Τι κάνεις αν έχεις AIDS;

Ένας τύπος μπήκε φουριόζος με ένα κουτί γλυκά και άρχισε να τα μοιράζει και οι άλλοι του λέγανε «χρόνια πολλά» γιατί είχε γενέθλια. Ξέροντας ότι είναι οροθετικός, αναρωτιόμουν ποιες θα ήταν οι σκέψεις μου αν κάποια μέρα μου έλεγαν ότι έχω τον ιό HIV. Πώς θα ζήσω; Πώς θα το πω στην οικογένειά μου; Να το πω στον φίλο/φίλη μου; Θα ξανακάνω σεξ; Θα ερωτευτώ ξανά; «Αυτά είναι ερωτήματα φυσιολογικά στο βαθμό που ακόμα και σήμερα υπάρχει πλήρης άγνοια» λέει ο Παναγιώτης Βότσης, ο οποίος έμαθε ότι είναι οροθετικός το 1989.

Τελικά, το λες στην οικογένεια; Το λες στους φίλους; «Εξαρτάται από το ποιος είναι απέναντί σου. Από τις σχέσεις που έχεις με την οικογένειά σου. Έχουν υπάρξει οικογένειες που έδιωξαν τα παιδιά τους από το σπίτι επειδή ήταν οροθετικοί. Εγώ είχα πολύ καλές σχέσεις με τους δικούς μου, τους το είπα και όλα καλά. Όπως και να έχει, πάντως, είναι ένα ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο» λέει ο Παναγιώτης, ο οποίος είναι εθελοντής και υπεύθυνος του Κέντρου Ημέρας του Κέντρου Ζωής για την Υποστήριξη Όσων Ζουν με HIV/AIDS.

«Για το αν το λες στον τωρινό ή και στους προηγούμενους συντρόφους σου η απάντηση θα έλεγα εξαρτάται από την περίπτωση. Είναι πολύ πολύπλοκο θέμα και δεν υπάρχει κανόνας. Εφόσον τηρούνται οι απαραίτητες προφυλάξεις είναι θέμα πια προσωπικό και εξαρτάται συχνά και από το αν μιλάμε για σταθερούς συντρόφους (σχέσεις) ή για περιστασιακές σεξουαλικές επαφές. Το θέμα της συνευθύνης σαφώς υπάρχει εφόσον το σεξ είναι για δύο», προσθέτει.

Το Κέντρο Ημέρας είναι ανοιχτό κάθε Δευτέρα και Τετάρτη 18.30 - 10.00 και κάθε Σάββατο 18.30 - 21.30. Μπορεί να το επισκεφθεί οποιοσδήποτε οροθετικός, η οικογένειά του, οι φίλοι του, για ψυχολογική υποστήριξη, ενημέρωση (πάνε γιατροί και μιλάνε) και ψυχαγωγία. Ο Παναγιώτης λέει ότι κάθε φορά υπάρχουν 15-20 επισκέπτες, που μπορεί να φτάσουν και τους 60 όταν υπάρχει ενημέρωση από γιατρό. Άντρες, γυναίκες, Έλληνες, μετανάστες, κυρίως στις ηλικίες 30 με 45, αλλά υπάρχουν και δυο 20χρονοι, όπως και ένας 75χρονος.

«Προσοχή, φορέας του HIV»

Ο Λεωνίδας Βακελής είναι 67 χρόνων και πρόεδρος του ΔΣ του Κέντρου Ζωής. Δραστηριοποιείται στα θέματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον HIV από το 1987 και την εποχή του Απελευθερωτικού Κινήματος Ομοφυλοφίλων Ελλάδας (ΑΚΟΕ). Είναι οροθετικός και ο ίδιος και μας λέει μερικά περιστατικά που έχει μάθει ο ίδιος. Πριν από δύο χρόνια νοσηλευτές δημόσιου νοσοκομείου της Αθήνας με το που έμαθαν ότι ένας νοσηλευόμενος ήταν οροθετικός, κόλλησαν στο κρεβάτι του ένα χαρτί που έλεγε «Προσοχή, φορέας του HIV». Άλλοι γιατροί με το που μαθαίνουν ότι ο ασθενής τους είναι οροθετικός ντύνονται «σαν αστροναύτες». Ένας άνθρωπος εκμυστηρεύτηκε σε ένα συνάδελφό του ότι ήταν οροθετικός, αμέσως διέρρευσε και όλοι οι εργαζόμενοι ζήτησαν την απόλυσή του, όπως και έγινε. Αρκετοί έχουν καταγγείλει άρση ιατρικού απορρήτου από γιατρό, εκβιασμό από άλλο πρόσωπο ότι θα αποκαλύψει ότι ο τάδε είναι οροθετικός, τη διενέργεια τεστ HIV χωρίς τη συναίνεση του άμεσα ενδιαφερόμενου.

«Οι οδοντίατροι είναι ο ιατρικός κλάδος με τη μεγαλύτερη ανασφάλεια, πολλές φορές δεν δέχονται οροθετικούς. Στο λένε, βέβαια, με έμμεσο τρόπο. Θα περίμενε όμως κανείς ιδιαίτερα οι γιατροί και το ιατρικό προσωπικό να είναι πιο ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι», λέει ο Λεωνίδας Βακελής.

Ταμπού, όπως και το σεξ

Το Κέντρο Ζωής προσφέρει δωρεάν ψυχολογική, κοινωνική και νομική υποστήριξη, πρόγραμμα συντροφικότητας στα νοσοκομεία και το σπίτι, πρόγραμμα στήριξης σε κρατούμενες/ους στις φυλακές Κορυδαλλού, διοργανώνει εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και πολλά άλλα. Η ψυχολόγος Μαρία Κουλεντιανού λέει ότι ο HIV και το AIDS είναι ταμπού «γιατί παραμένει ταμπού ακόμα και η συζήτηση για το σεξ. Μας λείπει η εκπαίδευση σε αυτό τον τομέα και όσο η κατάσταση παραμένει έτσι, οτιδήποτε είναι συνδεδεμένο με το σεξ θα παραμένει ταμπού». Προσθέτει ότι το AIDS από θανατηφόρα ασθένεια έχει εξελιχθεί σε μία χρόνια ασθένεια, καθώς αν παίρνει κανείς τα φάρμακά του, τα οποία στοιχίζουν από €600 έως €1.200 το μήνα, θα έχει μια φυσιολογική ζωή. «Τα φάρμακα είναι δωρεάν για κάθε ασφαλισμένο, Έλληνα ή μετανάστη με νομιμοποιητικά έγγραφα, καθώς και για όποιον έχει βιβλιάριο απορίας. Υπάρχει ένα κενό για τους μη ασφαλισμένους που δεν έχουν βιβλιάριο απορίας, καθώς και για τους μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Είναι ένα θέμα που θα πρέπει να λυθεί», λέει η κ. Κουλεντιανού.

Μια γνωριμία με τον HIV

Ο διευθυντής του Κέντρου Ζωής, Νίκος Στεργίου, μας εξηγεί τι ακριβώς είναι ο HIV και το AIDS: «Ο HIV είναι ο ιός της ανθρώπινης ανοσοεπάρκειας. Προσβάλει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, το οποίο είναι υπεύθυνο για την άμυνα του οργανισμού ενάντια σε διάφορες ασθένειες. Οι εξετάσεις γίνονται κάθε 6 μήνες και αν το ιϊκό φορτίο είναι υψηλό, ο ασθενής θα πρέπει να μπει σε φαρμακευτική αγωγή. Αν για οποιοδήποτε λόγο διακόψει την αγωγή, τότε είναι πολύ πιθανό να εκδηλώσει AIDS, παρουσιάζοντας διάφορες λοιμώξεις». Συνολικά, λέει, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2013 είχαν διαγνωστεί στην Ελλάδα 13.500 οροθετικοί και είχαν καταγραφεί περίπου 2.500 θάνατοι. Επίσης, τα κρούσματα παρουσιάζουν μια σταθερά αυξητική πορεία τα τελευταία χρόνια, αν και φαίνεται μια μικρή κάμψη, αφού το 2013 (950 νέα κρούσματα) ήταν λιγότερα από το ’12 και το ’11. Το 2012 τα περισσότερα κρούσματα οφείλονταν στην ενδοφλέβια χρήση ουσιών με κοινές σύριγγες. Όλα τα άλλα χρόνια η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορούσε σε σεξ χωρίς προφύλαξη ανάμεσα σε άντρες, ενώ τα νέα κρούσματα σε ετεροφυλόφιλους άντρες και γυναίκες άγγιζαν το 13,2% του συνόλου (στοιχεία 2013, ΚΕΕΛΠΝΟ).

«Θα πρέπει να φέρουμε τη γνώση μπροστά από τον φόβο. Στις μέρες μας, η έγκαιρη διάγνωση του ιού HIV είναι ικανή να οδηγήσει σε σωστή αντιρετροϊκή αγωγή, που θα περιορίσει τον ιό και θα ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα, τόσο ώστε σε συνδυασμό με μια προσεκτική και υγιεινή ζωή, να καταστεί μια χρόνια νόσος και ο φορέας να ζήσει μια φυσιολογική κοινωνικά και προσωπικά ζωή. Ο ιός (για την ώρα πάντα) δεν είναι σε θέση να καταπολεμηθεί πλήρως, συνεπώς, ένας οροθετικός που λαμβάνει σωστά την αγωγή του, μπορεί και ζει μια φυσιολογική ζωή, όντας όμως φορέας του ιού. Για να τονίσω όμως την εξέλιξη που υπάρχει στις μέρες μας σε σχέση με τον ιό και την αντιμετώπισή του, θα αναφέρω πως ένας άντρας και μία γυναίκα οροθετικοί μπορούν να αποκτήσουν και παιδί, χωρίς αυτό να είναι οροθετικό. Αυτό είναι δυνατό με την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, υπό συγκεκριμένους όρους, όπως αυτοί ορίζονται σε 4 νόμους/άρθρα και κυρίως στην Απόφαση οικ. 2/2008 - ΦΕΚ 170/Β'/6.2.2008».

Μάθε/θυμήσου και αυτά

• Ο ιός HIV μεταδίδεται: Με τη σεξουαλική επαφή –κολπική, πρωκτική, στοματική- χωρίς χρήση προφυλακτικού με άτομο που έχει ήδη τον ιό. Χρησιμοποιώντας την ίδια σύριγγα, βελόνα ή άλλο αντικείμενο για την ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών με άτομο που έχει ήδη τον ιό. Από μητέρα που έχει τον ιό στο μωρό -και εφόσον δεν παρακολουθείται ιατρικά- κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού.

• Ο ιός HIV δεν μεταδίδεται: Από κοινωνικές επαφές (αγκαλιά, χειραψία, φιλί). Από την καθημερινή συναναστροφή (σπίτι, εργασία κ.λπ.). Από τις κοινωνικές εκδηλώσεις (θέατρο, σινεμά, γιορτές κ.λπ). Από ρούχα, πετσέτες, ποτήρια, πιάτα, μαχαιροπίρουνα. Από τη θάλασσα ή την πισίνα. Από την τουαλέτα. Από τα έντομα.

• Δεν μοιραζόμαστε με άλλα άτομα αντικείμενα με υπολείμματα αίματος (οδοντόβουρτσες ή ξυραφάκια). Όταν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε λιπαντικό, προμηθευόμαστε λιπαντικό με βάση το νερό και δεν βάζουμε βαζελίνη ή άλλο τέτοιο υλικό, γιατί καταστρέφει το προφυλακτικό.

• Στο Κέντρο Ημέρας του Κέντρου Ζωής λειτουργούν οι μοναδικές ομάδες αυτοστήριξης οροθετικών στην Ελλάδα. Κάθε χρόνο γίνονται δύο τέτοιες ομάδες, με 12-15 συναντήσεις για την καθεμία. Κάθε φορά το θέμα είναι διαφορετικό: η οικογένεια, οι φίλοι, η εργασία, το σεξ κ.ά.

• Το Κέντρο Ζωής χρειάζεται εθελοντές. Κάθε υποψήφιος εθελοντής θα παρακολουθήσει εκπαιδευτικά σεμινάρια για τρία Σαββατοκύριακα και αν κριθεί ότι μπορεί, θα βοηθήσει σε κάποια από τις δομές υποστήριξης. Ιερά Οδός 42, Κεραμεικός, 2107257617