ΚΤΕΟ για τα αυτοκίνητα αλλά όχι για τα σπίτια μας; Η σιωπηλή απειλή της κτιριακής φθοράς: Γήρανση χωρίς πρόληψη
Η πρόσφατη πτώση εξώστη σε πολυκατοικία της Αθήνας αναδεικνύει μια χρόνια πληγή της ελληνικής πολιτείας: τη γήρανση και τη φθορά του κτιριακού αποθέματος, σε συνδυασμό με την έλλειψη θεσμοθετημένων μηχανισμών πρόληψης. Κάθε χρόνο ακούμε για μπαλκόνια που καταρρέουν, επιχρίσματα που πέφτουν και φέροντες οργανισμούς που εμφανίζουν επικίνδυνες ρωγμές. Την επόμενη φορά μπορεί να μη σταθούμε τυχεροί.
Πάνω από το 55% των κτιρίων της χώρας έχει ανεγερθεί πριν το 1980, όταν οι αντισεισμικοί κανονισμοί ήταν υποτυπώδεις και τα πρότυπα κατασκευής λιγότερο αυστηρά. Πολλά από αυτά έχουν ξεπεράσει τον φυσικό κύκλο ζωής τους και δεν έχουν υποβληθεί σε ουσιαστικό έλεγχο. Ο χρόνος, οι σεισμοί, οι ακραίες καιρικές συνθήκες και η απουσία συστηματικής συντήρησης τα καθιστούν δυνητικά επικίνδυνα.
Η Ελλάδα είναι η πιο σεισμογενής χώρα της Ευρώπης, κι όμως δεν υπάρχει καμία θεσμοθετημένη υποχρέωση περιοδικού τεχνικού ελέγχου
Στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο επικρατούν σημαντικά οξύμωρα. Απαιτείται ενεργειακό πιστοποιητικό για τη μεταβίβαση ή μίσθωση ακινήτων, αλλά δεν απαιτείται πιστοποιητικό στατικής επάρκειας. Με άλλα λόγια, ενδιαφερόμαστε για το αν το σπίτι «καίει πολύ ρεύμα», αλλά όχι για το αν στέκεται όρθιο.
Παράλληλα, χορηγούνται σημαντικοί πόροι για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών μέσω προγραμμάτων όπως το «Εξοικονομώ», χωρίς να έχει προηγηθεί αξιολόγηση της τρωτότητας του φέροντος οργανισμού. Δηλαδή επενδύουμε σε κουφώματα και μονώσεις, χωρίς να ξέρουμε αν το κτίριο αντέχει σε σεισμό ή αν ο εξώστης του είναι ασφαλής.
Τρίτον, τη μελέτη των δυνατοτήτων για θέσπιση χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων (π.χ. «θωράκιση κατ’ οίκον»), εφάμιλλη των ενεργειακών που κατά περιόδους είναι «ανοιχτά» για τους πολίτες. Μάλιστα να είναι προαπαιτούμενη η στατική επάρκεια των κτιρίων που αναβαθμίζονται ενεργειακά, ώστε να αποφεύγεται το παράδοξο, δηλαδή τα κτίρια να αναβαθμίζονται ενεργειακά, αλλά σε ένα στατικό υπόβαθρο εξαιρετικά αβέβαιο, χωρίς επαρκή θωράκιση.
Η Ελλάδα είναι η πιο σεισμογενής χώρα της Ευρώπης. Κι όμως δεν υπάρχει καμία θεσμοθετημένη υποχρέωση περιοδικού τεχνικού ελέγχου. Η προληπτική ασφάλεια των πολιτών δεν μπορεί να περιορίζεται σε υποτυπώδεις επιθεωρήσεις ή σε ενεργειακά κριτήρια. Το συνδυαστικό μοντέλο τακτικού ελέγχου κτιρίων και πιστοποιημένου μητρώου κατασκευαστών προσφέρει ταυτόχρονα ασφάλεια, διαφάνεια και επαγγελματική υπευθυνότητα.
Η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών δείχνει ότι η πρόληψη είναι οικονομικά και κοινωνικά συμφέρουσα. Η παράλειψη θεσμοθέτησης αυτών των μέτρων δεν είναι απλώς αμέλεια· αποτελεί σοβαρό ρίσκο για τη ζωή των πολιτών. Η Πολιτεία οφείλει να αναλάβει δράση πριν το επόμενο περιστατικό μετατραπεί σε τραγωδία.
Η πρόταση είναι σαφής: «ΚΤΕΟ για τα κτίρια», Μητρώο Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων και οικονομικά κίνητρα της Πολιτείας για στατική θωράκιση του γηρασμένου κτιριακού αποθέματος. Δεν πρόκειται για γραφειοκρατική πολυτέλεια. Είναι ζήτημα ασφάλειας, δημόσιου συμφέροντος και κοινωνικής ευθύνης.
14°
