Έρευνα από το πανεπιστήμιο του Μπαθ αποκάλυψε ότι οι απαισιόδοξοι άνθρωποι ενδέχεται να είναι πιο ευφυείς από τους πιο ευδιάθετους
Οι άνθρωποι που έχουν εύθυμη διάθεση και βλέπουν μισογεμάτο το ποτήρι ίσως δεν είναι τόσο έξυπνοι όσο είναι οι πιο μπλαζέ: σύμφωνα με Βρετανούς ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Μπαθ, αυτό γίνεται μάλλον σαφές αν εξετάσουμε τις οικονομικές τους αποφάσεις. Η έρευνα κατέληξε σε συσχέτιση μεταξύ των ανθρώπων που αυτοχαρακτηρίζονται αισιόδοξοι και σε ανεπαρκείς δεξιότητες λήψης αποφάσεων: από τα 35.000 άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα, όσοι έτειναν να είναι κάπως απαισιόδοξοι ήταν περισσότερο εναρμονισμένοι με την πραγματικότητα και εμφάνιζαν υψηλότερες γνωστικές ικανότητες.
«Όσοι έχουν υψηλή γνωστική ικανότητα είναι άραγε πιο ικανοί να αντισταθούν στα άμεσα συναισθηματικά οφέλη της μη ρεαλιστικής αισιοδοξίας και να αναγνωρίσουν την ανάγκη για πιο ρεαλιστικές ή προσεκτικές προσδοκίες, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε θλίψη αλλά και σε καλύτερη λήψη αποφάσεων», αναρωτήθηκαν οι ερευνητές. «Ή μήπως όσοι έχουν υψηλή γνωστική ικανότητα είναι πιο συμμετρικοί στον τρόπο με τον οποίο ενσωματώνουν (ή αποδίδουν) ανεπιθύμητες και επιθυμητές πληροφορίες, από το παρελθόν ή το παρόν τους, στις τρέχουσες πεποιθήσεις τους;» Η μελέτη έδειξαν ότι όσοι θεωρούνται μη ρεαλιστικά αισιόδοξοι είναι πιο πιθανό να υπερεκτιμήσουν το οικονομικό τους μέλλον και να περιμένουν αποδόσεις που αποδεικνύονται μη πραγματοποιήσιμες.
Αν και στον κόσμο μας ενθαρρύνουμε τη θετική σκέψη, συχνά δεν προετοιμάζουμε τους νέους για την αποτυχία και την αποδοχή της. «Η μη ρεαλιστική αισιοδοξία ή η προκατάληψη (bias) της αισιοδοξίας —η τάση των ατόμων να υπερεκτιμούν την πιθανότητα ευνοϊκών αποτελεσμάτων και να υποτιμούν την πιθανότητα των κακών— είναι ένα από τα πιο διάχυτα ανθρώπινα χαρακτηριστικά σε πολλούς τομείς», εξηγούν οι ερευνητές. «Όπως κάθε άλλo σφάλμα κρίσης, η bias της αισιοδοξίας διαστρεβλώνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, οδηγώντας σε συστηματικά λάθη αποφάσεων, επικίνδυνη συμπεριφορά και αποτυχία λήψης προληπτικών μέτρων», συνεχίζουν.
To στοίχημα είναι να κάνουμε διάκριση μεταξύ πραγμάτων που βελτιώνονται αν είμαστε αισιόδοξοι —π.χ. το σεξ— και πραγμάτων που ίσως χειροτερεύουν, όπως είναι η υγεία ή η οικονομία. Αν και η αισιοδοξία μπορεί να ευνοήσει την υγεία, η άγνοια του κινδύνου της ασθένειας μπορεί να αποβεί θανάσιμη. Το ίδιο περίπου ισχύει για την οικονομία: άλλο οικονομική απαισιοδοξία, άλλο οικονομικός λαϊκισμός. Εξάλλου, φαίνεται πως οι πιο αισιόδοξοι άνθρωποι υποτιμούν συχνά την πιθανότητα να αντιμετωπίσουν κάποιο είδος δυσκολίας, όπως να αναπτύξουν πρόβλημα με το αλκοόλ, να χωρίσουν ή να βρεθούν μπροστά οικονομικές δυσκολίες.
Σ’ αυτή την έρευνα του πανεπιστημίου του Μπαθ, όσοι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν για ξεκάθαρη και γρήγορη λήψη αποφάσεων, καθώς και για καλές γνωστικές ικανότητες (μνήμη, λεκτική ευχέρεια, συλλογιστική και αριθμητική) ήταν λιγότερο αισιόδοξοι για την οικονομική τους κατάσταση: έπαιρναν υπόψη τη γενική αστάθεια της ζωής και τις διακυμάνσεις της οικονομίας. Αντιθέτως, όσοι έδειξαν χαμηλότερες γνωστικές λειτουργίες, αγνοούσαν ή παραμέριζαν την πιθανότητα των δυσάρεστων εκπλήξεων· φαίνονταν σαν να μη λαμβάνουν υπόψη το πώς μπορεί να επιδράσει στη ζωή τους ο χρόνος.
14°
