Να βελτιώσει τον αλφαβητισμό υγείας των κρατουμένων και των εργαζομένων στα σωφρονιστικά καταστήματα στοχεύει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα PARTNER
Άτομα που ζουν σε συνθήκες κράτησης συνεχίζουν να βιώνουν σημαντικές ανισότητες στον τομέα της υγείας. Η περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες, τα χαμηλά επίπεδα αλφαβητισμού υγείας και οι ανεπαρκείς υποδομές υπονομεύουν την υγεία όσων βρίσκονται σε σωφρονιστικά καταστήματα στην Ελλάδα και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
Το ευρωπαϊκό έργο PARTNER (Participatory Approach for Training, Empowerment, and Health Education Resourcesin Prisons), στο οποίο συμμετέχει το Ινστιτούτο Prolepsis, στοχεύει να βελτιώσει τον αλφαβητισμό υγείας των κρατουμένων και των εργαζομένων στα σωφρονιστικά καταστήματα, ενισχύοντας μια πιο υγιή και καλύτερα ενημερωμένη κοινότητα εντός των φυλακών.
Από τον Μάιο έως τον Ιούλιο του 2025, οι εταίροι του έργου PARTNER υλοποίησαν ομαδικές συναντήσεις για την από κοινού μελέτη και διαμόρφωση κατάλληλων δράσεων και εργαλείων σε φυλακές τεσσάρων χωρών (Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Μολδαβία). Σε όλες τις χώρες αναδείχθηκαν κοινές προκλήσεις: υπερπληθυσμός, γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, έλλειψη ιατρικού προσωπικού και υπερβολική εξάρτηση από φαρμακευτική αγωγή χωρίς ταυτόχρονη ψυχολογική υποστήριξη.
Μια κρατούμενη σε ελληνική φυλακή περιέγραψε χαρακτηριστικά την κατάσταση: «Αν δεν πονάς πολύ, δεν πρόκειται να δεις γιατρό. Πρέπει να φωνάξεις για να σε ακούσουν». Άλλος συμμετέχων περιέγραψε την ανάγκη αλληλοϋποστήριξης ανάμεσα στους κρατούμενους: «Ρωτάμε ο ένας τον άλλον τι (φάρμακο) να πάρουμε ή πώς να το βρούμε· εμπιστεύομαι τον συγκρατούμενο μου περισσότερο από το ιατρείο».
Οι συνεδρίες συνδημιουργίας έφεραν στο επίκεντρο όχι μόνο τις ανάγκες των κρατουμένων, αλλά και τις αντίστοιχες προκλήσεις του σωφρονιστικού προσωπικού. Ένας υπάλληλος σημείωσε: «Μας ζητούν να κάνουμε πρόληψη, αλλά τρέχουμε συνεχώς από το ένα επείγον περιστατικό στο άλλο. Δεν έχουμε χρόνο για τίποτε άλλο». Αναφέρθηκε, επίσης, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού ψυχικής υγείας: «Δεν έχουμε ψυχολόγους για τακτικές συνεδρίες. Δίνουμε χάπια, αλλιώς δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε».
Τα ευρήματα ανέδειξαν κοινές προτεραιότητες υγείας για τα άτομα που ζουν στη φυλακή: ψυχική υγεία και πρόληψη αυτοκτονιών, υγιεινή και πρόληψη λοιμώξεων, διατροφή, διαχείριση χρόνιων νοσημάτων, χρήση ουσιών, σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και παροχή πρώτων βοηθειών. Οι συμμετέχοντες επισήμαναν ότι οποιαδήποτε εκπαίδευση υγείας εντός των φυλακών πρέπει να είναι διαδραστική, πρακτική και πολιτισμικά προσαρμοσμένη.
Τα αποτελέσματα των συνεδριών θα αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού και εκπαιδευτικών εργαλείων. Στόχος είναι να ενισχυθεί ο αλφαβητισμός υγείας τόσο των κρατουμένων όσο και του σωφρονιστικού προσωπικού στην Ευρώπη.
Το PARTNER είναι ένα τριετές ευρωπαϊκό έργο (01/10/2024 - 30/09/2027), χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα ERASMUS+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συντονίζεται από το Πανεπιστήμιο της Πίζας (Ιταλία), με συμμετέχοντες το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Μονπελιέ (Γαλλία), το Ινστιτούτο Prolepsis (Ελλάδα), το ASST Santi Paolo e Carlo (Ιταλία) και την Εθνική Διοίκηση Σωφρονιστικών Ιδρυμάτων της Μολδαβίας.
15°
