Από τον εντοπισμό ύποπτων όζων και τη σωστή σταδιοποίηση έως τη χειρουργική θεραπεία και την παρακολούθηση - Η έγκαιρη διάγνωση και η ολιστική προσέγγιση
Ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου των ενδοκρινών αδένων. Υπό τον όρο αυτό περιλαμβάνεται μία ετερογενής ομάδα νεοπλασμάτων με διαφορετική βιολογική συμπεριφορά, διαφορετική πρόγνωση και διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση. Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε στη συχνότερη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς, το θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς, και στα βήματα που θα πρέπει να γίνουν για την επιτυχή αντιμετώπισή του.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του θυρεοειδούς
Βήμα 1 | Έγκαιρη διάγνωση: Η συχνότερη μορφή με την οποία εμφανίζεται ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι οι όζοι θυρεοειδούς. Οι περισσότεροι όζοι είναι καλοήθεις, σε ένα όμως ποσοστό (5 - 8 %) μπορεί να υποκρύπτεται καρκίνος θυρεοειδούς. Το πρώτο σημαντικό βήμα είναι η αναγνώριση των όζων που μπορεί να υποκρύπτουν καρκίνο θυρεοειδούς.
Η αναγνώριση των όζων αυτών, σήμερα γίνεται κυρίως με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος υψηλής ευκρίνειας. Στο υπερηχογράφημα υπάρχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των όζων που θεωρούνται ύποπτα για την παρουσία καρκίνου θυρεοειδούς. Η αναγνώριση των χαρακτηριστικών αυτών σχετίζεται με την εμπειρία του ακτινολόγου.
Σε περίπτωση που κάποιος όζος θεωρηθεί –βάσει της υπερηχογραφικής του εικόνας– ύποπτος, τότε θα πρέπει να γίνεται η παρακέντησή του με λεπτή βελόνη (υπερηχογραφική καθοδήγηση) και κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αναγνωριστούν οι όζοι που είναι ύποπτοι για καρκίνο ή που είναι κακοήθεις.
Βήμα 2 | Αφού τεθεί η διάγνωση του καρκίνου, το δεύτερο βήμα είναι η σταδιοποίησή του, δηλαδή το πόσο εκτεταμένος είναι. Περιορίζεται μόνο στον θυρεοειδή; Επεκτείνεται στα διπλανά όργανα (π.χ. τραχεία); Υπάρχουν μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου; Υπάρχουν μεταστάσεις σε μακρινά όργανα;
Η σταδιοποίηση του καρκίνου θυρεοειδούς γίνεται με τη βοήθεια των σύγχρονων απεικονιστικών μεθόδων και κυρίως του υπερηχογραφήματος. Στο υπερηχογράφημα γίνεται έλεγχος όχι μόνο του θυρεοειδούς αλλά και των λεμφαδένων σε όλον τον τράχηλο, από την κάτω γνάθο μέχρι τις κλείδες. Αν υπάρχουν ύποπτοι ή παθολογικοί λεμφαδένες θα πρέπει αυτοί να περιγράφονται αναλυτικά όσον αφορά τον αριθμό τους, το μέγεθος του καθενός, την ακριβή του θέση και τη σχέση του με τα παρακείμενα ανατομικά στοιχεία. Η περιγραφή αυτή είναι η λεγόμενη «χαρτογράφηση λεμφαδένων τραχήλου», η οποία είναι εντελώς απαραίτητη πριν από κάθε επέμβαση για καρκίνο (ή πιθανό καρκίνο) θυρεοειδούς.
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να γίνουν και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα, PET-CT scan κ.λπ.
Βήμα 3 | Μετά τη σταδιοποίηση ακολουθεί η επιλογή της σωστής χειρουργικής επέμβασης. Η ολική θυρεοειδεκτομή δεν είναι πάντα αρκετή. Συχνά θα χρειαστεί να γίνει αφαίρεση και των λεμφαδένων τραχήλου (ο λεγόμενος λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου). Η έκταση του λεμφαδενικού καθαρισμού θα καθοριστεί με βάση τα ευρήματα της προεγχειρητικής χαρτογράφησης.
Σε σπάνιες περιπτώσεις που υπάρχει διήθηση παρακειμένων ανατομικών στοιχείων (π.χ. μυών του τραχήλου, έσω σφαγίτιδας κ.λπ.) μπορεί να γίνει ταυτόχρονη συναφαίρεση αυτών.
Βήμα 4 | Το επόμενο βήμα είναι η χειρουργική επέμβαση, που θα πρέπει να γίνει με ασφάλεια (για την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών) και με ριζικότητα (με πλήρη δηλαδή εκρίζωση της νόσου, χωρίς να παραμείνει υπόλειμμα καρκίνου). Ο χειρουργός που θα την εκτελέσει θα πρέπει να είναι εξειδικευμένος χειρουργός θυρεοειδούς, ώστε να μπορεί να εφαρμόσει όποια επέμβαση θεωρείται κατάλληλη για τον κάθε συγκεκριμένο ασθενή, με τεχνικά άρτιο τρόπο (είτε απλή ολική θυρεοειδεκτομή είτε ολική θυρεοειδεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό).
Βήμα 5 | Χορήγηση θεραπείας καταστολής: Είναι αποστολή του ενδοκρινολόγου να χορηγήσει τη θυροξίνη σε δόση που να προκαλέσει καταστολή της TSH (επίπεδα TSH περί τα κατώτερα φυσιολογικά όρια). Είναι βήμα βασικό για τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής του καρκίνου.
Βήμα 6 | Βάσει των αποτελεσμάτων της ιστολογικής εξέτασης και της σταδιοποίησης του καρκίνου αποφασίζεται η χορήγηση ή όχι ραδιενεργού ιωδίου. Η γνώμη του χειρουργού και του ενδοκρινολόγου εν προκειμένω, έχει βαρύνουσα σημασία. Η παράλειψη του ραδιενεργού ιωδίου (όταν χρειάζεται) συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο υποτροπής και επιβάρυνση της πρόγνωσης του καρκίνου.
Βήμα 7 | Η παρακολούθηση (follow-up) έχει σημασία για να μη διαφύγει της προσοχής τυχόν υποτροπή.
14°
