Έχω βρεθεί δεκάδες φορές στην αφετηρία. Εκεί, στο πολύχρωμο πλήθος, ανάμεσα σε γνωστούς και άγνωστους, με κοινή την αγωνία της έκβασης. Με συγκέντρωση στη στιγμή, φαινομενική χαλαρότητα και μια υποβόσκουσα αγωνία για το αποτέλεσμα. «Θα τα καταφέρω;», «Θα τερματίσω;», «Θα φτάσω το στόχο μου;», «Θα κάνω το χρόνο που θέλω;». Όλα αυτά μαζί, σε εσωτερική, νοητή επανάληψη.
Έχω βρεθεί ισάριθμες φορές στους δικούς μου τερματισμούς. Με ικανοποίηση αλλά και με στενοχώρια, με περηφάνια για όσα κατέκτησα αλλά και με απογοήτευση τις φορές που τα πράγματα πήγαν χειρότερα από την προσδοκία και την προσπάθεια. Πέρα από τους δικούς μου, έχω βρεθεί δεκάδες φορές σε άλλους τερματισμούς – παρακολουθώντας αγώνες για να σταθώ σε δικούς μου ανθρώπους και άγνωστους μαζί.
Έχω δει συχνά τους πρώτους στη διαδρομή τους μα και στον τερματισμό. Στου δρόμου τα μισά, στα κρίσιμα τελευταία μέτρα που σχεδόν έχει φανεί το αποτέλεσμα μα δεν έχει σιγουρευτεί κι έπειτα στη γραμμή του τερματισμού όταν είναι βέβαιος ο χρόνος και η σειρά, όταν η προσπάθεια έχει «μιλήσει» με θέσεις κατάταξης και αριθμούς. Τους έχω θαυμάσει – για την επιμονή τους, για την υπέρβαση που έχει πίσω της ώρες δουλειάς με το σώμα και το νου, για τη συγκέντρωση στο στόχο και στη στιγμή.
Θυμάμαι την εικόνα πολλών από αυτούς. Στα ύστατα βήματα, λίγο πριν περάσουν την πολυπόθητη γραμμή, κάνουν την προσπάθεια να μοιάζει σχεδόν εύκολη, φαινομενικά αναιρώντας κάθε υπαρκτή δυσκολία. Νικούν «σαν έτοιμοι από καιρό», με μία φυσιογνωμία νίκης κατακτημένη ήδη από την προπόνηση. Προπονούνται για να κερδίσουν, όχι για να τερματίσουν – για αυτό η όψη τους στην ύστατη προσπάθεια έχει έναν ηρωισμό υπερφυσικό. Μοιάζει ίσως παράδοξο, μα οι πρώτοι, οι πρωταθλητές, μοιάζουν τόσο «τέλειοι» τερματίζοντας, τόσο υπεράνθρωποι που κάνουν τον αγώνα τους να μοιάζει σχεδόν εύκολος. Το αποτέλεσμά τους σημαδεύει το ακατόρθωτο, το άπιαστο για τους πολλούς. Ίσως για αυτό τους βλέπουμε με όρους τηλεοπτικούς – σαν συμμέτοχους σε ένα θαύμα που δεν μοιάζει σε τίποτα με την προσπάθεια ημών των αθλουμένων. Και παραδόξως, αυτή η απόσταση από εμάς, η διαφορετικότητα, θέτει αυτόματα μια διαχωριστική γραμμή που ξεχωρίζει τον δικό μας αγώνα από τον δικό τους, τόσο που παύουν να λειτουργούν ως πρότυπο. Ο κόπος τους φτάνει σε εμάς ως αξεπέραστος μύθος, όχι ως έμπνευση της δικής μας προσπάθειας.
Στους πιο πολλούς αγώνες η έμπνευση έρχεται πιο ορμητική από άλλη πλευρά. Από τις δικές μας τάξεις –των ομοίων μας– και από τους πιο κοντά σε εμάς. Από εκείνους που είναι στα μέτρα μας, στα «κυβικά» μας μα τα κατάφεραν καλύτερα. Από εκείνους που υπήρξαν άλλοτε συνοδοιπόροι μας μα έκαναν κάποια στιγμή ένα άλμα ευδιάκριτο μπαίνοντας σε άλλους αγωνιστικούς κόσμους. Από εκείνους τους δυο-τρεις που έτρεχαν κοντά μας σε έναν αγώνα προσωποποιώντας την άμιλλα εκείνης της συγκεκριμένης μέρας, εκείνης της διαδρομής. Πρόσωπα που μας πέρασαν ή περάσαμε και ήταν τόσο έντονη η προσπάθεια της διάκρισης που τη θυμόμαστε στο ακέραιο.
Η έμπνευση έρχεται ακόμα συχνότερα από τις τάξεις των τελευταίων. Από τις δεκάδες των δρομέων που πασχίζουν πριν τον τερματισμό. Από εκείνους που τερματίζουν σε πυκνές ομάδες, τόσο που μοιάζουν να χάνονται μέσα στον κόσμο, μα καθένας τους κρατά τη μοναδικότητα της προσπάθειάς του. Αθλητές της πρώτης ή της πολλοστής φοράς, της διερευνητικής αφετηρίας ή της επίμονης επανάληψης. Αθλητές της κάθε μέρας και της συνεχούς δουλειάς με τον εαυτό τους, στο σώμα και στη σκέψη. Αθλητές πιο αργοί στους χρόνους μα διόλου ελάσσονες σε αποτύπωμα. Δρομείς που αντέχουν, προχωρούν, αλλάζουν. Άλλοτε πιο αργοί, άλλοτε πιο γρήγοροι, μα σταθεροί στη διάθεση να αγωνιστούν.
Δρομείς που ξέρουν πως δεν θα καταγραφούν στους πρώτους, ίσως ούτε καν στους μέσους, μα δεν επηρεάζονται από αυτό. Δρομείς που ξέρουν πως σημασία έχει η προσπάθεια –και το αποδέχονται στο ακέραιο, χωρίς εγωισμούς και αυτοϋπονόμευση. Που αποδέχονται τις συνθήκες και τα δεδομένα τους κι αναμετριούνται περισσότερο με τον εαυτό τους στη στιγμή. Ίσως κάποιοι τους βλέπουν με την υπεροψία του πιο γρήγορου, του πετυχημένου. Μα όσοι από εμάς μάθαμε από την ταπεινότητα που διδάσκουν οι δρόμοι, ξέρουμε πως η έμπνευση έρχεται συχνά πιο ορμητική από τους τελευταίους του αγώνα. Τους αθλητές της κάθε μέρας που αναμετριούνται με τον εαυτό τους και προσπαθούν χωρίς εγωισμό. Δρομείς των τελευταίων θέσεων, αξιέπαινοι κι εμπνευστικοί. Καθένας έχει την ιστορία του που φωτίζει τα βήματα απ΄την αφετηρία ως τη γραμμή του τερματισμού. Μια ιστορία που συχνά δεν λέγεται, μόνον ακολουθεί τα βήματα που υφαίνουν τη σιωπηλή διαδρομή του. Σαν ψίθυρος, σαν αεράκι που φτάνει ως εμάς καθαρά από τις τελευταίες θέσεις - στον αντίποδα των εντυπωσιακών ρεκόρ και των ηχηρών δηλώσεων.
13°
