H Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ο Γενικός Γραμματέας ενός υπουργείου εξακολουθεί να είναι πολιτικό πρόσωπο.
Είδα, με έκπληξη, στο διαδίκτυο στελέχη της ΝΔ να ανακοινώνουν μια «ενδιαφέρουσα δράση» που αφορά την επιμόρφωση «υπηρεσιακών γραμματέων» Υπουργείων, στην οποία θα απευθύνει χαιρετισμό ο κ. Πρωθυπουργός.
Επειδή δεν έχουμε όλοι μνήμη χρυσόψαρου, σκέφτηκα να αναθερμάνω μια ιστορία που συνέβη, προ ενός χρόνου ακριβώς, στα μεθεόρτια της νίκης της ΝΔ στις εκλογές του 2019.
Σαράντα οκτώ (48) ώρες μετά την έλευσή της, η κυβέρνηση έσπευσε να ανακοινώσει τα ονόματα των γενικών και ειδικών γραμματέων των Υπουργείων.Πριν καν βγουν τα διατάγματα με τις αρμοδιότητες και την οργανωτική δομή των (νέων) Υπουργείων, ανακοινώθηκαν τα ονόματα των κομματικών στελεχών που επιλέγονταν για γενικοί και ειδικοί γραμματείς. Στην ερώτησή μας γιατί η ΝΔ εγκατέλειψε μια θέση που υποστήριζε σθεναρά στο διάστημα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η αποστομωτική απάντηση που λάβαμε ήταν ότι η ΝΔ πιστεύει ότι η θέση του ΓΓ Υπουργείου πρέπει να είναι κομματική!
Όταν, όμως,στην κυβέρνηση ΝΔ είδαν ότι οι διαμαρτυρίες συνεχίζονταν, επανέφεραν την ιδέα των «υπηρεσιακών» γραμματέων που, πρώτος, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προτείνει.
Οι «υπηρεσιακοί» γραμματείς είναι γραμματείς β΄ διαλογής, αφού οι «κανονικοί» γραμματείς των Υπουργείων είναι κομματικά στελέχη.
Αναρωτιέστε γιατί να έχουμε δύο κατηγοριών Γενικούς Γραμματείς; Μα, επειδή η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ο ΓΓ ενός υπουργείου εξακολουθεί να είναι πολιτικό πρόσωπο. Παρ’ όλον ότι, εδώ και 20 χρόνια, επαναλαμβάνεται σ’ όλες τις εκθέσεις Ελλήνων και ξένων εμπειρογνωμόνων ότι αυτός ο αναβαθμός της δημόσιας διοίκησης πρέπει να απο-κομματικοποιηθεί και οι αντίστοιχες θέσεις να καλύπτονται μόνον από διοικητικά στελέχη, η κομματική νομενκλατούρα και η πελατοκρατία επέβαλαν την άποψη ότι πρέπει να διατηρηθούν ως κομματικές. Ακόμη και η Τρόϊκα που πίεσε για να απο-κομματικοποιήσει αυτές τις θέσεις δεν τα κατάφερε. Υπό την πίεσή της, όμως, υιοθετήθηκε μια μεσοβέζικη λύση: Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δέχτηκε να θεσπίσει τους υπηρεσιακούς γραμματείς με την υποχρέωση να αντικαθιστά μ’ αυτούς κάθε θέση πολιτικού γραμματέα που θα κενωνόταν. Έτσι, σιγά σιγά, οι περίπου 100 θέσεις γραμματέων θα μετατρέπονταν από πολιτικές σε διοικητικές. Οι αριστεροί πελατοκράτες, όμως, κωλυσιεργούσαν και η εφαρμογή του νόμου στον οποίο είχε προβλεφτεί η αντίστοιχη διαδικασία έμενε ανενεργή και μετέωρη.
Τότε κατηγορούσαμε τον ΣΥΡΙΖΑ ως αντι-μεταρρυθμιστική δύναμη (που ήταν) αλλά κανείς δεν φανταζότανότι η ΝΔ του «μεταρρυθμιστή» κ. Μητσοτάκη θα ξεπερνούσε, μέσα σε 48 ώρες, τους Συριζαίους σε πελατειακό οίστρο. Κι, όμως, συνέβη.
Στον χρόνο που πέρασε από τότε, ορίστηκαν 22 υπηρεσιακοί γραμματείς. Για να το γιορτάσουν, λοιπόν, οργανώνουν μια γιορτούλα στο εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσόν «Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης», όπου ο καθένας από τους γραμματείς θα μπορεί να εμβαθύνει στην κομματική προπαγάνδα (αφού το 1/3 των ομιλητών αποτελείται από υπουργούς και στελέχη της ΝΔ), για καμιά βδομάδα, πριν και μετά το light lunch που κερνάει ο Έλληνας φορολογούμενος.
Υποθέτω ότι θα μπορέσουν να σκεφτούν για τον ρόλο τους στις θερινές διακοπές που θα ακολουθήσουν. Άντε, και καλό καλοκαίρι!
12°
