Εν όψει του συλλαλητηρίου για το θέμα επικύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών από το ελληνικό Κοινοβούλιο, είδαμε να κάνει το γύρο του διαδικτύου ο ισχυρισμός ότι η μαζική παραίτηση βουλευτών και αναπληρωματικών της αντιπολίτευσης μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές. Αυτός ο ισχυρισμός είναι ψευδής.
Με αφορμή τις κινητοποιήσεις ενάντια στη συμφωνία των Πρεσπών έχουν αρχίσει να επανέρχονται στο προσκήνιο ανυπόστατες εικασίες σχετικά με κινήσεις που μπορεί να κάνει η αντιπολίτευση ώστε να εμποδίσει τη κυβέρνηση να προχωρήσει με τη συμφωνία. Μια εκ των πιο ακραίων είναι η παραίτηση της πλειοψηφίας των βουλευτών της αντιπολίτευσης, κίνηση η οποία μπορεί, όπως ισχυρίζονται ορισμένα μέσα, να οδηγήσει σε διάλυση της Βουλής και πρόωρες εκλογές. Αυτός ο ισχυρισμός ωστόσο είναι ανυπόστατος. Το σύνταγμα προβλέπει διάλυση της Βουλής μόνο σε 3 περιπτώσεις. (πηγή)
Σύμφωνα με το άρθρο 41:
«O Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να διαλύσει τη Bουλή, αν έχουν παραιτηθεί ή και καταψηφιστεί από αυτή δύο Kυβερνήσεις και η σύνθεσή της δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα. Oι εκλογές ενεργούνται από την Kυβέρνηση που έχει την εμπιστοσύνη της διαλυόμενης Bουλής.»
«O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει τη Bουλή με πρόταση της Kυβέρνησης που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Aποκλείεται η διάλυση της νέας Bουλής για το ίδιο θέμα.»
«H Bουλή διαλύεται υποχρεωτικά στην περίπτωση του άρθρου 32 παράγραφος 4.
Στο άρθρο 32 παράγραφος 4, στις δυο πρώτες γραμμές, αναφέρονται τα εξής:
«Aν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η Bουλή διαλύεται μέσα σε δέκα ημέρες από την ψηφοφορία, και προκηρύσσεται εκλογή για ανάδειξη νέας Bουλής.» (πηγή)
Οι ισχυρισμοί που αναπαράγονται σχετικά με την τέταρτη επιλογή για διάλυση της Βουλής βασίζονται κυρίως σε διαστρέβλωση μιας ειδικής περίπτωσης του Συντάγματος σχετικά με τις εκλογές αναπληρωτών βουλευτών.
«Η μαζική παραίτηση όλων των Βουλευτών της Αντιπολίτευσης και των αναπληρωτών τους, θα ενθουσιάσει και θα δώσει ελπίδα στον λαό, θα κόψει και θα τσαλακώσει τα φτερά της Κυβέρνησης, που δεν έχει πια κανένα λαϊκό έρεισμα και θα την οδηγήσει σε απομόνωση και άμεση κατάρρευση, χωρίς καμία πια πολιτική, εθνική και ηθική νομιμοποίηση!
Ειδικότερα, όπως προβλέπει το άρθρο 104 του ισχύοντος Εκλογικού Νόμου, σε όλες τις κενούμενες Βουλευτικές θέσεις και περιφέρειες, θα πρέπει να γίνουν τοπικές, αναπληρωματικές εκλογές, που θα είναι λόγω μαζικότητας και ποσότητας σαν εθνικές, υποχρεώνοντας σε πτώση και πρόωρες εθνικές πλέον εκλογές τον Τσίπρα…
Επειδή μάλιστα βρισκόμαστε στο τελευταίο έτος της 4ετούς βουλευτικής περιόδου, για να γίνουν οι Αναπληρωματικές Εκλογές – σύμφωνα με το Άρθρο 53, παρ. 2 του Συντάγματος, θα πρέπει να παραιτηθούν τουλάχιστον 61 Βουλευτές, όταν μόνον η ΝΔ διαθέτει πάνω από 70…»
Σύμφωνα με το άρθρο 53 παρ. 2 του Συντάγματος:
«Βουλευτική έδρα που κενώθηκε μέσα στο τελευταίο έτος της περιόδου δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή, όταν απαιτείται κατά το νόμο, εφόσον οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από το ένα πέμπτο του όλου αριθμού των βουλευτών.»[πηγή]
Αυτό το σημείο ερμηνεύτηκε από τα μέσα ενημέρωσης που εξετάζουμε ως νομικό παράθυρο το οποίο επιτρέπει τη διάλυση της Βουλής στη περίπτωση που βρισκόμαστε στο τελευταίο έτος της τετραετίας μιας κυβέρνησης, καθώς σύμφωνα με το άρθρο η βουλευτική έδρα η οποία εκκενώθηκε στο τελευταίο έτος δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή.
Το πρόβλημα ωστόσο είναι το δεύτερο μέρος της παραγράφου το οποίο δηλώνει ευθαρσώς ότι αυτό ισχύει μόνο όταν οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από 60 (οι οποίες ορίζονται από το Σύνταγμα ως το όριο για την ομαλή λειτουργία των εσωτερικών διαδικασιών της Βουλής).
Εν ολίγοις αυτό σημαίνει ότι αν ο αριθμός των βουλευτών της αντιπολίτευσης που θα παραιτηθούν στο τελευταίο έτος της κυβερνητικής θητείας είναι κάτω από 60, τότε δε δημιουργείται εκ των πραγμάτων πρόβλημα στην εύρυθμη λειτουργία της Βουλής παρά το γεγονός ότι αυτές οι θέσεις δε μπορούν να καλυφθούν με αναπληρωματικές εκλογές ενώ αν είναι πάνω από 60 (όπου κανονικά θα δημιουργούσε πρόβλημα), ο περιορισμός αναπληρωματικής εκλογής αίρεται και πλέον μπορούν να γίνουν εκλογές για αναπλήρωση των θέσεων.
11°
