H περίεργη μάχη του ρυθμού ανάπτυξης

Η διαμάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της πλειοψηφίας των υπουργών του Eurogroup έχει σχέση με την εκτίμηση του μελλοντικού ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Πρόγνωση για στασιμότητα

Οι ειδικοί του ΔΝΤ έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί τα επόμενα 40 χρόνια με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 1%. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί 25 χρόνια για να επιστρέψει στα επίπεδα του 2008, εφόσον κατά τη διάρκεια της κρίσης το ελληνικό ΑΕΠ υπέστη μία πτώση της τάξης του 25%.

Οι αρνητικές εκτιμήσεις του ΔΝΤ οφείλονται στα γνωστά διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και στην εκτίμηση ότι η σημερινή κυβέρνηση και γενικότερα η πολιτική κατάσταση δεν επιτρέπουν την αναπτυξιακή «απογείωση» της Ελλάδας.

Με βάση το μοντέλο του ΔΝΤ για τη μελλοντική πορεία της ελληνικής οικονομίας δεν θα μπορέσουμε να αυξήσουμε επαρκώς το ΑΕΠ, κατά συνέπεια δεν θα μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε το χρέος σε βάθος χρόνου και γι’ αυτό οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να καλύψουν την αδυναμία μας προχωρώντας σε μια γενναία αναδιάρθρωση του χρέους που θα περιορίσει τις υποχρεώσεις της Ελλάδας και θα εγγυηθεί τη βιωσιμότητά του.

Το όχι του Βερολίνου

Η Γερμανία και η πλειοψηφία των κρατών μελών της Ευρωζώνης αρνούνται να δεχτούν τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ για τρεις βασικούς λόγους.

Πρώτον, δεν θέλουν να μεταφέρουν το βάρος της εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους στις πλάτες των δικών τους φορολογούμενων πολιτών για να μην υποστούν το σχετικό πολιτικό κόστος.

Δεύτερον, θεωρούν ότι η ελληνική οικονομία έχει μεγαλύτερες δυνατότητες από αυτές που εκτιμά το ΔΝΤ.

Τρίτον, η Ευρωζώνη δεν έχει κανέναν λόγο να προσυπογράψει τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα, το προβληματικό κράτος μέλος της Ευρωζώνης, θα συνεχίσει να σέρνεται στον οικονομικό τομέα τα επόμενα 40 χρόνια και θα λειτουργεί σαν παράγοντας αποσταθεροποίησης της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Σοβαρό λάθος της κυβέρνησης

Σε αυτή τη διαμάχη η κυβέρνηση βρίσκεται, με μία κουτοπόνηρη λογική, με τη λάθος πλευρά. Δεν αμφισβητεί τη βασική εκτίμηση του ΔΝΤ ότι η ελληνική οικονομία θα έχει πολύ χαμηλές επιδόσεις τα επόμενα 40 χρόνια. Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και ο υπουργός Οικονομικών κ. Τσακαλώτος θα μπορούσαν, εάν ήθελαν, να είχαν εξηγήσει στους εκπροσώπους του ΔΝΤ ως η Ελλάδα μπορεί να εξασφαλίσει ένα μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 1,5% έως 2% που θα έκανε βιώσιμο το χρέος και θα εξασφάλιζε την κοινωνική συνοχή στη χώρα μας. Θα μπορούσαν μάλιστα να προτείνουν πρόσθετα μέτρα και πρωτοβουλίες για να ενισχύσουν τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας και να βοηθήσουν τους εκπροσώπους του ΔΝΤ να ξεπεράσουν τις επιφυλάξεις τους.

Τέλος, θα μπορούσαν να επισημάνουν ότι είναι τουλάχιστον περίεργο να γίνονται εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα 40 χρόνια όταν οι περισσότερες εκτιμήσεις που γίνονται σε βραχυπρόθεσμη βάση, ιδιαίτερα εάν προέρχονται από το ΔΝΤ, πέφτουν έξω λόγω αλλαγής των συνθηκών και αναθεωρούνται συνεχώς.

Πριν έναν χρόνο ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του είχαν καταγγείλει το ΔΝΤ για συνωμοσία σε βάρος της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης και τώρα προσυπογράφουν τις αρνητικές για την Ελλάδα εκτιμήσεις τους στρέφοντας την επικοινωνιακού χαρακτήρα κριτική τους εναντίον του Eurogroup και κυρίως του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας κ. Σόιμπλε. Θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο μπορεί να υποχρεώσουν τους Ευρωπαίους εταίρους και τους πιστωτές να προχωρήσουν σε μία γενναία αναδιάρθρωση του χρέους μετά την ολοκλήρωση της εφαρμογής του τρίτου προγράμματος-μνημονίου.

Στη διεθνή πολιτική, η τακτική της εκδήλωσης πλήρους αδυναμίας και της διεκδίκησης κάποιου είδους υποστήριξης δεν αποδίδει. Ιδιαίτερα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον όπως είναι η Ευρωζώνη, θεωρείται υποχρέωση των κρατών μελών να βάλουν τάξη στα οικονομικά τους και να διεκδικήσουν καλύτερη αναπτυξιακή προοπτική, ενώ δεν υπάρχουν κανόνες που να επιτρέπουν τη μεταφορά υποχρεώσεων από το ένα κράτος μέλος στο άλλο με ανάλογη επιβάρυνση των φορολογούμενων πολιτών.

Η κυβέρνηση Τσίπρα είχε υποχρέωση να απορρίψει τις αρνητικές για την ελληνική οικονομία εκτιμήσεις του ΔΝΤ, να πάρει μέτρα που θα ενίσχυαν την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας «εδώ και τώρα» και να έλθει σε συνεννόηση με τους Ευρωπαίους εταίρους για την εφαρμογή κοινής στρατηγικής βελτίωσης της προοπτικής της ελληνικής οικονομίας. Όλα αυτά ξεπερνούν κατά πολύ τις δυνατότητες του κ. Τσίπρα και των συνεργατών του, γι’ αυτό έχουμε εγκλωβιστεί σε μία δήθεν διαπραγμάτευση, με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να μοιράζει ανάλογα με τις επικοινωνιακές και πολιτικές της ανάγκες ρόλους «καλών» και «κακών», που μπορεί μάλιστα να εναλλάσσονται.