Καλοκαίρι στο Παλαιό Φάληρο: Όλα όσα θα ζήσεις στη νέα αθηναϊκή ριβιέρα
Όταν έμενα στο κέντρο, δούλευα στο κέντρο και διασκέδαζα στο κέντρο, η βόλτα στον Φλοίσβο μού φαινόταν εκδρομή κανονική… ψέματα, εξερευνητική αποστολή. Οι συντεταγμένες μου ήταν συγκεκριμένες. Όταν τα ’φερε η ζωή να μετακομίσω στο Φάληρο, δεν ενθουσιάστηκα. Μου έφταιγε που ο μέσος όρος ηλικίας παραήταν υψηλός, μου έφταιγε που δεν είχε αρκετή ζωή και κίνηση – για ένα διάστημα συνέχισα να δουλεύω και να διασκεδάζω στο κέντρο. Και μετά, το Φάληρο άρχισε να αλλάζει. Κι εγώ το ίδιο. Το Φάληρο άρχισε να ξανανιώνει, με νέους κατοίκους, μαγαζιά, τουρίστες. Εγώ πάλι, άρχισα να μεγαλώνω και να εκτιμώ τους θησαυρούς του.
Και τώρα το αγαπώ. Χειμώνα καλοκαίρι νιώθω ότι κάνω διακοπές. Εδώ το πρωί ο κόσμος περιμένει το λεωφορείο για να πάει στη δουλειά του χαζεύοντας τη θάλασσα. Πάντα κάποιος, κάπου, καθισμένος στην προβλήτα ή σκαρφαλωμένος σε ένα βράχο, ρίχνει πετονιά και καλάμι. Το απόγευμα στην Αγίου Αλεξάνδρου τα παιδιά τρώνε παγωτό και οι μεγάλοι πάνε στο σουπερμάρκετ με παρεό και με αλάτι στο δέρμα. Και οι γλάροι κάνουν φωλιές για να γεννήσουν στις ταράτσες των πολυκατοικιών.
Εγώ βάζω το μαγιό μου και κάνω ηλιοθεραπεία πίνοντας φρέντο στο καφέ της Έδεμ. Κατεβαίνω τα βράδια με τις σαγιονάρες στον Φλοίσβο και περπατάω κατά μήκος της παραλίας – με τις σαγιονάρες στο χέρι και τα πόδια στο κύμα. Βλέπω τον ήλιο να δύει πίσω από τον Πειραιά. Και δεν βιάζομαι να πάω πουθενά.
Σήμερα το Φάληρο λέγεται Αθηναϊκή Ριβιέρα και έχει σπίτια που υπόσχονται coastal luxury και ενοίκια που μοιάζουν να ήρθαν από άλλη χώρα. Δεν ήταν πάντα έτσι. Το ’90, καθώς η Αθήνα εξαπλωνόταν, τα Νότια άρχισαν να ανεβαίνουν και η Γλυφάδα έγινε προορισμός και σημείο αναφοράς για τη νέα αστική τάξη και τη νέα κατανάλωση. Η εξέλιξη αυτή το Παλαιό Φάληρο απλώς το προσπέρασε. Το ίδιο έγινε και το 2000, τη χρυσή εποχή των τραπεζικών δανείων, όταν η παραλιακή γέμισε με club και έγινε η Εθνική του night life, όπου βασίλευε η αισθητική του νέου πλούτου – πισίνες, τζιπ και σκυλάδικα. Το Φάληρο αμέτοχο, εκτός παιχνιδιού, μέρος που απλώς προσπερνούσες μέχρι να φτάσεις στο Ακρωτήρι ή το Island.
Με την κρίση, το πάρτι σταμάτησε απότομα και τα χάι Νότια έγιναν φάντασμα πολυτελείας. Μετά ήρθε ο covid κι ο κόσμος, περιορισμένος και διψασμένος για έξω, ανακάλυψε ότι στον Μπάτη και την Έδεμ, με κουβεντούλα και περιπτερόμπιρα, δεν περνάς κι άσχημα. Οι παραλίες γέμισαν ξαφνικά με παρέες. Και μετά ήρθαν οι ξένοι επενδυτές και η Golden Visa. Τώρα τα Airbnb είναι παντού (στον όροφό μου μόνο έχει τρία). Η γειτονιά έγινε προϊόν, μια παραλιακή φαντασίωση που ακόμη δεν ξέρουμε πού απευθύνεται. Αλλά δεν γκρινιάζω. Μου αρέσει να μου λένε καλημέρα σε γλώσσες που δεν ξέρω, παιδιά από όλο τον κόσμο, τα οποία μένουν στο διπλανό διαμέρισμα – κι ας είναι κάθε τρεις μέρες κι άλλα. Το Φάληρο αλλάζει αλλά παραμένει γειτονιά, το νησί της Αθήνας, απλώς κάπως πιο κοσμοπολίτικο.
Το Φάληρο μπορείς να το ζήσεις όπως θέλεις. Κυριολεκτικά. Θέλεις χλιδή και μεγάλη ζωή; Ξεκινάς την ημέρα σου στη Μαρίνα Φλοίσβου. Με θέα τα τεράστια γιοτ κάποιου μεγιστάνα ή Σαουδάραβα πρίγκιπα, ο πρωινός καφές έχει γεύση από Μόντε Κάρλο. Μετά μπάνιο και ηλιοθεραπεία στην πισίνα του Hotel Poseidon, στον όγδοο όροφο, με θέα πανοραμική –από τη μία η Αθήνα και από την άλλη ο Αργοσαρωνικός– και μ’ ένα κοκτέιλ στο χέρι από το Sky Bar του ξενοδοχείου.
Είσαι τύπος fit και αθλητικός;Νοικιάζεις ποδήλατο από το Πάρκο του Φλοίσβου και το παίρνεις όλο παραλιακά μέχρι τον Άλιμο. Αν θέλεις, κάνεις μια στάση για κοιλιακούς στα υπαίθρια γυμναστήρια του πάρκου, με θέα τα δέντρα και τα ντοκ. Και άλλη μία για μια παρτίδα Pétanque στο γήπεδο πιο κάτω. Μπορείς φυσικά να γραφτείς και στο κολυμβητήριο του Παλαιού Φαλήρου ή του Αλίμου. Ή να κάνεις μαθήματα ιστιοπολοίας σε έναν από τους Ναυτικούς Ομίλους της περιοχής. Εσύ διαλέγεις.
Θέλεις πάρτι ατελείωτο; Πετάγεσαι λίγο πιο κάτω, στο Bolivar στην Ακτή του Ήλιου – ξαπλώστρα, playlist για beach party στη διαπασών, σφηνάκια και μοχίτο. Κανόνισε μόνο να τσεκάρεις τι παίζει το βράδυ στο Νιάρχος… συναυλίες, προβολές, πάρτι, όλο και κάτι θα πετύχεις. Ή συνδύασέ το με μια συναυλία του Release Festival στην Πλατεία Νερού. Δυο ανάσες δρόμος είναι.
Είσαι τύπος αρτιστίκ και ιντελεξουέλ; Πάρε το βιβλίο σου και άπλωσε την πετσέτα σου στη μικρή παραλία κάτω από το Σκάκι. Είναι γεμάτη από τουρίστες που κάνουν ακριβώς το ίδιο. Μετά σινεμά στο Σινέ Φλοίσβος, εννέα μόλις μέτρα (μετρημένα) από τη θάλασσα. Πρόσεξε μόνο γιατί αν πας την ώρα που δύει ο ήλιος, μπορεί να καταλήξεις να μη βλέπεις την ταινία αλλά το ηλιοβασίλεμα. Κι αν θέλεις κι άλλο πολιτισμό κι άλλη κουλτούρα, κάνε μια βόλτα μέχρι το Τροκαντερό, στο Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης, με τα πλωτά μουσεία του: το ιστορικό «Θωρηκτό Αβέρωφ», το θρυλικό αντιτορπιλικό «Βέλος», που λειτουργεί ως μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα, το «Ολυμπιάς», μοναδικό πιστό αντίγραφο αρχαιοελληνικής τριήρους στον κόσμο, και πολλά ακόμη. Πολύ κοντά βρίσκεται και το Μουσείο Παιχνιδιών, ένα σπίτι των αρχών του 20ού αιώνα, σαν βγαλμένο από παραμύθι, για ν’ ανακαλύψεις πάνω από είκοσι χιλιάδες παιχνίδια από τις τέσσερις γωνιές του πλανήτη.
Αν πάλι είσαι παραδοσιακός και καλοπερασάκιας, θα πας για ψαράκι και καλαμαράκια στην ταβέρνα στην Έδεμ, που έχει τα τραπέζια πάνω στην άμμο. Θα κάνεις και μια βουτιά για το καλό στον Μπάτη κάτω από τα αρμυρίκια, χαζεύοντας τις οικογένειες να παίζουν ρακέτες και τα καγκούρια να κάνουν γυμναστική και ακροβατικά –κι επίδειξη– στα όργανα, λίγο πιο δίπλα. Μπορεί να πετύχεις και καμιά συναυλία του Δήμου το βραδάκι στην εξέδρα. Μη σκας, ο Δήμος βάζει και καρεκλάκια.
Οι ρομαντικοί θα έρθουν αργά, για το ηλιοβασίλεμα. Στο Φάληρο, όπου κι αν είσαι, είσαι πάντα στο σωστό σημείο για να σηκώσεις το βλέμμα και να κοιτάξεις τον ουρανό. Στη Μαρίνα, είτε από το μπαλκόνι κάποιου καφέ είτε από το πεζούλι, με τον ήλιο να δύει ανάμεσα στα κατάρτια των ιστιοπλοϊκών, ενώ κάποιοι κάνουν τζόγκινγκ στην προβλήτα. Στα ντοκ, σ’ ένα παγκάκι, με θέα την Αίγινα και υπόκρουση από κάποιο πλανόδιο μουσικό. Στην άμμο, στον Φλοίσβο, με αλάτι στο δέρμα και μ’ ένα κοκτέιλ σε πλαστικό από τα καφέ της Αγίου Αλεξάνδρου. Εδώ την ώρα που δύει ο ήλιος συνειδητοποιείς ότι δεν χρειάζεται να είσαι σε νησί για να σταματήσει ο χρόνος. Το κύμα σκάει, ο ουρανός αλλάζει κάθε πέντε λεπτά, το φως γίνεται μοβ και πορτοκαλί, όλα μοιάζουν πιο όμορφα και πιο αγαπησιάρικα, κι εσύ νιώθεις μικρός. Και αυτό είναι το ζητούμενο.
Όσο κι αν το Φάληρο αλλάζει, κάποιοι παραμένουν σταθεροί: οι ήρωες του καλοκαιριού. Σχεδόν αθέατοι αλλά πάντα παρόντες, ορίζουν τη σχέση μας με τη θάλασσα. Είναι οι ναυαγοσώστες, γεροδεμένα αγόρια και κορίτσια στους κόκκινους πύργους τους. Είναι οι μικροπωλητές – ο κύριος που πουλάει καλαμπόκι δίπλα στη στάση του τραμ και ο άλλος με το μαλλί της γριάς στο πάρκο. Και η Κινέζα που χρόνια τώρα κάνει μασάζ στους λουόμενους. Είναι οι μετανάστες, με δέκα καπέλα να ισορροπούν στο κεφάλι και άλλα τόσα παρεό στο χέρι, σαν ένα καλοκαιρινό τοτέμ ο καθένας τους. Περπατούν στους 40°C, ανάμεσα από πετσέτες και ξαπλώστρες, διασχίζουν την άμμο κουβαλώντας κιλά πραμάτεια και κιλά αξιοπρέπεια, ισορροπώντας ανάμεσα στην ανοχή του συστήματος και την ανάγκη για επιβίωση.
Και μετά είναι οι σταθεροί. Σε κάθε παραλία υπάρχουν. Ένας κύριος που έρχεται με πτυσσόμενο καρεκλάκι και ταπεράκι από το σπίτι. Μια κυρία που κάθε μέρα περιμένει πώς και πώς να πάει εφτά, για να παραδώσει τα εγγονάκια στην κόρη που γυρίζει από τη δουλειά και να κατεβεί για μια βουτιά. Οι beach bums του Φαλήρου –έτσι τους λέω εγώ–, παρέες άνω των -ήντα, που τη βγάζουν όλη μέρα, κάθε μέρα στην παραλία, ψήνουν ρέγγες κάτω από ένα αρμυρίκι, το τσούζουν κιόλας λιγάκι και πού και πού πιάνουν το τραγούδι τα βράδια. Αυτοί οι άνθρωποι είναι το θεμέλιο της τοπικής μνήμης, δημιουργούν την αίσθηση ότι εδώ ανήκεις. Δεν αναφέρονται στις διαφημίσεις των real estate. Αλλά χωρίς αυτούς το Φάληρο δεν θα ήταν το Φάληρο, θα ήταν απλώς ένα σύνολο ακριβών συντεταγμένων.
Ενδέχεται να φύγω από το Παλαιό Φάληρο. Κι αν αυτό συμβεί, θα μου λείψουν όλοι αυτοί, όλοι και όλα όσα έμαθα ν’ αγαπώ. Πιο πολύ; Θα μου λείψουν οι γλάροι.
Δεν χάνουμε το πιο χαρούμενο, πολύχρωμο, πολυφυλετικό χριστουγεννιάτικο μπαζάρ της πόλης, που διοργανώνουν «Οι φίλοι του Παιδιού» με τη συμμετοχή 35 και πλέον Πρεσβειών
