Μια ανοιχτή πρόβα με θεατές όλη την Αθήνα

Το φως των Χριστουγέννων έφτασε στην Αθήνα και πυροδότησε συζητήσεις. Πριν ακόμα παρουσιαστεί ο πλήρης φωτισμός της πόλης (η τελετή έχει προγραμματιστεί για την προσεχή Τρίτη 10 Δεκεμβρίου), η κουβέντα έχει ανάψει αναφορικά με τη διαφορετική, μοντέρνα τοποθέτηση των 612 φωτιστικών σωμάτων διαφορετικών μεγεθών που δημιουργούν έναν εναλλακτικό εναέριο φωτισμό κατά μήκος της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας από το ύψος του Δρομέα στο Hilton έως και την οδό Ακαδημίας.

Το Ίδρυμα Ωνάση συνεργάζεται με τον Δήμο της Αθήνας στο πλαίσιο του προγράμματος του Δήμου «Υιοθέτησε την πόλη σου» με μια φωτιστική καλλιτεχνική εγκατάσταση. Φως ελεύθερο να αλλάξει σχήμα, χρώμα και κίνηση, ένα ζωντανό έργο τέχνης, σε μια πόλη-ζωντανό οργανισμό. Η σύλληψη, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του έργου έγιναν από την YARD, οι φωτισμοί από τη LIGHTING ART (σχεδιαστής φωτισμών: Γιώργος Τέλλος) και η κατασκευή και ο προγραμματισμός φωτιστικών σωμάτων από την ELECTRON.

Η αισθητική πρόταση είναι μοντέρνα και ξεκίνησε μια συζήτηση για την έννοια του δημόσιου χώρου, για την υποκειμενικότητα της αισθητικής, για την εμμονή με τη νοσταλγία και με το χάσμα των γενεών. Οι νεότεροι κάτοικοι της πόλης είναι θετικοί στην αλλαγή; Oι περισσότερο συντηρητικοί μοιάζουν να νοσταλγούν μια καθησυχαστική εικόνα του παρελθόντος; Που δεν είναι καν ανάμνηση - είναι περισσότερο στερεότυπο;

Το Ίδρυμα Ωνάση παρουσίασε ένα έργο ζωντανό, σε εξέλιξη που αλλάζει κάθε μέρα. Ένα έργο τέχνης που προσαρμόζεται και αλλάζει χρωματική παλέτα και θέλοντας να προσομοιάσει στην σύγχρονη, ανοιχτή, πολυπολιτισμική Αθήνα, μακριά από την παραδοσιακή χριστουγεννιάτικη διακόσμηση. Στην ουσία είναι μια καλλιτεχνική πρόταση που θα συνοδεύεται από μια υπαίθρια έκθεση φωτογραφίaς με στιγμές χαράς της ζωής - και πάλι όχι παραδοσιακή χαρά- στην οποία συμμετέχουν οι σύγχρονοι Έλληνες φωτογράφοι Χρήστος Σαρρής, Τάσος Βρεττός, Ανδρέας Σιμόπουλος, Πάνος Κέφαλος, Πηνελόπη Γερασίμου. 

Το Ίδρυμα Ωνάση, πιστό στην αποστολή του να ανοίγει συζητήσεις, είναι συνηθισμένο να διχάζει με τις παραστάσεις και τις δράσεις του. Οι πρώτες εικόνες που κυκλοφόρησαν όπως τελικά γνωστοποιήθηκε δεν είναι αντιπροσωπευτικές του έργου, καθώς λόγω των τεχνικών απαιτήσεων ήταν υποχρεωτικό τα φώτα να είναι αναμμένα, προκειμένου να υλοποιηθεί και να ελεγχθεί ο ψηφιακός προγραμματισμός τους. Παρακολουθήσαμε όλοι, δηλαδή, μία ανοιχτή πρόβα. 

Πώς ακριβώς έγινε η ανάθεση του έργου;
«Επιλέξαμε την πρόταση της YARD, κατόπιν συνεννόησης με τον Δήμο, καθώς προϋποθέτει και τον παράπλευρο στολισμό πέριξ της φωτιστικής εγκατάστασης», μας εξηγεί ο Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Σύμβουλος Στρατηγικής και Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση. «Επιλέξαμε αυτή την εγκατάσταση γιατί είναι ένα έργο ζωντανό, όπως και η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Οι τεχνικές προδιαγραφές, οι δυνατότητες αλλά και η εγκατάσταση έγιναν σε συνεννόηση με τον Δήμο. Η κατασκευή που επιλέχθηκε μας έδωσε την δυνατότητα υλοποίησης αυτού του εγχειρήματος χωρίς καμία μετατροπή ή επιβάρυνση της υπάρχουσας Δημόσιας υποδομής. Σε ένα διάστημα 4 μηνών μελέτης και σχεδιασμού, προχωρήσαμε σε μια λύση, φωτιστικής εγκατάστασης από 612 φωτιστικά σώματα διαφορετικών μεγεθών που πλαισιώνουν τον εναέριο φωτισμό κατά μήκος της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας από το ύψος του Δρομέα στο Hilton έως και την οδό Ακαδημίας» σημειώνει.

Ο μοντέρνος φωτισμός έχει την υπογραφή ενός διεθνούς Έλληνα σχεδιαστή φωτισμών, του Γιώργου Τέλλου, ενός lighting designer με μεγάλο εύρος δημοσίων και ιδιωτικών έργων καλλιτεχνικού και αρχιτεκτονικού φωτισμού στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό (έχει σχεδιάσει τους φωτισμούς στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι το 2014, όπου ανέλαβε τον Σχεδιασμό φωτισμών για το Olympic Medals Plaza και συμμετείχε στην τελετή έναρξης, έχοντας φωτίσει το coldron της Ολυμπιακής φλόγας).

Ζητήσαμε από τον επικεφαλής της YARD Δημήτρη Αλεξόπουλο και τον lighting designer Γιώργο Τέλλο να μας πουν περισσότερα.  

Αλήθεια, έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση ή όχι;

Δημήτρης Αλεξόπουλος, YARD: H εγκατάσταση έχει ολοκληρωθεί και γίνονται  όλες οι απαραίτητες ρυθμίσεις στην κίνηση, αλλά και στα χρώματα των 612 φωτιστικών σωμάτων που την αποτελούν, για να λειτουργήσει επίσημα την Τρίτη 10/12.

Γιώργος Τέλλος, LIGHTING ART: Την Τρίτη 10/12 θα λειτουργεί ολοκληρωμένα ο φωτισμός που έχουμε σχεδιάσει.

Υπήρξαν αντιδράσεις που αφορούσαν στην αισθητική της εγκατάστασης. Πώς τις σχολιάζετε; 

Δημήτρης Αλεξόπουλος, YARD: Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, ιδιαίτερα σε έργα που καινοτομούν και εκτίθενται σε δημόσια θέα και κρίση. Πιστεύουμε ότι στην πορεία θα λειανθούν οι οποίες αιχμηρές απόψεις καθώς η τεχνολογία είναι αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης ζωής αλλά και του τρόπου προσέγγισης των εορταστικών φωτισμών. Οι γραμμικοί φωτισμοί led με κίνηση αξιοποιούνται ήδη και σε άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο σε σημαντικές εορτές και περιστάσεις. 

Γιώργος Τέλλος, LIGHTING ART: Σε τέτοιου είδους εγκαταστάσεις, τα πράγματα δεν λειτουργούν όπως στο θέατρο, για παράδειγμα, που οι πρόβες είναι κλειστές. Ο καθένας μπορεί να δει ζωντανά τη διαδικασία προετοιμασίας και να την κρίνει πριν ολοκληρωθεί. Είναι σαν να μπαίνεις σε μια πρόβα, να βλέπεις 5 λεπτά και να βγάζεις συμπέρασμα, εάν το έργο θα είναι καλό ή όχι.

Ποιο ήταν το concept και η βασική ιδέα;

Δημήτρης Αλεξόπουλος, YARD: Η ιδέα βασίστηκε στο brief το οποίο μας δόθηκε που ήθελε έναν φωτισμό πρωτοποριακό, φρέσκο και δυναμικό. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτευχθεί με τα συμβατικά φώτα που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τα τελευταία χρόνια. Ψάξαμε αρκετά και σκεφτήκαμε ότι κάτι σύγχρονο με πολλές δυνατότητες προγραμματισμού κινήσεων και χρωμάτων θα ήταν μια υπέροχη, μια νέα εμπειρία για τον πολίτη. Στόχος μας ήταν η κίνηση των αυτοκινήτων να ακολουθείται από μια φωτιστική εγκατάσταση που θα κινείται μαζί τους. Ο φωτισμός είναι κινούμενος και μόνο έτσι μπορεί να διαβαστεί - αλλεπάλληλα φώτα που συνομιλούν μεταξύ τους και δημιουργούν κύματα από διαφορετικά χρώματα και διαφορετικές κινήσεις. 

Γιώργος Τέλλος, LIGHTING ART: Σκεφτήκαμε και σχεδιάσαμε πολλές ιδέες. Όλες, με γνώμονα την αισθητική, την ασφάλεια και τις περιοριστικές παραμέτρους που έχουν οι εγκαταστάσεις εξωτερικών χώρων και ιδιαίτερα η Βασιλίσσης Σοφίας όπου, ακριβώς κάτω από την εγκατάσταση, διέρχονται οι γραμμές ηλεκτροδότησης των τρόλεϊ. Σχεδιάσαμε οριζόντια σχήματα, κάθετα, τρίγωνα, αστέρια κ.α. Εν τέλει, επιλέξαμε ένα λιτό σχέδιο που να εξυπηρετεί το φως και τη δυναμική των χρωμάτων. Στόχος μας είναι να αποκτήσει ο δρόμος μια ιδιαίτερη προοπτική όπου τα χρώματα θα εναλλάσσονται αρμονικά.  

Τι θέλετε να δουν οι Αθηναίοι σε αυτό το έργο μόλις ολοκληρωθεί; 

Γιώργος Τέλλος, LIGHTING ART: Να δουν έναν χαρούμενο και φωτεινό δρόμο που, περπατώντας ή οδηγώντας, να νιώθουν τη ζεστασιά μιας στέγης από χρώμα.