακιστάν

Βροχές μουσώνων-ρεκόρ που σημειώθηκαν στο νότιο και στο νοτιοδυτικό Πακιστάν και το λιώσιμο των παγετώνων στα βόρεια τμήματα της χώρας προκάλεσαν τις πλημμύρες από τις οποίες επηρεάστηκαν σχεδόν 33 εκατομμύρια άνθρωποι από τους 220 εκατομμύρια κατοίκους της χώρας αυτής της Νότιας Ασίας, παρασύροντας σπίτια, καταστρέφοντας σοδειές, γέφυρες, δρόμους και κτηνοτροφικές μονάδες με ζημίες που εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 30 δισεκατομμύρια δολάρια.

Πλημμύρες στο Πακιστάν
© EPA/ WAQAR HUSSEIN

Η Εθνική Αρχή Διαχείρισης Καταστροφών ανακοίνωσε 1.508 νεκρούς, ανάμεσά τους 536 παιδιά και 308 γυναίκες.

Κατολισθήσεις στην Ιταλία

Η σφοδρή κακοκαιρία που έπληξε το νησί Ίσκια προκάλεσε εκτεταμένες πλημμύρες, τις οποίες ακολούθησαν μεγάλες κατολισθήσεις.

Ο επικεφαλής της εθνικής υπηρεσίας πολιτικής προστασίας, Φαμπρίτσιο Κούρτσο, προειδοποίησε ότι «περισσότερο από το 90% των δήμων στην Ιταλία κινδυνεύει από κατολισθήσεις και άλλες φυσικές καταστροφές».

Τεράστιες καταστροφές από την κατολίσθηση στην Ίσκια
Τεράστιες καταστροφές από την κατολίσθηση στην Ίσκια © EPA/ CIRO FUSCO

«Ακτιβισμός» για το Κλίμα

Τη στιγμή που οι παγκόσμιες διασκέψεις για το κλίμα αδυνατούν να καταλήξουν σε μία συμφωνία, μέλη ακτιβιστικών ομάδων προσπαθούν να αφυπνίσουν την κοινή γνώμη για την περιβαλλοντική καταστροφή, βάζοντας στο στόχαστρο έργα τέχνης και μουσεία. «Βρισκόμαστε σε μια κλιματική καταστροφή και το μόνο που φοβάστε είναι η ντοματόσουπα ή ο πουρές πατάτας σε έναν πίνακα. Ξέρετε τι φοβάμαι εγώ; Φοβάμαι γιατί η επιστήμη μας λέει ότι δεν θα μπορούμε να θρέψουμε τις οικογένειές μας το 2050», λένε οι ακτιβιστές για το Κλίμα.

Nτοματόσουπα στον πίνακα «Ηλιοτρόπια» του Βίνσεντ βαν Γκογκ στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου
Nτοματόσουπα στον πίνακα «Ηλιοτρόπια» του Βίνσεντ βαν Γκογκ στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου © EPA/ JUST STOP OIL HANDOUT

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ