Ελένη Διδασκάλου-Παπαδημητρίου - Η γειτονιά της τέχνης
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως η ευρύτερη περιοχή είναι μια γειτονιά τέχνης. Το Κυκλαδικό Μουσείο, το Μουσείο Μπενάκη, αλλά και λίγο πιο πέρα η Εθνική Πινακοθήκη και το φιλοξενούμενο στο Ωδείο, ΕΜΣΤ, το Μουσείο του Χατζηκυριάκου Γκίκα στην Κριεζώτου που ετοιμάζεται, να μην ξεχάσουμε και την πληθώρα των γκαλερί, όλα είναι σε απόσταση δεκαλέπτου. Στο παρελθόν πολλές φορές έχουμε πει με τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα και τον Άγγελο Δεληβοριά πως πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτή τη γειτνίαση και να προβούμε σε ενέργειες, όπως τη θέσπιση ενιαίου εισιτηρίου για κάποιες μέρες. Νομίζω πως πρέπει να το ξαναφέρουμε… στο τραπέζι και να υλοποιήσουμε ένα πρόγραμμα.
Θυμάμαι πόσο είχα προσπαθήσει να πείσω την Ντόλυ Γουλανδρή να ανοίξουμε στο κοινό την είσοδο του Μέγαρου Σταθάτου, που ανήκε στο μουσείο από το 1991. Είχε την αντίληψη πως αυτή η είσοδος έπρεπε να είναι κλειστή για να μην καταστραφεί το κτίριο από τη σκόνη. Όταν τελικά πείσθηκε για να την ανοίξουμε, χρειάστηκε άλλος μαραθώνιος διαβουλεύσεων για να τοποθετηθούν πανό που διαφήμιζαν τις εκθέσεις κ.λπ. Η τότε αντίδρασή της αποδεικνύει μια προστατευτική διάθεση για τα κτίρια και την ιστορία της πόλης. Και αυτή η διάθεση τέτοιων ανθρώπων, για να είμαστε ειλικρινείς, έσωσε σπίτια και γειτονιές στην Αθήνα. Και το Κολωνάκι ίσως διεσώθη από ανάλογες συμπεριφορές. Γιατί σ’ εμάς μπορεί όλα να λειτούργησαν άψογα – στην αρχή μάλιστα ο κόσμος ερχόταν μόνο και μόνο για να περιεργαστεί το κτίριο–, αλλά κι εμείς φροντίζουμε να παραμένουν όλα άψογα. Και είναι πάρα πολύ ωραίο, και πολύ σημερινό, να βλέπεις νέα παιδιά να κάθονται στα σκαλιά του.
Εννοείται πως άνθρωποι της γειτονιάς το έχουν κάνει στέκι τους. Στο καφέ, ειδικά από τότε που το έχει αναλάβει ο Dominique Perrot –το ονομάζει Elysée, γιατί για χρόνια ήταν προσωπικός μάγειρας του Φρανουά Μιτεράν–, έρχονται οι “γνωστές” παρέες κυριών του Κολωνακίου που μιλάνε μαζί του πολλές φορές και στα γαλλικά.
Όσο για τη σχέση μου με το Κολωνάκι, το θυμάμαι από την εποχή που ήμουν μαθήτρια στη Μαράσλειο, αλλά και την εποχή που σπούδαζα στο Θέατρο Τέχνης και οι δάσκάλοί μας μάς “απαγόρευαν” να πλησιάσουμε τα σημεία που σύχναζαν – στο, τότε, Dolce και στη Ράτκα. Εξαιτίας αυτού στα μάτια μου η Ράτκα είχε γίνει κάτι σαν ναός, και περίμενα τη στιγμή που θα μπορέσω κι εγώ να πάω! Πάντως δουλεύοντας 14 χρόνια στο μουσείο σπάνια έχω καθίσει στην πλατεία. Μάλλον εμείς που δουλεύουμε στη γειτονιά ζούμε σ’ έναν παράλληλο κόσμο και δεν υπάρχει στην… καθημερινότητά μας η φράση “πάμε Κολωνάκι” – αλλά και μετά από τόσα χρόνια εδώ, συνεχίζω να εκπλήσσομαι με όλους αυτούς που κάθονται με τις ώρες στα γύρω καφέ!
*Η Ελένη Διδασκάλου-Παπαδημητρίου είναι διευθύντρια του Τμήματος Επικοινωνίας και Ανάπτυξης του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
Αν η σύγχρονη Αθήνα ήταν μια γυναίκα και ξάπλωνε στο ντιβάνι του Φρόιντ, το Κολωνάκι θα ήταν το Υπερεγώ της. Με ευδιάκριτα σύνορα-όρια, αποτελεί μια αυτόνομη περιοχή στο ψυχογράφημα της πόλης, διατηρώντας τις δικές του ηθικές αρχές, τη δική του συνείδηση, τα δικά του ιδανικά.
Ο ίδιος ο Φρόιντ υποστήριζε ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο και εμείς δεν επιλέξαμε τυχαία το Κολωνάκι να αντιπροσωπεύσει το Υπερεγώ μας. Είναι μια συνοικία με τη δική της κουλτούρα, λίγο στραπατσαρισμένη από το χάος της Αθήνας που κορνάρει και ασθμαίνει στις λεωφόρους, λίγο κουρασμένη από το lifestyle που φιγουράρει στα περίπτερα, μια συνοικία όμορφη όμως, χωρίς αμφιβολία –σε μια τηλεοπτική οικογένεια θα μπορούσε να συμβολίζει ένα σωστό γονέα–, θα θέλαμε να μπορούσε να κάνει και την πόλη όμορφη, και εμάς τους ίδιους όμορφους. Δεν θα το θέλαμε;
Εδώ κυκλοφορούμε όλοι τους ωραίους, ευπρεπείς εαυτούς μας –γινόμαστε αυτό που θα θέλαμε να είμαστε ή αυτό που νομίζουμε ότι θα θέλαμε να είμαστε. Το Κολωνάκι μάς προσφέρει ασφάλεια, μέσα στα σύνορά του νιώθουμε αποδεκτοί. Μας ανακουφίζει από το άγχος που βιώνουμε μπροστά στο δέντρο των επιλογών μας, καθώς το Εγώ μας δεν έχει ωριμάσει αρκετά για να μπορέσει να σταθεί ανεξάρτητο – χρειαζόμαστε το Υπερεγώ να μας κατευθύνει, να μας γνέφει συνθηματικά σωστό ή λάθος. Χρειαζόμαστε τα μάτια του Άλλου για να επιβεβαιώνουμε την εικόνα μας – λες και δοκιμάζουμε ρούχα μπροστά σε καθρέφτες που αντικατοπτρίζουν τα είδωλα των σκέψεων, των πράξεων και των επιλογών μας και μας απαλλάσσουν από την ευθύνη τους. Τριγυρνώντας στα στενά του λαμβάνουμε μικρές ενέσεις αυτοπεποίθησης και οδηγίες γι’ αυτό που φανταζόμαστε ως Ευ Ζην. Δεν υπάρχουν γενικές οδηγίες, όμως.
Προφανώς είναι πολύ πιο ανακουφιστικό να είμαστε όπως οφείλουμε στο lifestyle ανάμεσα σε 5 δρόμους από το να είμαστε όπως οφείλουμε στον εαυτό μας σε μια ολόκληρη πόλη – πόσο διαρκεί όμως αυτή η ανακούφιση; Όχι περισσότερο από ό,τι η εφηβεία μας. Ίσως όταν εμείς και η πόλη μας ενηλικιωθούμε, τότε θα μπορέσει και το Κολωνάκι να αποχαιρετήσει το δύσκολο ρόλο του γονέα-κριτή και να γίνει και πάλι μια χαλαρή όμορφη γειτονιά για να κάνεις τα ψώνια σου και να πιεις τον καφέ σου.
* H Χριστίνα Κ. Σιδέρη είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (cksideri@gmail.com)
8°
