Η περίπτωση της αίτησης πολιτικού ασύλου των 8 τούρκων στρατιωτικών που προσγειωθήκαν με ελικόπτερο στην Αλεξανδρούπολη, έχει ομοιότητες αλλά και διαφορές, με εκείνη του κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτζαλάν. Αναφέρομαι στην υπόθεση του κούρδου ηγέτη του ΡΚΚ , ο οποίος στο τέλος του 1998-αρχές 1999 είχε φυγαδευτεί παράνομα την Ελλάδα, αφού προηγουμένως τον είχε εκδιώξει η Συρία κι αφού είχε ζητήσει άσυλο χωρίς θετική ανταπόκριση, από μία σειρά χωρών (ευρωπαϊκών και μη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας).
Και στις δύο περιπτώσεις: α) είχαμε Τούρκους πολίτες να κατηγορούνται ότι είχαν διαπράξει παράνομες πράξεις κατά της νόμιμης Τουρκικής κυβέρνησης και β) οι αιτούντες αναφέρονταν σε πολιτικό πλαίσιο και σε κινδύνους κατά της ζωής τους σε περίπτωση απέλασης.
Ποιες είναι οι διαφορές
Ο Οτζαλάν ήταν ο ηγέτης του ΡΚΚ (και παραμένει), μίας παραστρατιωτικής οργάνωσης τούρκων πολιτών αλλά κουρδικής καταγωγής, η οποία μάχεται για την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν. Οι 8 στρατιωτικοί είναι επίσης τούρκοι πολίτες, αλλά δεν έχουν σχέση με κάποια αποσχιστική κίνηση. Ενδεχομένως να συμμετείχαν στο αποτυχημένο πραξικόπημα (οι ίδιοι το αρνούνται) αλλά επικαλούνται αντίποινα εάν επιστρέψουν στην Τουρκία μέσα στο γενικευμένο πλαίσιο διώξεων στρατιωτικών.
Τον Oτζαλάν έφερε παράνομα στην Ελλάδα μία ομάδα θερμοκέφαλων Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι θεώρησαν ότι θα μπορούσαν να ασκήσουν εξωτερική πολιτική. Σε συνεργασία με σημαντικό τμήμα των εγχωρίων ΜΜΕ οργανώθηκε εκστρατεία υπέρ του Οτζαλάν και κατά της έκδοσής του στην Τουρκία. Στην περίπτωση των τούρκων στρατιωτικών, αυτοί ήρθαν μόνοι τους με στρατιωτικό ελικόπτερο, το θέμα διαχειρίζεται η κυβέρνηση από την ελληνική πλευρά και η ελληνική κοινή γνώμη είναι επιφυλακτική.
Στην περίπτωση Οτζαλάν, η τότε αριστερή αντιπολίτευση (κι όχι μόνο) βρισκόταν στα κάγκελα απαιτώντας από την τότε κυβέρνηση να δώσει άσυλο στον κούρδο ηγέτη. Σήμερα, η αριστερά (κι όχι μόνο) βρίσκεται στην κυβέρνηση, κρατά προσεκτική στάση μέχρι στιγμής και υπάρχει στήριξη από την αντιπολίτευση. Επίσης, μέλη της αριστερής κυβέρνησης αναφέρονται στο δίκαιο του τουρκικού αιτήματος έκδοσης και υπάρχουν αριστεροί βουλευτές που ζητούν ανοιχτά την απέλαση των τούρκων στρατιωτικών!!
Τότε, ο διεθνής παράγοντας (ΗΠΑ & ΕΕ) βρισκόταν με το μέρος της Τουρκίας, σήμερα ο διεθνής παράγοντας βρίσκεται απέναντι στην τουρκική κυβέρνηση κι ένα βήμα πριν τη ρήξη.
Τότε, το κουρδικό ζήτημα βρισκόταν στην παρανομία και στο περιθώριο της διεθνούς πολιτικής, σήμερα υπάρχει μία ντε φάκτο λειτουργία του ιρακινού και συριακού Κουρδιστάν κάτω από την προστασία του διεθνούς παράγοντα.
Τότε, η οικονομία της Ελλάδας βρισκόταν σε φάση ευδαιμονισμού και επέκτασης (με δανεικά) και λίγο πριν την ένταξη στη ζώνη του ευρώ. Επικρατούσε ο ευδαιμονισμός και το πάρτι του χρηματιστηρίου. Σήμερα η οικονομία διέρχεται τον 8ο χρόνο συρρίκνωσης και το διαθέσιμο εισόδημα είτε έχει συρρικνωθεί είτε βρίσκεται στο εξωτερικό (ή τα μπαούλα). Τότε οι υπεραπλουστεύσεις και οι τσαμπουκάδες με ξένα χρήματα υπερτερούσαν, σήμερα κάθε ενέργεια στα εθνικά θέματα ενδεχομένως να επηρεάσει την επαναφορά στην αναπτυξιακή τροχιά και η κοινή γνώμη είναι πιο συγκρατημένη.
Τότε, η τουρκική οικονομία βρισκόταν ένα βήμα πριν την ένταξή της στο ΔΝΤ, ενώ σήμερα μετά από τον υπερδιπλασιασμό του ΑΕΠ κατά τα 14 χρόνια διακυβέρνησης Ερντογάν (με αντίστοιχη ενδυνάμωση και των ενόπλων δυνάμεών της) βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο κι ενδεχομένως ένα βήμα πριν την ύφεση ή/και την οικονομική καταστροφή.
Τότε ο τουρκικός στρατός έλεγχε την πολιτική ζωή, είχε πρωταρχικό ρόλο στην κοινωνία και υψηλό αξιόμαχο. Σήμερα διώκεται, ενώ έχει αποδυναμωθεί σε μεγάλο βαθμό λόγω των μαζικών εκκαθαρίσεων σε όλα τα επίπεδα. Κατά τη γνώμη μου, και στις δύο περιπτώσεις το θέμα ξεπερνά τις πλάτες της ελληνικής κυβέρνησης, είναι καταρχήν διεθνές-πολιτικό και δευτερευόντως νομικό ζήτημα. Και στις δύο περιπτώσεις, εκ των πραγμάτων υπάρχει και το ανθρωπιστικό θέμα αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις όπου το διακύβευμα είναι η εθνική ασφάλεια μέσω της εμπλοκής ή όχι της χώρας μας, στην εσωτερική διένεξη μίας γειτονικής χώρας μέσω της παροχής ασύλου αντικαθεστωτικών τούρκων πολιτών.
Τότε υπήρχε μία σχετική σταθερότητα στο τρίγωνο Ουκρανία, Λιβύη και Δαμασκός και η Τουρκία έπαιζε σταθεροποιητικό ρόλο. Σήμερα στο εν λόγω τρίγωνο συντελούνται σημαντικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις με την Τουρκία να παίζει αποσταθεροποιητικό ρόλο.
Τότε, στη Τουρκία επικρατούσε το κοσμικό κράτος. Σήμερα η Τουρκία διέρχεται μία φάση ραγδαίας ισλαμοποίησης και το κοσμικό κράτος αντιστέκεται αλλά έχει υποχωρήσει. Επίσης, Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν δεχθεί σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων προερχόμενες από το ριζοσπαστικό ισλαμισμό.
Και στις δύο περιπτώσεις, τα νομικά επιχειρήματα για την τήρηση της διεθνούς ή ελληνικής νομιμότητας ή ανθρωπιστικά επιχειρήματα περί των ιδεωδών του ελληνικού πολιτισμού, μάλλον χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο μίας συγκεκαλυμμένης πολιτικής ατζέντας.
Με βάση τα παραπάνω, κι επειδή το θέμα της παροχής ασύλου επηρεάζει τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας και ενδεχόμενος ατυχής χειρισμός θα προκαλέσει διπλωματικό ή/και θερμό επεισόδιο. Γι’ αυτό το ζήτημα θέλει προσοχή και θα έλεγα ότι όλα τα κόμματα συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση, μέχρι τώρα.
Πιο συγκεκριμένα
Εάν δοθεί άσυλο στους 8 Τούρκους στρατιωτικούς, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υπάρχουν κι άλλοι τούρκοι στρατιωτικοί που θα ζητήσουν πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Γιασίν Ακτάι, ότι αγνοούνται χίλιοι λιποτάκτες του τουρκικού στρατού. Αυτό σημαίνει ότι η αποδοχή της αίτησης ασύλου ενδεχομένως να προκαλέσει μεγάλο αριθμό αιτήσεων, από τους στρατιωτικούς που βρίσκονται σε κίνδυνο. Σε αυτή την περίπτωση, εάν εγκατασταθεί μεγάλος αριθμός αντικαθεστωτικών στρατιωτικών στην Ελλάδα, τότε η χώρα μας εκ των πραγμάτων θα κατηγορηθεί για εμπλοκή στα εσωτερικά της γείτονος χώρας.
Επίσης, εάν δοθεί άσυλο στους 8 Τούρκους στρατιωτικούς ενδεχομένως να δημιουργηθεί σημαντική ροή τούρκων πολιτών-προσφύγων, οι οποίοι μέσω της Ελλάδας να θελήσουν να κινηθούν προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, και οι οποίοι δεν θα είναι κατά ανάγκην πολιτικοί πρόσφυγες. Κι αυτό αποτελεί ασύμμετρη απειλή, την οποία δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει η Ελλάδα από μόνη της. Θα χρειαστεί τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
Κατά τις πρώτες ημέρες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, η Τουρκία έχει εγείρει θέματα εμπλοκής ξένων χωρών στο πραξικόπημα (ειδικότερα βάλει κατά των ΗΠΑ σε σχέση με τη φιλοξενία του ιμάμη Φεχτουλάχ Γκιουλέν). Επίσης, μία από τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης Ερντογάν ήταν το κλείσιμο της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ, η οποία είναι στρατηγικής σημασίας για την ασφάλεια της Δύσης και τη χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ και χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα το θέμα είναι διεθνές και αφορά και την ασφάλεια των ΕΕ ΗΠΑ.
Στην άμυνα των ανατολικών συνόρων της Ελλάδας, συμμετέχουν σήμερα και δυτικές δυνάμεις (μέσω του ΝΑΤΟ και της FRONTEX). Άρα, κινήσεις όπως η έκδοση ή όχι των τούρκων στρατιωτικών που ενδεχομένως να προκαλούσαν θερμό επεισόδιο, απαιτούν πλήρη ταύτιση της ελληνικής πολιτικής με αυτή της ΕΕ και των ΗΠΑ. Κι αυτό γιατί θα κληθούν να συμβάλουν στην άμυνα μας εάν η Τουρκία επιτεθεί.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, οι εξελίξεις δείχνουν ότι σταδιακά αυξάνεται η πιθανότητα η Τουρκία να εκδιωχθεί από το ΝΑΤΟ. Σε αυτή την περίπτωση είναι εξαιρετικά πιθανόν να μεταφερθούν και στην Ελλάδα, μέρος των στρατιωτικών υποδομών δυτικών συμφερόντων που υπάρχουν σήμερα στην Τουρκία. Άρα η Ελλάδα έχει απόλυτο συμφέρον να συνεργαστεί με ΕΕ και ΗΠΑ έτσι ώστε να λειτουργήσει ως πλατφόρμα περιφερειακής σταθερότητας και ως «βεράντα» της Δύσης στην περιοχή.
Με βάση τα παραπάνω, όπως στην περίπτωση Οτζαλάν έτσι και τώρα, η τελική απόφαση θα πρέπει να ληφθεί σε συνεργασία κι απόλυτη συμφωνία με τους δύο κυρίους συμμάχους της Ελλάδας, δηλ. ΕΕ και ΗΠΑ. Τότε, καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν είχε αποδεχθεί τον κούρδο ηγέτη και οι ΗΠΑ πίεζαν για την έκδοσή του στην Τουρκία. Κι από αυτή την άποψη, ήταν απολύτως ορθή η τελική εκδίωξη του Οτζαλάν από την Ελλάδα. Κι αυτό γιατί η Ελλάδα απέφυγε την πολεμική σύρραξη με την Τουρκία και διασφαλίστηκε η ένταξή της στη ζώνη του ευρώ.
Και ερχόμαστε δεκαοκτώ χρόνια μετά την υπόθεση Οτζαλάν, για να δούμε την απόλυτη κατάρρευση ενός ακόμα μεταπολιτευτικού μύθου της Αριστεράς και τη δικαίωση του Πάγκαλου. Αναφέρομαι στο μύθο των δήθεν προδοτικών ενεργειών, της τότε κυβέρνησης στην υπόθεση Οτζαλάν. Κι αυτό γιατί σήμερα η κυβέρνηση της Αριστεράς σκέφτεται σοβαρά την έκδοση των Τούρκων στρατιωτικών και κάποιοι βουλευτές της δηλώνουν από το βήμα της Βουλής ότι πρέπει να απελαθούν.
Έτσι, με βάση το τωρινό γεωπολιτικό πλαίσιο, εάν συνέβαινε η υπόθεση Οτζαλάν σήμερα, ενδεχομένως η τελική απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη να ήταν κατά της έκδοσης του στην Τουρκία. Κάτι που μπορεί να πράξει και η κυβέρνηση Τσίπρα για τους Τούρκους στρατιωτικούς. Όπως μπορεί η κυβέρνηση τελικά να τους εκδώσει στην Τουρκία, στο πλαίσιο μίας μεγαλύτερης διαπραγμάτευσης της Δύσης με την τουρκική πλευρά σε υψηλότερης σημασίας θέματα.
Με λίγα λόγια, η μεγάλη εικόνα υπερκαλύπτει τα επιμέρους συμφέροντα. Η Ελλάδα θα πρέπει να παραμείνει σταθερά ως μέρος της λύσης κι ως σταθεροποιητικός παράγοντας στην περιοχή. Αυτό που μπορούμε να επιτύχουμε στη διαβούλευση είναι η μεγιστοποίηση των μέτρων άμυνας κι ασφάλειας της ελληνικής επικράτειας και των αντισταθμιστικών οφελών. Αλλά ό,τι αποφασιστεί, αυτό θα πρέπει να γίνει σε πλήρη ταύτιση με την στρατηγική των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η υπόθεση είναι πιο μεγάλη από τις πλάτες της Ελλάδας κι αυτό θα πρέπει να είναι η βάση της πολιτικής της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης.
12°
