- CITY GUIDE
- PODCAST
-
20°
Τι ρόλο παίζει η κληρονομικότητα στον καρκίνο του προστάτη;
Κάθε άνδρας έχει 12,5% πιθανότητες να τον εκδηλώσει
Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν οι άνδρες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη να εκδηλώσουν και οι ίδιοι τη νόσο. Πόσο ισχυρός, όμως, είναι αυτός ο κίνδυνος; Έχει σημασία αν είχε νοσήσει ένας ή δύο στενοί συγγενείς τους; Και τι ρόλο μπορεί να παίζει ο καρκίνος του μαστού;
«Η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό είναι δύο από τις κυριότερους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του προστάτη», λέει ο χειρουργός-ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. «Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι στις περισσότερες περιπτώσεις κληρονομικός. Ούτε πως όποιος κληρονομεί ένα υψηλού κινδύνου γονίδιο, θα εκδηλώσει οπωσδήποτε τη νόσο».
Τα υπάρχοντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι μόλις το 5-9% των κρουσμάτων καρκίνου του προστάτη έχουν κληρονομική συνιστώσα. Ωστόσο η συνιστώσα αυτή έχει ποικίλη βαρύτητα, αναλόγως με τον αριθμό των πασχόντων στην ίδια οικογένεια, την ηλικία που εκδήλωσαν τη νόσο, αλλά και το αν συνυπάρχουν ορισμένοι άλλοι καρκίνοι. Υπολογίζεται ότι κάθε άνδρας έχει μία στις 8 (ή 12,5%) πιθανότητες να εκδηλώσει καρκίνο του προστάτη κάποια στιγμή στη ζωή του. Η συνηθέστερη ηλικία εκδήλωσης του καρκίνου αυτού είναι μετά τα 65 έτη. Ωστόσο οι κληρονομικοί καρκίνοι του προστάτη συνήθως εκδηλώνονται νωρίτερα.
Σύμφωνα με το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Καρκίνου (National Cancer Institute), η πιθανότητα νοσήσεως αλλάζει αναλόγως με ορισμένους παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί είναι:
1. Ο αριθμός των συγγενών με καρκίνο του προστάτη, από την πλευρά του πατέρα ή από την πλευρά της μητέρας.
2. Η ηλικία ανάπτυξης του προστατικού καρκίνου από τους συγγενείς, και
3. Ο καρκίνος του προστάτη μαζί με οικογενειακό ιστορικό άλλων καρκίνων (π.χ. μαστού, ωοθηκών, παγκρέατος).
Πρώτου και δεύτερου βαθμού συγγενείς
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες ο κίνδυνος να εκδηλώσει ένας άνδρας καρκίνο του προστάτη μεταβάλλεται ως εξής:
* Υπερτριπλασιάζεται (αυξάνεται κατά 3,14 φορές) στους άνδρες με έναν ή περισσότερους αδελφούς που διαγνώστηκαν με τη νόσο σε οποιαδήποτε ηλικία.
* Αυξάνεται κατά 2,35 φορές στους άνδρες των οποίων ο πατέρας διαγνώστηκε με τη νόσο σε οποιαδήποτε ηλικία.
* Σχεδόν τριπλασιάζεται (αυξάνεται κατά 2,87 φορές) όταν ο άνδρας έχει έναν πρώτου βαθμού συγγενή που νόσησε πριν από τα 65 του χρόνια. Πρώτου βαθμού συγγενείς είναι ο πατέρας, οι αδελφοί και οι γιοι.
* Σχεδόν διπλασιάζεται (αυξάνεται κατά 1,92 φορές) όταν ο άνδρας έχει έναν πρώτου βαθμού συγγενή που νόσησε στα 65 του χρόνια ή αργότερα.
* Αυξάνεται κατά 2,5 φορές όταν ο άνδρας έχει δεύτερου βαθμού συγγενείς με καρκίνο προστάτη σε οποιαδήποτε ηλικία. Δεύτερου βαθμού συγγενείς είναι ο παππούς, ο εγγονός, ο θείος και ο ανηψιός.
* Υπερτετραπλασιάζεται (αυξάνεται κατά 4,39 φορές) όταν ο άνδρας έχει δύο ή περισσότερους διαφορετικού πρώτου βαθμού συγγενείς (π.χ. πατέρα και αδελφό) που διαγνώστηκαν με καρκίνο του προστάτη.
Με άλλα λόγια «οι πιθανότητες νοσήσεως σε κάθε άνδρα κυμαίνονται από 12,5% εάν δεν έχει κάποιον συγγενή με την ίδια νόσο έως σχεδόν 55% εάν διαθέτει δύο ή περισσότερους συγγενείς πρώτου βαθμού που νόσησαν», λέει ο Δρ. Πούλιας.
Και ο καρκίνος του μαστού
Ωστόσο δεν είναι μόνο ο καρκίνος του προστάτη που παίζει ρόλο. Ως φαίνεται τον κίνδυνο να αναπτυχθεί επηρεάζει και το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού. Σε μελέτη στην Άιοβα, λ.χ., βρέθηκε ότι το 9,6% των ανδρών με καρκίνο του προστάτη είχαν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή/και των ωοθηκών, καθώς παλαιότερα είχε διαγνωστεί η μητέρα ή η αδελφή τους.
Οι άνδρες αυτοί είχαν κατά 70% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρκίνο του προστάτη, σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους δίχως ανάλογο οικογενειακό ιστορικό. Όσοι όμως είχαν ταυτοχρόνως οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού/ωοθηκών ΚΑΙ καρκίνου του προστάτη, είχαν σχεδόν εξαπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν και οι ίδιοι με προστατικό καρκίνο.
Πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό; «Έχει βρεθεί ότι οι συγκεκριμένες μορφές καρκίνου μοιράζονται ορισμένα κοινά γονίδια», απαντά ο Δρ. Πούλιας. «Τα γονίδια αυτά είναι τα BRCA1 και BRCA2, που είναι περισσότερο γνωστά ως αιτίες των κληρονομούμενων μορφών καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, αλλά εμπλέκονται και σε μερικές περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη».
Προληπτικός έλεγχος
Τα γονίδια αυτά δεν είναι τα μοναδικά που έχει βρεθεί ότι σχετίζονται με τη νόσο. Υπάρχουν και πολλά άλλα, όπως τα MLH1, MSH2, PMS2, ΝΒΝ κ.λπ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι περισσότερες περιπτώσεις κληρονομούμενου καρκίνου του προστάτη δεν οφείλονται σε ένα συγκεκριμένο γονίδιο, αλλά σε μεταλλάξεις σε πολλά γονίδια.
Οι μεταλλάξεις αυτές ως φαίνεται δρουν συνεργικά για να προκαλέσουν τον καρκίνο και γι’ αυτό γίνονται πολλές έρευνες ώστε να βρεθεί μία εξέταση που θα εντοπίζει πολλές από αυτές και έτσι θα ταυτοποιεί τους άνδρες υψηλού κινδύνου για καρκίνο.
Τέτοια εξέταση προς το παρόν δεν υπάρχει. Γι’ αυτό τον λόγο, «οι άνδρες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή/και καρκίνου του μαστού/ωοθηκών καλό είναι να απευθύνονται σε πρώιμη ηλικία σε έναν ουρολόγο-ιατρό, για να συζητούν μαζί του πότε πρέπει να αρχίσει ο προληπτικός έλεγχος του προστάτη τους», συνιστά ο Δρ. Πούλιας. «Μια καλή ηλικία για να γίνει αυτή η πρώτη επίσκεψη είναι στα 40-45 έτη, όταν οι πιθανότητες να νοσήσουν συνήθως αρχίζουν να αυξάνονται». Ο προληπτικός έλεγχος του προστάτη συνήθως συμπεριλαμβάνει τακτικό PSA και δακτυλική εξέταση, ώστε να γίνει εγκαίρως αντιληπτός τυχόν καρκίνος, καταλήγει.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μια κατάσταση που αφορά όλους και όχι μόνο τους μαθητές
Υπό το νέο εμπορικό σήμα Johnson & Johnson, με την αλλαγή στην εταιρική της ταυτότητα να αντιπροσωπεύει τη μακροχρόνια δέσμευση της εταιρείας στην καινοτομία και την προαγωγή της υγείας παγκοσμίως.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού επιπέδου, του εισοδήματος, του φύλου
Γιατί λοιπόν τα air fryers είναι τόσο δημοφιλή που τρεντάρουν σε ολόκληρο τον κόσμο
Στόχος του ΟΦΕΤ να δημιουργηθούν στη χώρα μας επιστημονικές «κυψέλες» έρευνας
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γυναικολογικού Καρκίνου ο ΚΕΦΙ «αγκαλιάζει» τις καρκινοπαθείς γυναίκες με μία δωρεάν εκδήλωση στο Πάρκο Ελευθερίας
Η 20ή Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Γυναικολογικής Ογκολογίας και μία πρωτοβουλία για τερματισμό τους στίγματος στις ογκολογικές ασθενείς
Το σύνθημα του φετινού Festival Alzheimer, μια προσπάθεια εξωστρέφειας και διεκδίκησης μιας καλύτερης ποιότητας ζωής
Στα 81,6 έτη επανήλθε το προσδόκιμο επιβίωσης στη χώρα μας
Την καμπάνια σχεδίασε η Gilead Sciences
Πότε θα πρέπει να επιστρέφουν τα παιδιά στο σχολείο αν έχουν αρρωστήσει
Η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως τα καρδιαγγειακά νοσήματα
Η πιο συχνή κακοήθης νόσος των ανδρών
Ο καρκίνος που εμφανίζεται σε περίπου 330.000 ανθρώπους ετησίως
Η μεγαλύτερη γιορτή fitness & well-being έρχεται να μας δείξει τους δρόμους για μια καλύτερη ζωή
Βασικές αρχές για την ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή των παιδιών μας
Κάθε αθλητής, επαγγελματίας ή ερασιτέχνης, απαιτεί το δικό του σύνολο θεραπειών
Σχεδόν ένας στους οκτώ ανήλικους θα την παρουσιάσει κάθε χρόνο
Προσκεκλημένος του Θανάση Δρίτσα ο καθηγητής Πολιτικής Υγείας Κυριάκος Σουλιώτης
Μια συζήτηση με τον Άγγελο Λεβέντη, κλινικό κοινωνικό λειτουργό και ψυχοθεραπευτή με ειδίκευση στο ψυχικό τραύμα
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.