Αφορμή για τούτο το σημείωμα μου έδωσε το άρθρο της Αντιγόνης Λυμπεράκη στην Καθημερινή, με τίτλο: «Γιατί δεν υπέγραψα το κείμενο των «58», αν και το σκέφτηκα...». Όχι βέβαια για να αντιπαρατεθώ με την Αντιγόνη, με την οποία έχω ακολουθήσει και ακολουθώ παράλληλη πορεία, από την ανανεωτική αριστερά μέχρι τη ΔΡΑΣΗ.
Απέναντι στο κείμενο των «58», που υπέγραψα, έχω μάλλον περισσότερες επιφυλάξεις από όσες η Αντιγόνη, που δεν το υπέγραψε.
Για παράδειγμα, δεν θεωρώ δεοντολογικά ορθό ότι η έκκληση περιορίστηκε στο ΠΑΣΟΚ και στη ΔΗΜΑΡ, αγνοώντας κόμματα όπως η ΔΡΑΣΗ, μόνο επειδή δεν κατάφερε να εκλέξει βουλευτή ή ευρωβουλευτή. Τη ΔΡΑΣΗ, που δηλώνει ότι ανήκει στο «κέντρο» και που κατεβαίνει στις εκλογές από το 2009, πριν δηλαδή ξεσπάσει η κρίση. Άραγε οι καινοτόμες προτάσεις της και το (μικρό) ποσοστό της δεν ενδιαφέρει μια υπό ίδρυση «δημοκρατική προοδευτική παράταξη»; Προφανώς η ίδια επιφύλαξη ισχύει και για την αγνόηση μικρότερων κομμάτων και ομάδων, όπως π.χ. η «Δυναμική Ελλάδα» και αρκετές άλλες.
Επίσης, συμφωνώ με την Αντιγόνη ότι «το κείμενο των «58» προσφέρει ευκαιρία αναβάπτισης χωρίς αυτογνωσία». Κατανοώ τον φόβο της «μήπως ο μηχανισμός του ΠΑΣΟΚ εκλάβει τη συνυπογραφή ως συγχωροχάρτι», όπως και τον φόβο του προέδρου της ΔΡΑΣΗΣ Θοδωρή Σκυλακάκη, μήπως η σύμπραξη «ξεπλύνει τα χρέη του ΠΑΣΟΚ». Ωστόσο, γνωρίζοντας προσωπικά πολλά από τα άτομα που υπογράφουν το κείμενο και διαβάζοντας τις γραμμές του και ανάμεσα από αυτές, αποκλείω κάτι τέτοιο να είναι στις προθέσεις τους. Εξάλλου, τίποτα δεν εμποδίζει το ΠΑΣΟΚ (ή και τη ΝΔ) να αλλάξουν όνομα -ανεξάρτητα από την έκκληση των «58»- αν αυτό αποτελεί τρόπο να απαλλαγούν από το σκάνδαλο των χρεών τους.
Συνυπέγραψα λοιπόν το κείμενο των «58» (που είναι 60), διότι υποστηρίζω κάθε προσπάθεια που συμβάλει στην ανάδειξη ενός ενδιάμεσου -κεντρώου- πόλου, με κυβερνητικές φιλοδοξίες, μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχω δίλημμα τι να ψηφίσω μεταξύ των κ.κ. Σαμαρά και Τσίπρα. Ψηφίζω ΔΡΑΣΗ. Αλλά αυτό λύνει μόνο το δικό μου πρόβλημα, καθώς και μερικών άλλων. Η φιλοδοξία της ΔΡΑΣΗΣ περιορίζεται στην εκπροσώπησή της στη Βουλή και όχι στη διακυβέρνηση της χώρας. Και η χώρα πρέπει επειγόντως να κυβερνηθεί προοδευτικά. Πέρα από τον συντηρητισμό της ΝΔ και τον ακόμη μεγαλύτερο του ΣΥΡΙΖΑ. Και όταν γράφω «προοδευτικά», εννοώ συνοπτικά, από δυνάμεις κεντρώες – φιλοευρωπαϊκές.
1. Μπορούν οι δυνάμεις του Κέντρου κατ’ αρχήν να συσπειρωθούν; Δεν είναι σίγουρο. Χρειάζεται μια προσωπικότητα με αδιαμφισβήτητο κύρος και επιρροή. Το 1960, που το Κέντρο ήταν το ίδιο σκορποχώρι, εκείνος που λειτούργησε αποφασιστικά για τη συσπείρωση των κεντρώων δυνάμεων ήταν ο αντίπαλός τους Κωνσταντίνος Καραμανλής. Θεώρησε, καλώς ή κακώς, προτιμότερο να έχει ως αξιωματική αντιπολίτευση την «Ένωση Κέντρου», παρά την ΕΔΑ που είχε αναδειχτεί στις εκλογές του 1958. Τέτοια τόλμη και τέτοια πρωτοβουλία δεν μπορεί βέβαια να περιμένει κανείς από τον Αντώνη Σαμαρά. Και γι αυτό, η πρωτοβουλία της έκκλησης έχει αξία. Ο Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, μέλος της Κ.Ε. της ΔΡΑΣΗΣ έγραψε ότι «Η αξία της [έκκλησης] βρίσκεται στο ότι προτείνει μία σύνθεση επιλεγμένων δυνάμεων, σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από προϊούσα αποσύνθεση».
2. Ακόμα και αν γίνει κατορθωτή η συσπείρωση των κεντρώων δυνάμεων σε ένα φορέα, τι μας βεβαιώνει πως και αυτός ο νέος φορέας δεν θα εκφυλιστεί σε παλαιοκομματικό, ρουσφετολογικό μηχανισμό, όπως η παλιά «Ένωση Κέντρου» ή όπως η σημερινή ΝΔ; Τίποτα. Αλλά έστω και χωρίς διαβεβαίωση, με την πιθανότητα ή την ελπίδα μόνο της επιτυχίας, αξίζει να προσπαθήσουμε. Αλλιώς, στη θέση της πιθανότητας της επιτυχίας, υπάρχει η βεβαιότητα της αποτυχίας. Η δε πιθανότητα επιτυχίας θα αυξηθεί τόσο, όσο περισσότερα κόμματα, ομάδες και άνθρωποι που είναι γνωστοί για την εντιμότητά τους και για την επιμονή τους στην ενασχόληση με τα κοινά, πλαισιώσουν τις προσπάθειες.
Οι κυβερνήσεις είχαν κάθε λόγο να μετατρέψουν τους αγρότες σε δημόσιους υπάλληλους και οι αγρότες στην πλειονότητά τους δέχθηκαν πρόθυμα αυτόν τον ρόλο
14°
