Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, σε όλες της, τις μορφες έχει εξελιχθεί σε μάστιγα για την κοινωνία μας, τον πολιτισμό μας αλλά και την οικονομία μας.
Ο φετινός Νοέμβριος, που κάθε χρόνο αφιερώνεται στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, μας βρίσκει σε χειρότερη κατάσταση από κάθε άλλη χρονιά. Κατά την περίοδο της πανδημίας και κυρίως στη φάση των περιοριστικών μέτρων, πενταπλασιάστηκαν οι κλήσεις στις γραμμές υποστήριξης θυμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και στην χώρα μας.
Ο αριθμός ως γυναικοκτονιών αυξάνεται δραματικά. Η ιστορία γνωστή και φρικτά επαναλαμβανόμενη: Τη σκότωσε γιατί τη θεωρούσε κτήμα του και δεν της επέτρεπε να ζήσει μακριά του. Τη μαχαίρωσε για να την εκδικηθεί που τόλμησε να διεκδικήσει την ελευθερία της. Τη δολοφόνησε γιατί μπορούσε.
Μπορεί αυτά τα εγκλήματα να φθάνουν στα δελτία ειδήσεων, να μας συγκλονίζουν και να πιστεύουμε ότι δεν μας αφορούν. Να νομίζουμε ότι είναι πολύ μακριά από εμάς. Η αλήθεια όμως είναι ότι η βία εναντίον των γυναικών και των κοριτσιών, σε όλες της, τις μορφες έχει εξελιχθεί σε μάστιγα για την κοινωνία μας, τον πολιτισμό μας αλλά και την ίδια την οικονομία μας.
Η βία κατά των γυναικών δεν είναι ένα καινούριο πρόβλημα για αυτό και η χώρα μας εδώ και αρκετά χρόνια καταβάλει προσπάθειες πρόληψης, αντιμετώπισης και εξάλειψης.
Συγκεκριμένα την τελευταία δεκαετία, η Ελληνική πολιτεία ανέπτυξε ένα εθνικό δίκτυο δομών για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και ένα δίκτυο συναρμόδιων φορέων. Το δίκτυο περιλαμβάνει 43 Συμβουλευτικά Κέντρα, 19 Ξενώνες ασφαλούς φιλοξενίας θυμάτων και την τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900 άμεσης βοήθειας. Ειδικοί επιστήμονες και εξειδικευμένο προσωπικό προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε όλες τις μεγάλες πόλεις της επικράτειας.
Ταυτόχρονα έχει λάβει μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες με πιο σημαντική αυτήν του νόμου 3.500 του 2006. Το νόμο αυτόν έρχεται να συμπληρώσει η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης η αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο, το οποίο ορίζει τις μορφές βίας κατά των γυναικών και παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την πρόληψή της, την προστασία των θυμάτων αλλά και την τιμωρία των δραστών. Η Σύμβαση καθιστά σαφές ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί καταπάτηση και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά του θέματος στην οποία δεν συνηθίζουμε να αναφερόμαστε γιατί μας προκαλούν τέτοιο σοκ τα περιστατικά που την παραμελούμε. Ή ίσως γιατί είναι και η πιο ψυχρή πλευρά της μάστιγας αυτής.
Και τι εννοώ. Όπως ήδη ανέφερα πιο πάνω η βία κατά των γυναικών έχει μεταξύ άλλων εξελιχθεί σε μάστιγα και για την οικονομία μας και την ανάπτυξη.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ετήσιο κόστος της βίας κατά των γυναικών εκτιμάται σε 289 δισεκατομμύρια ευρώ. Το μεγαλύτερο κόστος προέρχεται από τις σωματικές και συναισθηματικές επιπτώσεις (56%), ακολουθούμενες από τις υπηρεσίες ποινικής δικαιοσύνης (21%) και την απολεσθείσα οικονομική παραγωγή (14%). Άλλες δαπάνες μπορεί να περιλαμβάνουν υπηρεσίες πολιτικής δικαιοσύνης (για διαζύγια και διαδικασίες επιμέλειας παιδιών για παράδειγμα), στεγαστική βοήθεια και προστασία παιδιών.
Η παγκόσμια έρευνα δείχνει ότι το κόστος της βίας κατά των γυναικών θα μπορούσε να ανέλθει σε περίπου 2 τοις εκατό του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Αυτό είναι ισοδύναμο με 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου, το μέγεθος της οικονομίας του Καναδά.
Περαιτέρω στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η βία κατά των γυναικών προκαλεί περισσότερους θανάτους και συνεπάγεται πολύ υψηλότερο οικονομικό κόστος από όσους οι πόλεμοι.
Το κόστος του συστήματος υγείας, η παροχή συμβουλών και άλλες συναφείς υπηρεσίες, το δικαστικό σύστημα, το σύστημα πρόνοιας, καθώς και οι έμμεσες δαπάνες, όπως η απώλεια των μισθών, η παραγωγικότητα και το δυναμικό, είναι μόνο ένα μέρος του τι πληρώνουν οι κοινωνίες μας για τη βία κατά των γυναικών.
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών φέρνει τεράστιο οικονομικό κόστος για κάθε κοινωνία. Οι αρνητικές επιπτώσεις στη συμμετοχή των γυναικών στην εκπαίδευση, την απασχόληση και την πολιτική ζωή υπονομεύει τη μείωση της φτώχειας. Οδηγεί σε απώλεια της απασχόλησης και της παραγωγικότητας, και αποστραγγίζει πόρους από τις κοινωνικές υπηρεσίες, το δικαστικό σύστημα, τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Ως εκ τούτου, η βία κατά των γυναικών είναι ένα σοβαρό εμπόδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό έχει αναγνωρισθεί στην Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Αν οι κοινωνίες μας εξαλείψουν αποτελεσματικά τη βία κατά των γυναικών, το ισοδύναμο κόστος θα μπορούσε να διατεθεί για αναπτυξιακούς σκοπούς.
Προτεραιότητα της παγκόσμιας κοινότητας πρέπει να αποτελέσει η θέσπιση και εφαρμογή ολοκληρωμένου πλαισίου πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών, με πολύ-επίπεδες δράσεις. Ενός σχεδίου που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει:
λήψη μέτρων πρόληψης μέσω καταπολέμησης αρνητικών στερεοτύπων που μπορούν να οδηγήσουν στην άσκηση έμφυλης βίας κατά γυναικών και κοριτσιών.
κατάλληλη υποστήριξη και προστασία των θυμάτων σε όλη τη διαδικασία δίωξης των δραστών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των θυμάτων σε όλη την ποινική διαδικασία,
παροχή ειδικών θεραπευτικών προγραμμάτων προς τους δράστες των περιστατικών,
προσαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας και των μηχανισμών επιβολής του νόμου των κρατών-μελών ώστε να αντιμετωπίζουν με συντονισμένο τρόπο την έμφυλη βία, αλλά και να συμβάλει στην καταπολέμηση των νέων μορφών έμφυλης βίας, π.χ. τη διαδικτυακή βία και τον ψηφιακή παρενόχληση, την επίμονη παρακολούθηση και τον εκφοβισμό,
διασφάλιση πρόσβασης των θυμάτων βίας σε υπηρεσίες υγείας, στελεχωμένες με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό
Η βία κατά των γυναικών είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που επηρεάζει σημαντικά το σύνολο της κοινωνίας, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη, τόσο την οικονομική, όσο και την κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική. Αποτελεί μελανό σημείο για την παιδεία μας και για τον πολιτισμό μας.Όταν ανεχόμαστε την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, αποδεχόμαστε μια κοινωνία με έλλειμμα δημοκρατίας. Και αυτό μας αφορά όλους!
25°
