Με το ζόρι το ελληνικό τραγούδι

Όταν ξεκίνησα να γράφω το σημερινό «και μπράβο τους» έβαλα τον τίτλο «Ελεήστε το ελληνικό τραγούδι» αλλά αμέσως σκέφτηκα πως ένα αίτημα ελεημοσύνης αφήνει πάντα κάποιο περιθώριο σε αυτόν στον οποίο απευθύνεται. Μπορεί να βοηθήσει πολύ, μπορεί να βοηθήσει λίγο, μπορεί και να αδιαφορήσει. Όμως αυτό για το οποίο θέλω να γράψω δεν αφήνει κανένα περιθώριο και καμία σχέση δεν έχει με ζητιανιά. Στην πραγματικότητα πρόκειται για (άλλο) ένα απροκάλυπτο νταβατζιλίκι ή, για να είμαι πιο ακριβής, πρόκειται για μια απόπειρα θεσμοθέτησης ενός (ακόμα) νταβατζιλικιού στην τέχνη.

Όπως πιθανόν καταλάβατε γράφω για την τροπολογία την οποία κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με την οποία πρέπει να επιβληθεί σε ΟΛΟΥΣ τους ραδιοφωνικούς σταθμούς να παίζουν κατά 40% ελληνική μουσική ανεξαρτήτως επιθυμίας του κοινού που ακούει, των ανθρώπων που κάνουν εκπομπή, των ιδιοκτητών ή του προφίλ του σταθμού. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει με το ζόρι σχεδόν τα μισά τραγούδια που ακούγονται σε ΟΛΑ τα ραδιόφωνα να είναι ελληνικά ή (για να μιλήσω για τον λάκκο της φάβας) σχεδόν τα μισά χρήματα που οι σταθμοί πληρώνουν σε δικαιώματα να πηγαίνουν υποχρεωτικά σε έλληνες καλλιτέχνες των οποίων τα τραγούδια υποχρεωτικά θα παίζουν οι παραγωγοί και υποχρεωτικά θα ακούν οι ακροατές.

Λίγα πράγματα μπορεί να είναι τόσο απεχθή για έναν καλλιτέχνη όσο το να καταναλώνεται με το ζόρι το έργο του και είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι επαγγελματίες του ελληνικού τραγουδιού θα αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι από αυτή την απόπειρα να μετατραπούν σε δημόσιους υπαλλήλους που αμείβονται όχι από το κοινό τους, όχι εξαιτίας της αξίας και της αποδοχής του έργου τους, αλλά μέσω ενός νταβατζιλικιού. Φυσικά θα υπάρχουν και οι καλλιτέχνες που ονειρεύονται τη δημοσιοϋπαλληλία. Φυσικά θα υπάρχουν και αυτοί που, επειδή δεν έχουν κοινό να απολαμβάνει τα έργα τους, δεν έχουν πρόβλημα να αποκτήσουν κοινό που τους υφίσταται με το ζόρι, αλλά φαντάζομαι πως είναι η μειοψηφία και πως οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι με το ελληνικό τραγούδι καταλαβαίνουν πως η τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτα και πάνω από όλα εξευτελιστική για τους ίδιους.

Και είναι και ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο οι σύντροφοι αντιλαμβάνονται τον πολιτισμό και το κοινό του.

Τον πολιτισμό που δεν τον θέλουν ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας στην οποία απευθύνεται, αλλά ένα κομμάτι που παρασιτεί και επιβάλλεται με τη νομοθεσία. Και το κοινό το οποίο το θέλουν να καταναλώνει πολιτιστικά προϊόντα που θα επιβάλλονται νομοθετικά και όχι που θα επιλέγει.

Στον ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ) δεν μπορούν (ή δεν έχουν διάθεση) να καταλάβουν πως η ενασχόληση με την τέχνη δεν είναι υποχρεωτική και ως εκ τούτου είναι τελείως τρελό να γίνεται υποχρεωτική η κατανάλωσή της και η επιδότηση των δημιουργών της.

Η τέχνη υπάρχει για να ικανοποιεί τις ανάγκες ενός (μικρού ή μεγάλου) κοινού. Αν το κοινό δεν υπάρχει, τότε και η τέχνη δεν έχει λόγο ύπαρξης. Ή, μάλλον, δεν έχει λόγο ύπαρξης για την κοινωνία. Ο καλλιτέχνης μπορεί να συνεχίσει να δημιουργεί, αλλά κανείς δεν θα πρέπει με το ζόρι να του πληρώνει το χόμπι. Όχι μόνο γιατί είναι εντελώς τρελό (θα αρκούσε βέβαια αυτό) αλλά και γιατί μια τέτοια στάση απέναντι στην τέχνη, αργά ή γρήγορα, την καταστρέφει. Στερεί από τον καλλιτέχνη το κίνητρο να αποκτήσει κοινό, του στερεί το κίνητρο να δημιουργήσει κάτι που να αφορά περισσότερους από τον εαυτό του και τελικά τον καταντά έναν δημόσιο υπάλληλο. Στο κάτω-κάτω αν κάποιοι συμπολίτες δεν μπορούν να ζήσουν από την τέχνη τους, ίσως θα πρέπει να επανεξετάσουν είτε την τέχνη τους είτε τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό γενικότερα.

Με τον ίδιο τρόπο που, αν κάποιος φούρνος βγάζει ψωμί που δεν το αγοράζει κανείς, θα ήταν παλαβό να υποχρέωνες τους ανθρώπους που ζουν στη γειτονιά να αγοράζουν υποχρεωτικά από τον φούρνο αυτό, έτσι παλαβό είναι και να υποχρεώνεις τους ανθρώπους να καταναλώνουν πολιτιστικά προϊόντα που δεν τους αρέσουν.

Γιατί αν είναι λογικό, δεν πρέπει να περιοριστούμε στη μουσική στο ραδιόφωνο. Αν είναι λογικό, πρέπει να υποχρεώσουμε όλους τους Έλληνες το 40% των ταινιών που βλέπουν στο σινεμά να είναι υποχρεωτικά ελληνικές και το ίδιο να είναι και οι συναυλίες που παρακολουθούν και το ίδιο και τα βιβλία που διαβάζουν. Να γίνει υποχρεωτική η κατανάλωση της ελληνικής πολιτιστικής παραγωγής και οι έλληνες καλλιτέχνες να γίνουν αργόμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι που θα έχουν εξασφαλισμένο μισθό ανεξαρτήτως ποιότητας και αποδοχής του έργου τους. Και μπράβο τους.

Υ.Γ. Η ιδέα για ποσόστωση της μουσικής στο ραδιόφωνο (και γενικά του κρατικού νταβατζιλικιού στην τέχνη) δεν είναι ελληνική. Την έχουν επιβάλει εδώ και χρόνια οι Γάλλοι κρατικοί νταβατζήδες του πολιτισμού και το μόνο που κατάφεραν είναι το γαλλόφωνο τραγούδι, το οποίο όταν το airplay δεν ήταν νομικά εξασφαλισμένο έβγαζε αριστουργήματα, να έχει εξαφανιστεί από τον παγκόσμιο μουσικό χάρτη και τα πιο πετυχημένα τραγούδια από γάλλους δημιουργούς να είναι στα αγγλικά.