Μπορείς να διοικήσεις χωρίς να μπορείς να απολύσεις;

Φαντάζεστε ένα μπακάλικο στο οποίο ο ιδιοκτήτης δεν θα μπορεί να απολύσει τον υπάλληλο που κοιμάται την ώρα της δουλειάς;

Φαντάζεστε ένα γυμναστήριο του οποίου ο διευθυντής δεν θα μπορεί να απολύσει έναν γυμναστή που αρνείται να κάνει μπάνιο περισσότερες από 2 φορές τον μήνα;

Φαντάζεστε ένα λογιστικό γραφείο του οποίου ο προϊστάμενος δεν θα μπορεί να απολύσει έναν εργαζόμενο που κάνει συνεχώς λάθη;

Φαντάζεστε ένα τουριστικό γραφείο του οποίου ο ιδιοκτήτης δεν θα μπορεί να απολύσει έναν εργαζόμενο ο οποίος αρνείται να μιλήσει οποιαδήποτε ξένη γλώσσα;

Γενικώς, φαντάζεστε μια οποιαδήποτε επιχείρηση στην οποία δεν υπάρχει η δυνατότητα απολύσεων; Μάλλον όχι και ούτε κι εγώ μπορώ να τη φανταστώ.

Ακόμα όμως κι αν μπορούσαμε να τη φανταστούμε μια τέτοια επιχείρηση, θα ήταν αδύνατο να τη φανταστούμε να μακροημερεύει. Και είναι βέβαιο πως ποτέ δεν θα είχαμε καμία απολύτως απαίτηση από αυτή.

Γιατί λοιπόν να έχουμε απαιτήσεις από το ελληνικό κράτος; Γιατί να έχουμε απαιτήσεις από τις δημόσιες υπηρεσίες, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, την αστυνομία, τα νοσοκομεία; Γιατί έχουμε απαιτήσεις από τις υπηρεσίες των δήμων;

Ακόμα και κάποιος που δεν έχει την παραμικρή εμπειρία διοίκησης μιας ομάδας ανθρώπων, μπορεί να καταλάβει ότι αν δεν είσαι σε θέση να απολύσεις τους εργαζόμενους που δεν μπορούν να δουλέψουν ή δεν θέλουν να δουλέψουν ή δεν ενδιαφέρονται γενικώς, δεν μπορείς να διοικήσεις ούτε περίπτερο. 

Γιατί λοιπόν έχουμε απαιτήσεις από τους ανθρώπους που διοικούν όλες αυτές τις υπηρεσίες/φορείς από τις οποίες η απόλυση είναι σχεδόν αδύνατη;

Γιατί περιμένουμε ότι κάποιος μπορεί κάτι να αλλάξει;

Προφανώς πολλοί από τους προϊσταμένους αυτών των οργανισμών είναι έτσι κι αλλιώς ανίκανοι όχι μόνο να διοικήσουν αλλά και απλώς να εργαστούν. Αλλά ακόμα και αυτοί που έχουν διοικητικές ικανότητες, αυτοί που έχουν όρεξη και καλές ιδέες, πώς διάολο θα μπορέσουν να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους; Πώς θα μπορέσουν να αλλάξουν την όψη αυτού του τέρατος που ονομάζεται κρατική μηχανή όταν δεν μπορούν από αυτή τη μηχανή ούτε μπουλόνι να αλλάξουν;

Αν καταλαβαίνετε ότι δεν γίνεται να είσαι προπονητής σε ομάδα και να μην έχεις δυνατότητα να κάνεις καμία αλλαγή στην ενδεκάδα, καταλαβαίνετε ότι δεν γίνεται να είσαι υπουργός ή δήμαρχος και να μην έχεις τη δυνατότητα να απολύσεις εκείνους τους εργαζόμενους στο υπουργείο ή τον δήμο σου που δεν κάνουν για τη δουλειά για την οποία πληρώνονται.

Πώς θα γίνουν καλύτερα τα σχολεία αν δεν απολυθούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές που δεν είναι σε θέση (ή δεν έχουν όρεξη) να κάνουν μάθημα (δεν λέω ότι είναι πάρα πολλοί, αλλά σίγουρα δεν είναι μόνο τρεις); Πώς θα βελτιωθεί η κρατική εκπαίδευση αν δεν απολυθούν οι διευθυντές που σιγοντάριζαν τις εγκληματικές ενέργειες σε βάρος του δημοσίου (και ιδίως των πιο αδύναμων κομματιών του) που ονομάζονται καταλήψεις; Πώς θα γίνει καλύτερη η αστυνομία αν δεν μπορεί να απολυθεί ο ανεπαρκής αστυνομικός; Πώς θα γίνουν καλύτερα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς αν δεν μπορεί να απολυθεί ο οδηγός που, ενώ οδηγεί, μιλάει στο κινητό; Πώς θα γίνουν καλύτερες οι δημοτικές υπηρεσίες αν δεν μπορούν να απολυθούν οι τεμπέληδες δημοτικοί υπάλληλοι ή αυτοί που δεν χρειάζονται;

Και τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα αν σκεφτεί κανείς ότι, εκτός από απολύσεις, στο δημόσιο σχεδόν απαγορεύονται και οι μετακινήσεις. Δεν πα’ να έχεις 5 περισσότερους από όσους χρειάζεσαι στο Α πόστο και 5 λιγότερους στο Β... Στο ελληνικό δημόσιο δεν μπορείς να πάρεις 5 από το Α και να τους πας στο Β (αλλά μπορείς να προσλάβεις και να φεσώσεις τα κορόιδα με 5 μισθολόγια που δεν χρειάζονται).

Με λίγα λόγια ο προϊστάμενος στο δημόσιο δεν είναι απλώς σαν προπονητής που δεν μπορεί να αλλάξει παίκτη στην ενδεκάδα. Είναι σαν προπονητής που δεν μπορεί ούτε να αλλάξει θέση σ’ αυτούς που είναι υποχρεωμένος να κατεβάζει στο γήπεδο.

Θυμάμαι πριν από κάποια χρόνια σε μια επίσκεψη για κάποιο πιστοποιητικό στο δημαρχείο της οδού Κοτζιά, υπήρχαν στην είσοδο τρεις αργόμισθοι που η δουλειά τους ήταν να σου λένε πού είναι η είσοδος. Εσύ στεκόσουν μπροστά στην είσοδο και την έβλεπες καλά αλλά αυτό δεν είχε καμία σημασία. Είναι βέβαιο ότι τα χρήματα που ξοδεύονταν για τη μισθοδοσία τους θα μπορούσαν να δαπανηθούν κάπου πολύ καλύτερα. Ή μάλλον, θα έπρεπε να δαπανηθούν κάπου καλύτερα γιατί δυστυχώς δεν μπορούσαν να δαπανηθούν κάπου καλύτερα. Γιατί κανείς δεν μπορούσε (ούτε μπορεί) να τους απολύσει. Ούτε καν να τους μετακινήσει. Τι περιμένετε από έναν τέτοιο δήμο;

Για να μην παρεξηγηθώ, δεν ισχυρίζομαι ότι η κρατική μηχανή είναι γεμάτη ικανούς προϊσταμένους και το πρόβλημα είναι οι άχρηστοι υφιστάμενοι. Λέω ότι, ακόμα κι αν βρεθεί κάποιος ικανός προϊστάμενος, από τη στιγμή που δεν μπορεί να διώξει τους υφισταμένους που δεν του κάνουν ή να τους αναδιαρθρώσει ανάλογα με τις ανάγκες, οι ικανότητές του είναι άχρηστες. Κι αυτό δεν είναι μόνο πρόβλημα του προϊστάμενου, είναι και των εργατικών και ικανών υφισταμένων που τρώνε στη μάπα τους ανίκανους τεμπέληδες που μπορεί ακόμα και να αμείβονται καλύτερα.

Και πάνω από όλα είναι πρόβλημα των εργοδοτών όλων αυτών. Δηλαδή δικό μας. Και μπράβο μας.