Ο Ντόναλντ Τουσκ, πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας, ανέλαβε την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αντικαθιστώντας τον Χέρμαν Βαν Ρόμπαϊ. Η προώθηση του 57χρονου κεντροδεξιού πολιτικού στην κορυφή της ΕΕ δείχνει τις αλλαγές που συντελούνται στους 28.
Εντυπωσιακή πρόοδος
Επί μία επταετία ο κ. Τουσκ ήταν πρωθυπουργός της Πολωνίας και έκανε πολύ καλή δουλειά. Η χώρα του δεν έπεσε θύμα της κρίσης του 2008, όπως η Ελλάδα, αντίθετα αξιοποίησε τις ευκαιρίες που της πρόσφερε η ΕΕ, προχώρησε σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις και μετατράπηκε σε πόλο έλξης ξένων επενδυτών, ιδιαίτερα Γερμανών.
Λόγω της κρίσης υπερχρέωσης του ελληνικού Δημοσίου και της αναγκαστικής εφαρμογής του Μνημονίου, το ελληνικό ΑΕΠ υποχώρησε κατά 25% σε σχέση με το 2007 και τώρα εμφανίζει τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης. Στη διάρκεια της ίδιας περιόδου οι Πολωνοί εργάστηκαν μεθοδικά και κατάφεραν να αυξήσουν το δικό τους ΑΕΠ κατά 20%.
Η εντυπωσιακή βελτίωση της οικονομικής κατάστασης στην Πολωνία εξηγεί και την ενίσχυση του ειδικού βάρους της στην ΕΕ. Διαφορετικά δεν θα ήταν δυνατή η προώθηση του Ντόναλντ Τουσκ σε μια τόσο υπεύθυνη και ισχυρή θέση, την οποία μέχρι προ ολίγων ημερών κατείχε ένας πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου.
Ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έστειλε μήνυμα «ανηλεούς αποφασιστικότητας» για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στην ΕΕ και προειδοποίησε τη Μόσχα και προσωπικά τον κ. Πούτιν ότι θα πρέπει να υιοθετήσουν μια περισσότερο εποικοδομητική στάση στο ζήτημα της Ουκρανίας, εάν ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας.
Ο «τσάρος» της ευρωοικονομίας
Η εντυπωσιακή ευρωπαϊκή άνοδος του κ. Τουσκ συνδυάζεται με την προώθηση και άλλων ανώτατων κυβερνητικών στελεχών που προέρχονται από τις πρώην κομμουνιστικές χώρες, οι οποίες πλέον πρωταγωνιστούν στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ντομπρόφσκις, ο οποίος σαν πρωθυπουργός της Λετονίας εφάρμοσε με επιτυχία ένα ιδιαίτερα αυστηρό πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και οικονομικού εκσυγχρονισμού.
Το πρόγραμμα αυτό προκάλεσε την προσωρινή πτώση του ΑΕΠ κατά 15%, όμως η οικονομία της Λετονίας μπήκε στο σωστό δρόμο και αναπτύσσεται δυναμικά με αποτέλεσμα να κινείται ήδη το ΑΕΠ σε υψηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι το 2008.
Την περασμένη Δευτέρα ο κ. Ντομπρόφσκις παρουσίασε μαζί με τον Επίτροπο κ. Μοσκοβισί στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία του δημοσιονομικού ελλείμματος των κρατών της ΕΕ, η οικονομία των οποίων δεν είναι ενταγμένη σε μνημονιακό πρόγραμμα. Κατά την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ιταλία, η Γαλλία και το Βέλγιο πρέπει να πάρουν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα για να μην κινηθεί σε βάρος τους, τον Μάρτιο του 2015, η προβλεπόμενη διαδικασία για την αντιμετώπιση του υπερβολικού ελλείμματος.
Αυτή είναι η ΕΕ στην οποία καλούμαστε να λειτουργήσουμε, εμείς όμως προσπαθούμε να καλυφθούμε πίσω από τα στερεότυπα του παρελθόντος. Θεωρούμε ταπεινωτική οποιαδήποτε παρέμβαση της ΕΕ για τον έλεγχο της δημοσιονομικής διαχείρισης και της γενικότερης πορείας της οικονομίας μας, επιμένουμε ότι δεν πρόκειται να δεχθούμε τη μετατροπή μας σε «ανατολικοευρωπαίους» με χαμηλές συντάξεις και μισθούς και καταγγέλλουμε για όσα συμβαίνουν τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, ενώ η ευρωπαϊκή δυναμική που έχει αναπτυχθεί και με τις υπογραφές των ελληνικών κυβερνήσεων είναι πολύ πιο σύνθετη.
Ρωσικό δάνειο
Εξαιτίας της άρνησής μας να δεχτούμε τους κανόνες λειτουργίας της ΕΕ των 28 επινοούμε κάθε τόσο μαγικές λύσεις, όπως μια στροφή της ελληνικής πολιτικής προς τη Μόσχα που θα μπορούσε να καλύψει τις χρηματοδοτικές μας ανάγκες.
Η Ρωσία πρόσφερε ομολογιακό δάνειο 3 δισ. δολαρίων στην Ουκρανία όταν ακόμη στην εξουσία ήταν ο φιλορώσος πρόεδρος Γιανουκόβιτς. Το νέο καθεστώς, που τάσσεται υπέρ της προσέγγισης της Ουκρανίας με την ΕΕ δυσκολεύεται να εξυπηρετήσει τις δανειακές του υποχρεώσεις προς τη Ρωσία γιατί η Μόσχα επέβαλε ιδιαίτερα σκληρούς όρους στη χορήγηση του δανείου των 3 δισ. δολαρίων. Το δάνειο δόθηκε με βάση το αγγλικό δίκαιο. Απαγορεύεται στην Ουκρανία να αυξήσει το χρέος της πάνω από το 60% του ΑΕΠ γιατί διαφορετικά θα θεωρηθεί ότι βρίσκεται σε κατάσταση χρεοκοπίας και θα έχει υποχρέωση να προχωρήσει στην άμεση εξόφληση των πιστωτών της. Η αθέτηση οποιασδήποτε υποχρέωσης προς ρωσικά συμφέροντα –για παράδειγμα η μη έγκαιρη εξόφληση του λογαριασμού για το φυσικό αέριο προς την Gazprom– οδηγεί αυτόματα σε τεχνική στάση πληρωμών και για το συγκεκριμένο δάνειο.
Οι ειδικοί της ΕΕ που μελετούν τις δανειακές υποχρεώσεις της Ουκρανίας παραδέχονται ότι η εξασφάλιση των ρωσικών συμφερόντων είναι εξαιρετικά προωθημένη από νομική άποψη, ταυτόχρονα όμως επισημαίνουν ότι αυτοί οι όροι δανεισμού θεωρούνται ιδιαίτερα σκληροί.
8°
