Μια φωτογραφία του πρίγκιπα Καρόλου της Βρετανίας και της δούκισσας Καμίλας (αμήχανοι και οι δύο) σ’ ένα τζαμί στο Μίντλσεξ, ανάμεσα σε (εξίσου αμήχανους) γενειοφόρους ισλαμιστές, καθώς και ένας καταιγισμός από δηλώσεις –άλλες «πολιτικώς ορθές», άλλες μισαλλόδοξες και πολεμοχαρείς– συμπληρώνουν τη σημερινή στάση της «Δύσης» έναντι του Ισλάμ· και όπως συμβαίνει συνήθως, η συλλογική στάση των ανθρώπων –ηγεσίας και «βάσης»– διέπεται από άγνοια, αν όχι από καθαρή βλακεία. Τι δουλειά έχει ο Κάρολος και η Καμίλα στο τζαμί; Και γιατί υπάρχει τζαμί στο Νόρτχολτ της βαθιάς Αγγλίας; Για να μην εξάπτονται τα πνεύματα, ή, αντιθέτως, για να εξάπτονται; Η πολιτική των τζαμιών –η απορρέουσα, δήθεν, από την ανεξιθρησκία– έχει εμποδίσει τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς από το να αφομοιωθούν σε (θεωρητικά τουλάχιστον) κοσμικές δημοκρατίες. Ωστόσο, εκεί έγκειται το πρόβλημα: οι δυτικές δημοκρατίες δεν είναι κοσμικές και η χριστιανική συμπεριφορά προσομοιάζει στην ισλαμική· ο «ριζοσπαστικός» χριστιανισμός απειλεί τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα.
Την ίδια στιγμή που οι δυτικοί ηγέτες επισκέπτονται τζαμιά, ο Ολλανδός βουλευτής ΓκέερτΒίλντερς συγκρίνει το κοράνι με το «Ο αγών μου» του Χίτλερ. Μ’ αυτή την εξωφρενική παρομοίωση ευθυγραμμίζονται οι φανατικοί σιωνιστές, οι οποίοι, από διαφορετική αφετηρία (το Ολοκαύτωμα) ταυτίζουν με τον Χίτλερ ό,τι αναχαιτίζει την προέλασή τους στη Μέση Ανατολή, καθώς και με ό,τι μετριάζει το μίσος τους για τους Παλαιστίνιους. Οι ανθρώπινες και πολιτικές αξίες συγχέονται· στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έχει κηρυχθεί Ιερός Πόλεμος κατά του Ισλάμ, επικρατεί η παρανοϊκή ιδέα ότι το Ισλάμ θα εκπορθήσει, με ειρηνικά και πολεμικά μέσα, ολόκληρο τον κόσμο. Αντίστοιχη ήταν και παραμένει η παρανοϊκή ιδέα των αντισημιτών που ορρωδούν μπροστά στην υποτιθέμενη ορμή των σιωνιστών. Σ’ αυτή τη θρησκευτική Βαβέλ προστίθεται η έχθρα ανάμεσα στους Σιίτες και τους Σουνίτες, καθώς και τοπικοί φυλετικοί και εκκλησιαστικοί πόλεμοι φθοράς κατά τους οποίους καταναλώνεται, παρεμπιπτόντως, πολεμικό υλικό ξεπερασμένης τεχνολογίας (άρα, ιδού ένα ακόμα όφελος για τις ΗΠΑ).
Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» που εξαπέλυσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες επεμβαίνοντας στο Ιράκ (στην πραγματικότητα, ρίχνοντας βροχή από αδέσποτες στον γάμο του Καραγκιόζη) επιτείνοντας το χάος και επιβάλλοντας καθεστώς ελέγχου και επιτήρησης, έχει περιπτύξει ολόκληρο τον κόσμο και έχει διαχυθεί στο κυβερνοδιάστημα. Ενώ ο πρίγκιπας Κάρολος πασχίζει να δείξει φιλικός, καταπίνοντας ένα λουκούμι στο τζαμί του Νόρτχολτ, στα μέσα ενημέρωσης διεξάγεται βρόμικος πόλεμος (όλοι οι πόλεμοι είναι βρόμικοι…) τόσο από την πλευρά της «Δύσης», όσο κι από εκείνη της Χαμάς στην Παλαιστίνη, της Χετζμπολάχ στον Λίβανο και των λαϊκιστών του Ιράν. Ο ισλαμικός εξτρεμισμός είναι μια πραγματικότητα· εξίσου πραγματική είναι η «δυτική» ακροδεξιά η οποία συνίσταται στην εξύμνηση της αμερικανικής ηγεμονίας, στη δικαιοδοσία των ΗΠΑ να διορίζουν ή να ανατρέπουν δικτατορικά καθεστώτα (αναλόγως πότε και πώς τις συμφέρει), στη σταυροφορία τους κατά της τζιχάντ και στην προστασία των δυτικών συμφερόντων και του Ισραήλ σχετικά με το πετρέλαιο. Τι παράξενο: ο Σαντάμ Χουσεΐν βγήκε από τη μέση αλλά η Δύση δεν νιώθει καθόλου ασφαλέστερη. Πού εντοπίζεται λοιπόν το λάθος;
Μεταξύ άλλων, στο ότι οι ισλαμιστές που ζουν στη Δύση απέτυχαν, στην πλειοψηφία τους, να γίνουν πολίτες της Δύσης, χωρίς κοράνια και τζαμιά. Γιατί απέτυχαν: διότι, από την πλευρά της, η δυτική δημοκρατία απέτυχε να απαλλαγεί από τις ιερές γραφές και τις εκκλησίες. Αν οι ισλαμιστές εγκαθίσταντο σε αυθεντικά κοσμικά, λαϊκά κράτη, δεν θα είχαν ούτε την επιθυμία, ούτε την ανάγκη να «προστατέψουν» την κουλτούρα και τη θρησκεία τους. Η κουλτούρα τους θα μπορούσε να διαχυθεί μέσα στη χώρα υποδοχής, η θρησκεία τους θα ατονούσε μαζί με το χριστιανισμό. Η «πολυπολιτισμικότητα» είναι ένα φιάσκο.
Πράγματι, προσπάθειες να χειραφετηθούν οι νεότερες γενιές των χριστιανών και των ισλαμιστών έγιναν. Η απαγόρευση της μαντίλας στη Γαλλία, όπως και όλων των θρησκευτικών συμβόλων (σταυρουδάκια, εικονίτσες, εβραϊκά σκουφιά) υπήρξε ένα βήμα σ’ αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο, στο περιβάλλον του μίσους και του «ιερού πολέμου» η εθνική και θρησκευτική ταυτότητα, αντί να εξασθενεί, ενισχύεται. Και χρησιμοποιείται, όχι για να διαφοροποιηθεί κανείς από το «κύριο» σώμα της κοινωνίας –το mainstream, ας πούμε– αλλά για να γίνει δεκτός σ’ αυτό. Οι ταραχές στα παρισινά προάστια το 2006 δεν ήταν δήλωση ανεξαρτησίας αλλά δήλωση ύπαρξης: «Είμαστε κι εμείς εδώ, θέλουμε να μπούμε μέσα· μη μας αποκλείετε!» Η θρησκευτική ταυτότητα γίνεται σημαία όταν τα άτομα και οι ομάδες αισθάνονται περιθωριοποιημένα: το χτίσιμο τζαμιών και η διαιώνιση του φολκλόρ επιδεινώνει τις σχέσεις ανάμεσα στις κοινότητες· εξάλλου, ο 21ος αιώνας θα έπρεπε, επιτέλους, να αποδεχθεί τις ανθρωπιστικές αξίες της laïcité. Οι εκκλησίες, τα τζαμιά, οι συναγωγές πρέπει να μετατραπούν σε μουσεία.
Ανέκαθεν η Δύση φοβόταν τους «βαρβάρους». Ωστόσο, υπάρχει μια απλή και μια λιγότερο απλή λύση: οι ξένοι –στην περίπτωση αυτή οι ισλαμιστές– που ζουν στις δυτικές χώρες είναι υποχρεωμένοι να υπακούουν στους νόμους, ακόμα κι αν αυτοί αντιβαίνουν στην «εθνική τους ταυτότητα», στα ήθη τους, στα έθιμά τους. Ο νόμος τίθεται υπεράνω κάθε εθνικής ιδιοσυγκρασίας. Η λιγότερο απλή «λύση» αφορά τη διεθνή πολιτική: όπως οι νόμοι σε εθνικό-κρατικό επίπεδο ρυθμίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων, έτσι και σε παγκόσμιο επίπεδο ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ κρατών και εθνοτήτων. Πράγμα που σημαίνει: για τους ισλαμιστές (ή τους ινδουιστές, ή τους ανιμιστές κτλ.) που ζουν στη Δύση απαγορεύονται οι φόνοι «τιμής», η κλειτοριδεκτομή, η παιδική εργασία, οι γάμοι ανηλίκων· όπως απαγορεύεται και το να απλώνεις το χαλάκι σου στο πεζοδρόμιο και να προσεύχεσαι με το βλέμμα προς τη Μέκκα. Αντιστοίχως, προς το παρόν τουλάχιστον, όταν ένας Δυτικός επισκέπτεται, λόγου χάρη, το Χαρτούμ, πρέπει να ξέρει ότι απαγορεύεται να καθίσει στο χωμάτινο πεζούλι και να πιει μια μπίρα κάτω απ’ τον ήλιο. In Rome do as the Romans do: τόσο απλό και την ίδια στιγμή τόσο σύνθετο. Οι διεθνείς οργανώσεις για την εφαρμογή των πολιτικών δικαιωμάτων προσπαθούν να διαδώσουν τις αξίες του ανθρωπισμού και της ατομικής ελευθερίας στον κόσμο: ωστόσο, χρειάζεται χρόνος, χρειάζονται διαφορετικές κοινωνικές υποδομές, χρειάζεται υπομονή· τίποτα δεν είναι ανεξάλειπτο· τίποτα δεν είναι καθαγιασμένο· όλες οι ιδέες, οι τρόποι ζωής μπορούν να τροποποιηθούν: τα φίδια θα πέθαιναν αν δεν άλλαζαν δέρμα. Κι όμως, σε διεθνές επίπεδο ο δυτικός νόμος δεν μπορεί να εφαρμοστεί, ακόμα λιγότερο να επιβληθεί. Ούτε βοηθάει το γεγονός ότι γίνεται διαρκώς λόγος για τη «σύγκρουση των πολιτισμών» και για το ότι οι Άραβες (για παράδειγμα) είναι, εν δυνάμει, τρομοκράτες: η «ελευθερία του λόγου» είναι, σ’ αυτή την περίπτωση, μια μασκαράτα· η αντισημιτική φυλλάδα που, στα τέλη του 19ου αιώνα, καταφέρθηκε κατά του Ντρέιφους είχε ακριβώς αυτό το όνομα. Libre Parole.
18°
