Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι ειδικοί και προειδοποιούν ότι η έντονη ναυτιλιακή δραστηριότητα στη χώρα μας έχει προκαλέσει το 60% των θανάτων των θαλάσσιων θηλαστικών και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον μελλοντικό αφανισμό τους.
Το ζήτημα μάλιστα αναδεικνύει σήμερα σε μακροσκελές ρεπορτάζ του ο Guardian τονίζοντας ότι η κυβέρνηση έχει κληθεί να λάβει μέτρα. Η βρετανική εφημερίδα απευθύνηθηκε και στον δρ. Αλέξανδρο Φραντζή, που εδώ και σχεδόν 25 χρόνια μελετά τα θαλάσσια θηλαστικά και είναι ο άνθρωπος πίσω από το ερευνητικό ίδρυμα Πέλαγος.
«Το θαλάσσιο περιβάλλον της Ελλάδας είναι πολύ πλούσιο σε είδη», λέει μιλώντας στον Guardian και συνεχίζει: «Στην αρχαιότητα τα κητώδη ήταν πολύ σημαντικά. Ο Αριστοτέλης έγραψε την πρώτη επιστημονική μελέτη γι' αυτά (Περί τα ζώα ιστορίαι). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι και τώρα είναι οι τελευταίοι στον τομέα, γι' αυτό και λαμβάνονται επειγόντως μέτρα».
Οι φάλαινες φυσητήρες είναι στο επίκεντρο της τελευταίας εκστρατείας του Φραντζή. Αν και κυριαρχούν σε άλλες θάλασσες, λιγότερες από 300 βρίσκονται πλέον στα ελληνικά ύδατα, που είναι ο μεγαλύτερος βιότοπός τους στην ανατολική Μεσόγειο.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι
Σύμφωνα με το δημοσίευμα οι φάλαινες αντιμετωπίζουν μια πληθώρα απειλών, από την εμπλοκή στα δίχτυα αλιείας μέχρι την κατάποση πλαστικών αποβλήτων. Στην Ελλάδα όμως υπάρχει ο πρόσθετος κίνδυνος της ηχητικής ρύπανσης από τα πολεμικά πλοία του ΝΑΤΟ που διεξάγουν υποβρύχια ασκήσεις οι οποίες μπορεί να αποπροσανατολίσουν τις φάλαινες καθώς αυτές εξαρτώνται από τη δική τους μορφή σόναρ για να προσανατολιστούν και να κυνηγήσουν.
Παράλληλα, οι σεισμικές έρευνες, μετά την ανακάλυψη υποβρύχιων υδρογονανθράκων, αποτελούν επίσης απειλή, τονίζει ο Guardian.
Για τον Φραντζή όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τα κήτη των ελληνικών θαλασσών είναι η πιθανότητα σύγκρουσης με ένα πλοίο. Συγκεκριμένα, ο διδάκτορας βιολογικής ωκεανογραφίας, ξεχωρίζει τα νερά της δυτικής Πελοποννήσου, ένα σημείο με τις πιο συχνές διαδρομές πλοίων. Όπως τονίζει, για τις φάλαινες φυσητήρες, ο θάνατος από σύγκρουση με πλοία είναι ο πιο οδυνηρός καθώς ο προπέλα των πλοίων προκαλεί σοβαρούς τραυματισμούς.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι πληγές που προκαλούνται στα σώματα των φαλαινών μπορούν να αποβούν μοιραίες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μην υπάρχουν εξωτερικά τραύματα, τα οστά τους όμως έχουν συντριβεί.
Φορείς διατήρησης άγριας ζωής υποστηρίζουν ότι εάν οι διαδρομές ναυτιλίας οδηγηθούν σε μεγαλύτερη απόσατση από την ακτογραμμή, ο κίνδυνος των πλοίων θα μειωθεί δραματικά.
«Στις φάλαινες φυσητήρες αρέσουν τα νερά με απότομες υποβρύχιες κλίσεις, αλλά δυστυχώς η ελληνική τάφρος της Πελοποννήσου αποτελεί και άμεση διαδρομή για τα πλοία που κινούνται παράλληλα με την ακτή», δήλωσε στον Observer ο Russell Leaper, Βρετανός ειδικός στα θαλάσσια κήτη. Σύμφωνα με τον ίδιο η λύση θα ήταν να μεταφερθούν τα πλοία λίγο πιο μακριά από τις παραλίες σε βαθύτερα νερά που δεν προτιμούνται από τις φάλαινες.
Σύμφωνα με τον Leaper, οι θάνατοι φαλαινών από σύγκρουση με πλοία αντιστοιχούν στο 60% των συνολικών ωστόσο όπως αναφέρει οι περισσότεροι δεν καταγράφονται.
Παρόλα αυτά, η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα με τόσο υψηλά ποσοστά καθώς ο ίδιος κίνδυνος εγκυμονεί για τις μπλε φάλαινες στα νότια της Σρι Λάνκα όπου βρίσκεται μία από τις πιο πολυσύχναστες ναυτιλιακές οδούς στον κόσμο.
Οι περιβαλλοντολόγοι όμως έχουν κερδίσει απρόσμενη υποστήριξη από τη ναυτιλιακή βιομηχανία καθώς ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, έχει καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές.
Κάλεσμα στην Ελλάδα να αναλάβει δράση
Όπως αποκαλύπτει ο Guardian, νωρίτερα αυτό το μήνα, η Διεθνής Επιτροπή Φαλαινοθηρίας κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει δράση, επικαλούμενη επιστημονικά στοιχεία που αποδείκνυαν ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι συγκρούσεις με πλοία.
Η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται να υποβάλει προτάσεις για την αναδρομολόγηση και νέες ναυτιλιακές οδούς, αυτό το καλοκαίρι. Ο Φραντζής και η ομάδα του βοήθησαν στην αναγνώριση των υδάτων στα οποία συμβαίνουν συχνά τέτοια περιστατικά. Μεγάλο μέρος της έρευνας βασίστηκε στη μαθηματική ανάλυση που διεξήγαγε ο Leaper, σύμφωνα με την οποία η μετατόπιση πλεύσης κατά πέντε μίλια προς την ανοικτή θάλασσα θα ήταν αρκετά για την μείωση των περιστατικών.
13°
