Δεν είναι κάτι παράλογο. Μια απλή συνέπεια, μόνο αδιανόητα τραγική...
Η είδηση της μητέρας που έριξε το κοριτσάκι της από τον 5ο όροφο αφού το κράτησε λίγη ώρα έξω από τα κάγκελα, και μετά πήδηξε κι η ίδια, είναι σοκαριστική. Πριν λίγες μέρες, μια νεαρή γυναίκα είχε αφήσει το μωρό της μόνο του το βράδυ δίπλα στη σόμπα κι αυτό τυλίχθηκε στις φλόγες. Μια άλλη, μικρή κοπέλα αυτή, το γέννησε κρυφά και το πέταξε στα σκουπίδια. Και πόσες ακόμα ιστορίες. Σε λίγο δεν θα μας κάνουν εντύπωση. Ήδη δεν μας κάνουν, μόλις μάθουμε τις οδυνηρές λεπτομέρειες τις ξεχνάμε, μέχρι να έρθουν οι επόμενες. Εμείς κουτσά στραβά τη βγάζουμε, άντε με καμιά μικροκατάθλιψη.
Οι ιστορίες αυτές, όμως, δεν μιλάνε μόνο για τις ίδιες, ούτε είναι πάντα μακριά από μας. Γυναίκες που δεν ήταν έτοιμες να φέρουν στον κόσμο παιδιά, άνθρωποι ψυχικά διαταραγμένοι ή ψυχικά ασθενείς που σε κάποιο σημείο της διαδρομής δεν αντέχουν το βάρος και λυγίζουν. Αποκλεισμένοι στον μικρόκοσμό τους, χωρίς να υπάρχει τρόπος να ζητήσουν βοήθεια. Ζώντας οριακά ή έχοντας περάσει τη γραμμή από την οποία υπάρχει επιστροφή.
Πριν λίγο καιρό επισκέφτηκα την Ψυχιατρική Κλινική του Ευαγγελισμού και τρόμαξα. Ήρθα σε επαφή, χωρίς να είμαι υποψιασμένη εκ των προτέρων, με ένα no man’s land. Άνθρωποι πεταμένοι χωρίς την παραμικρή χαραμάδα ελπίδας. Κατατονικοί από τα κοκτέιλ φαρμάκων, κοιμούνται σε ράντζα στους διαδρόμους ή καπνίζουν στην αίθουσα ψυχαγωγίας. Στα παράθυρα έχει κάγκελα για λόγους ασφαλείας. Δεν υπάρχει δυνατότητα προαυλισμού, δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό να τους φροντίζει, ούτε προσωπικός χώρος και συνθήκες ηρεμίας. Ένα αδιανόητο τρελάδικο-φυλακή σε μια μικρή πτέρυγα του ενάτου ορόφου του μεγαλύτερου νοσοκομείου της χώρας.
Αυτοί που μπορεί να γίνουν επιθετικοί δένονται στα κρεβάτια. Τους άλλους τους έχουν σε καταστολή με τα φάρμακα· πολλά φάρμακα. Νέοι άνθρωποι με άδεια βλέμματα, σαν να μην υπάρχει κανείς μέσα, περιφερόμενοι ζωντανοί νεκροί. Αν έχουν κάποιον δικό τους πηγαίνει και τους βλέπει στο επισκεπτήριο, μπορεί και να τους πάρει κάποια στιγμή. (Να τους πάει πού;...) Κάποιες μητέρες έχουν τα παιδιά στο σπίτι να τις περιμένουν. Κάποιοι με απόπειρες αυτοκτονίας στο ενεργητικό τους. Άλλοι με διανοητικά και κινητικά προβλήματα. Πρώην τζάνκι που έχασαν το μυαλό τους, πρώην ρέιβερς, αιθέριες υπάρξεις που ξεστράτισαν. Άνθρωποι με σοβαρές διαταραχές παρκαρισμένοι για μήνες, ενώ η νοσηλεία προβλέπεται βραχεία, για έκτακτα μόνο περιστατικά. Και υπεράριθμοι. Ξεμένουν γιατί δεν υπάρχουν δομές να τους δεχτούν και να τους φροντίσουν. Είναι τρομερό και μόνο να το σκεφτείς: δεν έχουν τι να τους κάνουν.
Δεν υπάρχει μέριμνα για τους ψυχικά ασθενείς. Ό,τι καταφέρνουν οι δικοί τους, αν μπορούν, αν έχουν χρήματα και κουράγιο – και τα δύο δυσεύρετα στις μέρες μας.
Και μετά, όλες αυτές οι ιστορίες κλεισμένες στους τοίχους των σπιτιών, που μερικές φορές γίνονται πρωτοσέλιδα. Η τρέλα δεν είναι διαχειρίσιμη, ούτε όμως και ανεκτή. Δεν μιλάμε για αυτή, δεν θέλουμε να ξέρουμε. Ακόμα κι αν είναι στο περιβάλλον μας, τις περισσότερες φορές κανείς δεν μπορεί να βοηθήσει γιατί δεν υπάρχει πλαίσιο. Κάπως έτσι οι άνθρωποι αφήνονται στη μοίρα τους. Οι άνθρωποι που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές δεν έχουν θέση σε μια κοινωνία διαλυμένη, την κοινωνία μας. Η συζήτηση δεν έγινε τις καλές εποχές, θα γίνει τώρα; Ταμπού, άγνοια, προκατάληψη, κι ένα καζάνι που βράζει λίγο πιο δίπλα. Κι όταν κάποια στιγμή σκάσει... Τραγική φιγούρα ο πατέρας. Συγκλονισμένο το πανελλήνιο. Σοκάρουν οι λεπτομέρειες.
Βέβαια σοκάρουν. Οι αυτόπτες μάρτυρες περιγράφουν ότι η γυναίκα, ελάχιστο χρόνο πριν πετάξει το παιδί και ακολουθήσει κι η ίδια τη βουτιά στο κενό, έδειχνε ήρεμη, αποφασισμένη. Η γυναίκα είχε περάσει τη γραμμή και δεν υπήρξε κανείς να τη βοηθήσει. Ούτε και μπορούσε από ένα σημείο και μετά. Όταν κάποιος βιώνει πράγματα που κανείς άλλος δεν αντιλαμβάνεται και έχει πεποιθήσεις που δεν βασίζονται στην πραγματικότητα, κινδυνεύει. Το να πηδήξει από το μπαλκόνι, παίρνοντας μαζί της το παιδί της, δεν ήταν κάτι παράλογο. Μια απλή συνέπεια ήταν, μόνο αδιανόητα τραγική.
Y.Γ. Το σωματείο των εργαζομένων στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη καταθέτοντας μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία Αθηνών τον Ιούνιο του 2018 για την «τραγική» κατάσταση στο Ψυχιατρικό Τμήμα, με σκοπό να ληφθούν άμεσα μέτρα για την προστασία ασθενών και προσωπικού. Ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων, Ηλίας Σιώρας, χαρακτηρίζει την κατάσταση «άθλια» και «επικίνδυνη για ασθενείς και προσωπικό» και σημειώνει ότι είναι γνωστή, καθώς τα προηγούμενα χρόνια έχουν γίνει δεκάδες παρεμβάσεις, παραστάσεις, διαμαρτυρίες, αναφορές, ανάδειξη στον Τύπο, διαδηλώσεις σε όλα τα αρμόδια όργανα, (Διοίκηση νοσοκομείου, περιφέρεια, Υπουργείο, Βουλή κλπ), ωστόσο δεν υπήρξε βελτίωση.
13°
