Έρχεται το «Ozempic 2.0»: Χάπια, πιο ισχυρές θεραπείες και μηνιαίες ενέσεις υπόσχονται νέα εποχή στην απώλεια βάρους
Οι θεραπείες τύπου GLP-1 όπως το Ozempicέχουν ήδη αλλάξει βαθιά την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων: από τις εντυπωσιακές απώλειες βάρους, μέχρι τα νέα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ και τις αναλύσεις ασφαλιστικών εταιρειών για το πώς επηρεάζουν τη θνησιμότητα. Παρ’ όλα αυτά, οι υψηλές τιμές, οι παρενέργειες και η ανάγκη για εβδομαδιαίες ενέσεις αφήνουν αρκετούς ασθενείς εκτός θεραπείας.
Τώρα, μια νέα γενιά φαρμάκων τύπου Ozempic ετοιμάζεται να φέρει ακόμη μεγαλύτερη ανατροπή: χάπια που λαμβάνονται εύκολα, πιο ισχυρές ενέσιμες θεραπείες και νέες ουσίες με λιγότερες παρενέργειες — μερικές από τις οποίες ίσως χρειάζονται μόνο μία δόση τον μήνα. Ο Ντέιβιντ Λάου, ενδοκρινολόγος και ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κάλγκαρι, εξηγεί ότι οι νέες θεραπείες «δεν επικεντρώνονται μόνο στην απώλεια βάρους» αλλά σε βαθύτερες αλλαγές στη μεταβολική υγεία. Ωστόσο, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων δεν έχει ακόμη εγκρίνει τα επόμενα φάρμακα, προειδοποιώντας μάλιστα το κοινό για ανεπίσημες εκδόσεις που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Οι Novo Nordisk και Eli Lilly ετοιμάζονται να κυκλοφορήσουν χάπια ημερήσιας λήψης το 2026, εφόσον πάρουν το πράσινο φως από τον FDA. Η μετάβαση από την ένεση στο χάπι υπόσχεται μεγαλύτερη ευκολία, χαμηλότερο κόστος και κατάργηση της ψυχολογικής επιβάρυνσης της «βελόνας». Τα χάπια δεν απαιτούν ψύξη, γεγονός που μειώνει σημαντικά τις δαπάνες μεταφοράς και αποθήκευσης.
Ο Σον Γουόρτον, γιατρός και ερευνητής στον Καναδά, παρομοιάζει την εξέλιξη με τη λογική του Χένρι Φορντ στην αυτοκινητοβιομηχανία: περισσότερη προσιτότητα και ευκολία, όχι απαραίτητα «καλύτερο προϊόν». Ωστόσο, αυτή η ευκολία έχει τίμημα: στα τεστ έως τώρα, η απώλεια βάρους κυμαίνεται στο 11–14% σε έναν χρόνο, έναντι 15–20% για τις σημερινές ενέσιμες θεραπείες.
Η Novo Nordisk αναμένεται να φτάσει πρώτη στην αγορά με το χάπι Wegovy, πιθανόν το 2026, ενώ η Eli Lilly λανσάρει το χάπι orforglipron χωρίς περιορισμούς φαγητού ή ποτού. Οι δύο εταιρείες έχουν ήδη συμφωνήσει με τον Λευκό Οίκο για μειωμένες τιμές και πρόσβαση σε προγράμματα Medicare. Η χαμηλότερη δόση των νέων χαπιών, εφόσον εγκριθεί, θα κοστίζει περίπου 150 δολάρια τον μήνα.
Τα σημερινά GLP-1 λειτουργούν σαν «κλειδιά» που ενεργοποιούν φυσικούς μηχανισμούς κορεσμού και ρύθμισης της όρεξης. Η νέα γενιά στοχεύει σε περισσότερες ορμόνες ταυτόχρονα, επιταχύνοντας τη δράση.
Η Eli Lilly αναπτύσσει φάρμακο που στοχεύει τρεις ορμόνες — και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Κλινικές μελέτες του 2023 έδειξαν απώλεια βάρους κατά 24,2% σε 48 εβδομάδες. Η Ανία Γιαστρεμπόφ, διευθύντρια του Yale Obesity Research Center και επικεφαλής της μελέτης, σημειώνει ότι οι ασθενείς με σοβαρή παχυσαρκία «θα χρειαστούν πιο ισχυρούς παράγοντες». Η εταιρεία περιμένει κρίσιμα αποτελέσματα το 2026 πριν αιτηθεί έγκριση του νέου φαρμάκου, με τον προβληματισμό ότι ενδέχεται κάποιοι ασθενείς να χάσουν υπερβολικό βάρος ή να μειωθεί η μυϊκή μάζα.
Παράλληλα, οι εταιρείες συνδυάζουν μόρια για μεγαλύτερη ισχύ. Η Novo Nordisk αναπτύσσει το CagriSema, συνδυασμό της σεμαγλουτίδης (ουσία του Ozempic) με μια ουσία που μιμείται την ορμόνη αμυλίνη. Τα αποτελέσματα δείχνουν απώλειες έως 20% — περίπου 5 μονάδες παραπάνω από τη σεμαγλουτίδη μόνη της. Η εταιρεία σκοπεύει να ζητήσει έγκριση το 2026. Η Eli Lilly δημοσίευσε επίσης πρόσφατα δεδομένα για φάρμακο που διεγείρει την αμυλίνη.
Ο Λούις Αρόνε, διευθυντής του Comprehensive Weight Control Center στο Weill Cornell Medicine, εξηγεί ότι η αμυλίνη φαίνεται να διατηρεί καλύτερα τη μυϊκή μάζα και να προκαλεί λιγότερες γαστρεντερικές ενοχλήσεις.
Για πολλούς ασθενείς, ένα χάπι την ημέρα ακούγεται ιδανικό. Όμως οι φαρμακευτικές στοχεύουν και σε άλλη επανάσταση: ενέσεις που χρειάζονται μόνο μία φορά τον μήνα.
Η Pfizer προχώρησε σε συμφωνία έως 10 δισ. δολαρίων για την εξαγορά της Metsera, που αναπτύσσει μηνιαίες ενέσιμες θεραπείες. Το πειραματικό φάρμακο MariTide της Amgen πέτυχε απώλεια έως 16% σε έναν χρόνο, αν και τα δεδομένα για παρενέργειες έχουν ανησυχήσει αναλυτές. Η Γιαστρεμπόφ, επικεφαλής της σχετικής μελέτης, θεωρεί ότι οι μηνιαίες ή ακόμη πιο αραιές δόσεις «θα αποτελέσουν επιλογή στο μέλλον».
Τα σημερινά blockbuster-φάρμακα παραμένουν εξαιρετικά ισχυρά. Τα Mounjaro και Zepbound της Eli Lilly απέφεραν περίπου 25 δισ. δολάρια τους πρώτους εννέα μήνες της χρονιάς, ενώ τα Ozempic και Wegovy της Novo Nordisk έφτασαν τα 23,5 δισ. δολάρια. Με νέα χάπια, ισχυρότερες ενέσεις και πιθανές θεραπείες με λιγότερες παρενέργειες, το ερώτημα είναι τι θα απογίνουν τα υπάρχοντα φάρμακα.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα διατηρήσουν τη θέση τους. Έχουν ήδη χρόνια δεδομένων ασφαλείας, ενώ το Wegovy έχει εγκριθεί και για μείωση καρδιαγγειακού κινδύνου και το Zepbound για την υπνική άπνοια. Δεν είναι βέβαιο ότι τα νέα φάρμακα θα προσφέρουν αντίστοιχα οφέλη.
Ο Αρόνε σημειώνει ότι «ο πήχης» για κάθε νέο σκεύασμα είναι να αποδείξει ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος, εγκεφαλικού και θνησιμότητας. Την ίδια ώρα, η αυξανόμενη αγορά και οι κυβερνητικές πιέσεις αρχίζουν να μειώνουν τις τιμές, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε νέο φάρμακο θα πρέπει να δικαιολογήσει υψηλότερο κόστος.
Ο Γουόρτον, βλέποντας την εξέλιξη της τεχνολογίας GLP-1, σχολιάζει με χιούμορ: «Κανείς δεν χρησιμοποιεί το iPhone 1 πια. Αλλά κάποιες φορές μου λείπει το Blackberry».
14°
