Η Δονούσα ήταν στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του #SeaChange, του περιβαλλοντικού προγράμματος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη στις Κυκλάδες, και «αναζητούσε» ημερομηνία. Όταν η Ειρήνη, η υπεύθυνη της ομάδας μας, είδε την ανακοίνωση για το Donoussa Trail Running, της έκανε εντύπωση ότι η αφίσα του είχε ως χορηγούς και υποστηρικτές σχεδόν τους πάντες στο νησί, επιχειρήσεις και συλλόγους. Κάτι στην εικόνα παρέπεμπε σε ένα στοιχείο συνεργασίας ασυνήθιστο. Έτσι αποφασίσαμε να μεταφέρουμε τις δράσεις του #SeaChange στο νησί το Σαββατοκύριακο του αγώνα, που θα ήταν όλοι εκεί.
Το πρόγραμμα είχε δύο σκέλη: μια βόλτα για όλους γύρω από τον Σταυρό, την Παρασκευή, και αγώνα ορεινού τρεξίματος 19 χιλιομέτρων το Σάββατο. Γράφτηκα με ενθουσιασμό, λέγοντας στον εαυτό μου πως θα έτρεχα out-and-back ένα δεκάρι, καθώς δεν έχω εμπειρία σε βουνό.
Ήδη από την πρώτη βόλτα στο νησί φάνηκε η ιδιαιτερότητά του. Δεν υπήρχε άνθρωπος που να μην καλημερίσει, να μη ρωτήσει αν είσαι καλά, αν ήρθες για να τρέξεις, αν χρειάζεσαι κάτι. Και στη «Βόλτα στο Σταυρό», όλοι, με τα μπλουζάκια τους, ήταν μια ενιαία ομάδα σε έναν «αγώνα» ανοιχτό, διόλου ανταγωνιστικό, με μόνο στόχο τη χαρά της συμμετοχής. Μικροί και μεγάλοι, ντόπιοι και τουρίστες, μαθητές και καθηγητές, αθλητές, άνθρωποι που δεν είχαν τρέξει ποτέ στη ζωή τους, αλλά και ένα βρέφος στο καρότσι έκαναν μαζί τον περίπατο και συνέχισαν με φθινοπωρινή βουτιά ή το καθημερινό τους πρόγραμμα αντίστοιχα. Η ομάδα του SeaChange συμμετείχε στις προετοιμασίες του αγώνα, δίνοντας σε όλους τους αθλητές επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια από μπαμπού και ενημερώνοντας για τη θαλάσσια ρύπανση και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε όλοι να τη μειώσουμε.
Το πρωί του Σαββάτου «μύριζε» αγώνα. Από νωρίς στην αφετηρία οι αθλητές, περίπου 60, ετοιμάζονταν με ζέσταμα, διατάσεις και ενθουσιασμό. Στη δεύτερη χρονιά του, ο αγώνας έχει ήδη καταγραφεί ως ωραίος αλλά δύσκολος. Και είναι, πράγματι, και τα δύο. Με αφετηρία στο λιμάνι, εκτείνεται στα παραδοσιακά μονοπάτια του νησιού, διαπερνώντας το σύνολο του ορεινού του όγκου και διασχίζοντας και τα τέσσερα χωριά του. Με συνολική υψομετρική ανάβαση 1000 μέτρα και θέα τη θάλασσα από κάθε ένα σημείο της, η διαδρομή τα έχει όλα. Παραδοσιακά καλντερίμια, χωμάτινα μονοπάτια, δύσβατα σημεία −με επαρκή, ωστόσο, σήμανση− ρεματιές, περάσματα μέσα από κέδρους, ζόρικες καταβάσεις και κάθετες ορθοπλαγιές. Δρόμος απαιτητικός, λέω τώρα, γράφοντας ψύχραιμα. Αδιανόητα δύσκολος, έλεγα μέσα μου τρέχοντας. Έχοντας χιλιάδες χιλιόμετρα στο δρόμο, αλλά σε άσφαλτο, ήμουν απροετοίμαστη για τις προκλήσεις του βουνού, μα η ομορφιά της διαδρομής και η έμφυτη ροπή του δρομέα προς τη γραμμή του τερματισμού με έκαναν να επιμείνω. Και το μετάλλιο στο σχήμα του νησιού, κερδισμένο δύσκολα, άξιζε κάθε βήμα.
Σε όλο τον αγώνα −προετοιμασία κι εκτέλεση− το πνεύμα της συνεργασίας ήταν κάτι περισσότερο από εμφανές. Όλο το νησί ήταν κυριολεκτικά στο πόδι. Οι επιχειρηματίες στήριζαν με εκπτώσεις αλλά και αναλαμβάνοντας πολλαπλούς ρόλους − μεταφορείς, εμψυχωτές, ξεναγοί. Οι νοικοκυρές του νησιού μαγείρεψαν όλες μαζί για να προσφέρουν υπέροχα εδέσματα στους αθλητές στον τερματισμό. Στους σταθμούς νερού, οι εθελοντές έστησαν τραπέζια με κανάτες και ποτήρια, διακοσμημένα με μπουκαμβίλιες και πιατέλες με τονωτικά καλούδια. Πλαστικό δεν υπήρχε ούτε για δείγμα, το νερό προερχόταν από τη μοναδική πηγή του νησιού και μπορούσες να το πιεις από τα ποτήρια του προγράμματος, που γέμιζαν και ξαναγέμιζαν οι εθελοντές από κανάτες, ή από τις χούφτες σου. Όσο για τα παιδιά του νησιού, ήταν φυσικά κι εκείνα εκεί, κάποια στον αγώνα με τους δασκάλους τους και τα υπόλοιπα, με σφυρίχτρες και φωνές, στη διαδρομή, εμψυχώνοντας τους δρομείς στα τελευταία χιλιόμετρα.
Ταιριαστό κλείσιμο του αγώνα, το παραδοσιακό γλέντι στον «Σκατζόχοιρο», με ζωντανή μουσική και χορό, βρήκε όλους −μικρούς και μεγάλους, αθλητές και διοργανωτές− να γιορτάζουν μαζί.
Ανάμεσα στα πολλά νησιά που γύρισα φέτος το καλοκαίρι, η Δονούσα ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Για τον αγώνα, που θα προπονηθώ για να τον ξανατρέξω, με πείσμα κι αξιώσεις πια, αλλά και για όλα τα άλλα που κάνουν τη δρομική εμπειρία, εμπειρία ζωής. Δεν ξέρω αν θα με κερδίσει ποτέ το βουνό, μα το νησί με κέρδισε ήδη!
13°
