Γιατί η Κάμαλα Χάρις βάζει στην υπογραφή της «η/αυτή»;

Λίγο μετά την αποδεδειγμένη πλέον νίκη τους στις φετινές εκλογές των ΗΠΑ, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις ενημέρωσαν τα προφίλ τους στα κοινωνικά μέσα, δηλώνοντας τον καινούργιο επίσημο τίτλο τους, «εκλεγμένος πρόεδρος» και «εκλεγμένη αντιπρόεδρος» αντίστοιχα.

Η Κάμαλα Χάρις όμως πρόσθεσε στο τέλος και τις αντωνυμίες She/Her, κάτι που έκανε πολλούς να προβληματιστούν μη κατανοώντας την ανάγκη ύπαρξης αυτού του προσδιορισμού.

Τα τελευταία χρόνια, όμως, πολλοί αγώνες δίνονται από τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα για το δικαίωμα και την ανάγκη χρήσης αυτών των προσδιορισμών, για να μπορεί ο καθένας να δηλώνει την ταυτότητά του όπως επιθυμεί. Για την ακρίβεια, η προηγούμενη φράση θα έπρεπε να γραφτεί: Για να μπορεί ο καθένας/ η κάθε μία/ το καθένα να δηλώνει την ταυτότητά του /της όπως επιθυμεί.

Η Κάμαλα Χάρις έκανε, με αυτή τη μικρή προσθήκη, ένα βήμα προσέγγισης της ΛΟΑΤΚΙ+κοινότητας, όλων αυτών που περίμεναν με μεγάλο ενδιαφέρον να δουν τι στάση θα κρατήσει τώρα που αναλαμβάνει τόσο σπουδαίες αρμοδιότητες, αλλά απέκτησε και το ρεκόρ της πρώτης γυναίκας και μάλιστα μη-λευκής, καθώς και της πρώτης Ινδο-Αμερικανής, που γίνεται αντιπρόεδρος των ΗΠΑ.

(Αν θέλαμε να είμαστε δίκαιοι, όμως, το φύλο και το χρώμα του δέρματός της δεν θα έπρεπε καν να αποτελούν στοιχεία για ρεκόρ αλλά να είναι μία απόλυτα φυσιολογική συνθήκη, τουλάχιστον σε μία ιδανική πραγματικότητα. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.)

Κάμαλα Χάρις: Μία νέα επικοινωνία για τα τρανς ή non-binary άτομα

Η Κάμαλα δήλωσε με αυτό τον τρόπο ότι αυτές είναι οι αντωνυμίες που θα προτιμούσε να χρησιμοποιεί όποιος της απευθύνεται, εννοώντας ότι το ίδιο μπορούν να απαιτήσουν και τα τρανς ή non-binary άτομα για τον εαυτό τους. Το φύλο της γέννησής μας δεν είναι απαραίτητο να προσδιορίζει τη ζωή μας και την εικόνα μας.

H πολύ γνωστή Gina Battye, Σύμβουλος Ψυχολογικής Ασφάλειας, Σύμβουλος για την Ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και Εκπαιδευτής Πολυεθνικών Εταιρειών για αυτό το θέμα, δήλωσε στο Forbes ότι το να βάζουν όλο και περισσότεροι τις αντωνυμίες τους στις υπογραφές τους σε email και στα βιογραφικά τους στα social media μπορεί να μην είναι ακόμα συνηθισμένο, αλλά η νέα δεκαετία θα έχει πολύ περισσότερους ανθρώπους και επιχειρήσεις να το κάνουν. Και αυτό είναι μία σημαντική κίνηση προς την ένταξη.

Η ίδια, ως cisgender, δηλαδή άτομο που ταυτίζεται με το φύλο που της ανατέθηκε όταν γεννήθηκε, συμπεριλαμβάνει παρόλ’ αυτά τις αντωνυμίες στην υπογραφή της για τον απλό λόγο ότι αυτό ομαλοποιεί τις συζητήσεις για το φύλο. Και είναι μία σαφής και διακριτική λύση για το έστω τυχαίο misgendering.

Η επιλογή της εικόνας μας είναι ελεύθερη επάνω σε μία παλέτα ρόλων, ρούχων, χρωμάτων, στιλ, κουρεμάτων και σημάτων που εκπέμπουμε. Αυτά μπορεί να είναι σταθερά αλλά και να αλλάζουν ανάλογα με τη διάθεση, την κοινωνική περίπτωση και τις ανάγκες μας. Είναι το μεγάλο παιχνίδι για τον καθένα/καθεμία μας.

Χρήση αντωνυμίας: Μία νέα ετικέτα συμπεριφοράς στις καθημερινές μας σχέσεις

Σε κάποιες εταιρείες του δυτικού κόσμου που έχουν ήδη αρχίσει να χρησιμοποιούν αυτό τον προσδιορισμό, οι αντιδράσεις ήταν ποικίλες. Άλλοι λένε ότι είναι μία δήλωση υποταγής προς την εταιρεία. Άλλοι απλώς δεν καταλαβαίνουν τίποτα.

Το ρίσκο είναι ότι τη χρήση των αντωνυμιών στις επαγγελματικές επαφές θα την υιοθετήσουν κυρίως ή μόνο τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, κάτι που αυτομάτως δημιουργεί και πάλι διαχωρισμό και «μη ομαλή» συνύπαρξη. Το ίδιο πρόβλημα «συνεννόησης» θα δημιουργηθεί, λένε οι σύμβουλοι, από το ότι πολύ πιο εύκολα θα υιοθετήσει το δυτικό ημισφαίριο τις non-binary αντωνυμίες και άρθρα.
                                                                             
Στη δική μας περίπτωση, στην Ελλάδα, είναι βολικό ότι από τα αρχαιοελληνικά ονόματα μέχρι αυτά της χριστιανικής θρησκείας με τα οποία μας βαφτίζουν, τα περισσότερα έχουν μία κατάληξη ανάλογη με το φύλο της γέννησής μας και αυτό είναι μία πρώτη ένδειξη την οποία φυσικά θα πρέπει να μπορούμε να αναιρέσουμε και να διαμορφώσουμε, όπως επιθυμούμε. Το πιο εύκολο και σαφές παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ είναι: το Jason / Αντιγόνη.

Το βασικό είναι να υπάρξει ένας τρόπος για να στέλνουμε το μήνυμα ότι το φύλο δεν είναι δυαδικό. Και αν αυτό καθιερωθεί στις προσωπικές μας επαφές καθώς και στον εμπορικό κόσμο, τότε ίσως υπάρξει μία κίνηση και στην πολιτική αρένα όπου, προς το παρόν, τα δικαιώματα των τρανς ατόμων παραμένουν ταμπού.

Το ρίσκο είναι ότι τη χρήση των αντωνυμιών στις επαγγελματικές επαφές θα την υιοθετήσουν κυρίως μόνο τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, κάτι που αυτομάτως δημιουργεί και πάλι διαχωρισμό και «μη ομαλή» συνύπαρξη

Πάντως, ήδη υπάρχουν επιμορφωτικές σελίδες στο διαδίκτυο για την υιοθεσία αυτής της νέας ετικέτας συνύπαρξης, όπως είναι το LGBT Equity Centre (lgbt.umd.edu) και το MyPronouns.org. Εκεί μπορεί να βρει κανείς (καμία/κανένα) λεπτομερείς πληροφορίες και παραδείγματα, οδηγίες χρήσης των αντωνυμιών, τα ενδεχόμενα λάθη και οδηγίες για το πώς μπορεί κάποιος/α/ο να γνωρίσει και σε άλλα άτομα αυτή τη συνήθεια.

Ήδη, έστω και σαν trend, οι αντωνυμίες έχουν αρχίσει να γίνονται γνωστές και σεβαστές στην online κοινότητα. Για παράδειγμα, η σύντροφος του μεγιστάνα Έλον Μασκ, η καναδή μουσικός Κλερ Ελίζ Μπουσέ, γνωστή ως Grimes, ένα κορίτσι κάπου ανάμεσα στην goth κουλτούρα και το κλάμπινγκ και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, θύμωσε πολύ με τον Μασκ όταν αυτός έγραψε, μεταξύ άλλων, ένα tweet προσβλητικό για τους non-binary ανθρώπους: «Οι αντωνυμίες είναι χάλια». Η Grimes του απάντησε διαδικτυακά «Σ’ αγαπώ, αλλά κλείσε το κινητό σου. Δεν μπορώ να στηρίζω το μίσος. Σε παρακαλώ, σταμάτα το αυτό. Ξέρω πως δεν είναι αυτό που πραγματικά έχεις μέσα στην καρδιά σου».

Υπάρχουν όμως και ΛΟΑΤΚΙ άτομα που λένε, ας μη βιαζόμαστε να την ανακηρύξουμε σε ηρωίδα γιατί παραμένει μία τρανσοφοβική και «συντηρητική».

Η Κάμαλα και η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα

Η κίνηση της Κάμαλα Χάρις είχε ιδιαίτερο βάρος αφού ο απερχόμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε αποσύρει πολλούς από τους νόμους που προστάτευαν τα δικαιώματα των τρανς ατόμων. Η ρητορική μίσους του είναι υπεύθυνη για 168 επιθέσεις εναντίον ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, για την απαγόρευση των περισσότερων τρανς ατόμων να υπηρετούν στον στρατό και την κατάργηση των πολιτικών προστασίας για τα τρανς άτομα, που αναζητούν υγειονομική περίθαλψη και πρόσβαση σε καταφύγια αστέγων. Οι ακτιβιστές απάντησαν τα τελευταία 3 χρόνια με δυναμικές αλλά ειρηνικές συγκεντρώσεις ανυπακοής στις διακρίσεις στον επαγγελματικό τους χώρο με βάση τη σεξουαλική τους επιλογή, την ταυτότητα του φύλου τους και τον τρόπο που παρουσιάζουν το φύλο τους.

Η Χάρις κατά τη διάρκεια της θητείας της ως Εισαγγελέας του Σαν Φρανσίσκο είχε ήδη δημιουργήσει μία μονάδα κατά εγκλημάτων μίσους προς τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Επίσης, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη θέσπιση ενός πρωτοπόρου νόμου το 2014, που απαγορεύει την υπεράσπιση του ΛΟΑΤΚΙ «πανικού», καθώς και παρόμοιες νομοθεσίες ως μέλος της Γερουσίας. Σε προεκλογικές της ομιλίες αναφερόταν συχνά στις εμπειρίες της από την επαφή της με την τρανσέξουαλ κοινότητα, λέγοντας: «Όταν συνδυάζεις τον αγώνα του να είσαι τρανσέξουαλ, με το να είσαι και Λατίνα ή Λατίνος και μετανάστης χωρίς έγγραφα, είσαι διπλά εκτεθειμένος» και «Δεν υπάρχει γυναίκα στα 20 της που να μη φοβάται ότι θα βιαστεί – το ίδιο ισχύει και για την τρανς κοινότητα».

Υπάρχουν όμως και ΛΟΑΤΚΙ άτομα που λένε, ας μη βιαζόμαστε να την ανακηρύξουμε σε ηρωίδα γιατί παραμένει μία τρανσοφοβική και «συντηρητική». Για παράδειγμα, ως Γενική Εισαγγελέας της Καλιφόρνιας, είχε προωθήσει έναν νόμο που τιμωρεί τους γονείς όσων μαθητών απουσιάζουν αδικαιολόγητα από το σχολείο (κάτι για το οποίο δήλωσε ότι μετανιώνει), όπως και είχε αρνηθεί να προωθήσει έναν νόμο που επιβεβαιώνει το φύλο σε άτομα εργαζόμενα στο σεξ ώστε να μπορούν να προστατεύονται. Από τότε η Κάμαλα δήλωσε ότι είναι υπέρ της αποποινικοποίησης της σεξεργασίας.

Με αντωνυμίες ή όχι, η Κάμαλα έχει ένα μεγάλο έργο μπροστά της. Και όλους εμάς, χωρίς καμία αντωνυμία το «εμάς», να περιμένουμε τον κόσμο να αλλάξει.