Το savoir vivre των δρόμων

Η δεκαετία του «αντιμνημονιακού αγώνα» (σε συνδυασμό με την εξαφάνιση της αστυνόμευσης, την ελλιπέστατη οδηγική παιδεία με τα αγορασμένα διπλώματα και το ακαλλιέργητο EQ μας) έκανε μεγάλη ζημιά, μεταξύ άλλων, γιατί επέτρεψε σε αρκετούς Έλληνες να δηλώνουν ανερυθρίαστα ότι «ο τράχηλος τους ζυγό δεν υποφέρει». 

Αποτέλεσμα είναι να παραβιάζεται συνεχώς όχι μόνον ο νόμος (με τόσα οχήματα να πηγαίνουν με θράσος ανάποδα σε μονόδρομους), αλλά και να μη τηρούνται ούτε τα στοιχειώδη της καλής συμπεριφοράς και του δικαιώματος της ελεύθερης μετακίνησης, σε μια πόλη χωρίς εμπόδια. Άλλωστε, δεν είναι επικίνδυνοι μόνον οι επιθετικοί και παρανομούντες οδηγοί, αλλά και αυτοί που δεν σέβονται τον άλλο οδηγό ή πεζό, με διάφορους τρόπους. Ας δούμε μερικούς, αρχίζοντας από αυτούς που ίσως δεν συνειδητοποιούμε ότι είναι σοβαρά ολισθήματα. 

• Στους αυτοκινητόδρομους, όσοι βραδυπορούν (και φυσικά και όλα τα βαρέα και ειδικά οχήματα) οφείλουν να πηγαίνουν στη δεξιά λωρίδα. Όλοι οι υπόλοιποι οφείλουν να κινούνται στη μεσαία λωρίδα. Η αριστερή λωρίδα είναι ΜΟΝΟ για όσους κάνουν προσπέραση με φλας, οι οποίοι οφείλουν αμέσως μετά να επανέλθουν στη μεσαία λωρίδα. Ο ΚΟΚ εξηγεί πεντακάθαρα οτι το αντίθετο (το να “κατσικώνεσαι” δηλαδή στην αριστερή λωρίδα, επειδή οδηγείς στο όριο ταχύτητας ή ανεξαρτήτως αυτού) επιτρέπεται ΜΟΝΟΝ εάν υπάρχει συμφόρηση (όχι απλώς αυξημένη κίνηση) σε όλες τις λωρίδες. 
• Η παρανομία του άλλου δεν μας επιτρέπει να κάνουμε τους αστυνομικούς. Μπορούμε ανέτως να διαμαρτυρηθούμε, αλλά δεν μπορούμε να εμποδίζουμε κανέναν να μας προσπεράσει με μεγάλη ταχύτητα. Το να φρενάρουμε επί τούτου στην αριστερή (ή οποιαδήποτε) λωρίδα είναι άκρως επικίνδυνη τακτική και μπορεί να προκαλέσει σοβαρό ατύχημα. Οφείλουμε να κάνουμε πάντοτε στο πλάι και να βυθίζουμε την πιθανή εγωιστική μας έξαρση στο πιο κρυφό σημείο της ψυχής μας. Κάτι που μας φέρνει στο επόμενο, πολύ σημαντικό:
• Ουδείς, σύμφωνα με τον ΚΟΚ, επιτρέπεται να αστυνομεύει/μπλοκάρει τον δρόμο και να μας δίνει οδηγίες, αν δεν είναι ένστολος αστυνομικός ή οδηγός οχήματος με διακριτικά της αστυνομίας. Αστυνομικοί με πολιτικά και καρούμπαλα στα ΙΧ τους ή οποιοσδήποτε άλλος ιδιωτικός μπράβος με μπλε και κόκκινα φωτάκια πρέπει να αντιμετωπίζει τη χλεύη και την αδιαφορία μας, αν με οποιονδήποτε τρόπο προσπαθεί να περιορίσει τη νόμιμη κίνηση μας. Όπως θα σας εξηγήσει ένας καλός δικηγόρος, η αυθαιρεσία τέτοιου είδους πρέπει να αντιμετωπίζει την έμπρακτη (ή με νομικά μέσα) κατακραυγή μας, ειδικά αν προσπαθεί σκανδαλωδώς με διάφορα κόλπα και μπλοκαρίσματα να μας κλείσει, για να διευκολύνει την πρόσβαση της κυρίας Μεγαλοσχήμου στο εμπορικό κέντρο της αρεσκείας της. Ούτε νοείται να μας δείξει από μακριά μια δήθεν αστυνομική ταυτότητα, μπορεί να κρατάει την κάρτα του ΑΒ Βασιλόπουλος. 
• Ο εργάτης που μπορεί να διευκολύνει ένα φορτηγό να ξεπαρκάρει με την όπισθεν ή θέλει να ρυθμίζει την κυκλοφορία σε ένα έργο, μπορεί να αντιμετωπίσει την κατανόησή μας, εφόσον το επιθυμούμε. Αλλά μόνον τότε, στην πραγματικότητα δεν έχει κανένα δικαίωμα να το κάνει, μόνο ένστολοι αστυνομικοί μπορούν. Αν μάλιστα έχει και τουπέ στη διακοπή της κυκλοφορίας, οφείλετε να του επισημάνετε ότι δεν είναι τροχαίος - κι ότι ο υπεύθυνος του έργου οφείλει να την καλέσει, αν εμποδίζει την κυκλοφορία. Ο αποκλεισμός δρόμων μπορεί να γίνεται μόνο με άδεια της Τροχαίας, την οποίαν οφείλουν να σας την επιδείξουν - και όχι να σας λένε «φωνάξτε την αστυνομία» (στη χώρα που αυτή δεν έρχεται, το έχουν μάθει όλοι το παραμυθάκι). 
• Η αγενέστατη συνήθεια πολλών οδηγών (κυρίως ταξί) να σταματούν στη μέση του δρόμου, ενώ μπορούν να κάνουν δεξιά για να αποβιβάσουν, πρέπει να αποδοκιμάζεται όσο το δυνατόν πιο πολύ. Αν δεν υπάρχει χώρος δεξιά, ο προπορευόμενος οδηγός οφείλει να τον αναζητήσει λίγο πιο μακριά. Το χαρακτηριστικό σήμα «ένα λεπτό θα κάνω», όταν επαναλαμβάνεται 30 φορές σε μια διαδρομή μπορεί να επιφέρει τεράστια καθυστέρηση - και συνήθως οι άνθρωποι δεν οδηγούν για να κάνουν βόλτα ή να χάνουν το χρόνο τους. Εξαίρεση αποτελεί μόνον η επιβίβαση/αποβίβαση ηλικιωμένων, τραυματιών ή ΑΜΕΑ, για την οποία οποιοσδήποτε οδηγός με σοβαρότητα και ενσυναίσθηση πρέπει να επιδεικνύει την απαραίτητη υπομονή. 
• Η χαρακτηριστική βραδύτητα με την οποία κινούνται στην πόλη άπειροι, βαριεστημένοι και επαγγελματίες οδηγοί είναι εξαιρετική έλλειψη σεβασμού στους άλλους οδηγούς. Ειδικά αν αυτό οφείλεται στο σκρολάρισμα του κινητού, είναι εγκληματικό. Το να κινείσαι με 15 χλμ/ώρα όταν ο δρόμος είναι άδειος δεν είναι ασφαλής οδήγηση, αλλά το αντίθετο (στις ΗΠΑ η βραδυπορία είναι θεσμοθετημένη παράβαση). Κανείς δεν πρέπει να κινείται πιο γρήγορα από οτι επιτρέπει ο ΚΟΚ ή οι αντικειμενικές συνθήκες του δρόμου, αλλά όλοι οφείλουν να είναι «σβέλτοι», να γεμίζουν τα κενά, να ελέγχουν τους καθρέφτες τους και να έχουν συναίσθηση του περιβάλλοντος. Το να κινείσαι σαν χελώνα, ίσα-ίσα για να προλάβεις το κίτρινο και να αφήσεις τους άλλους στο κόκκινο είναι ύψιστη αγένεια. Επίσης, αν δεν μπορείς να στρίψεις ή να ανέβεις μια ανηφόρα με την απαραίτητη φόρα, καλύτερα να χαρίσεις το κλειδί του αυτοκινήτου σου και να πάρεις κάποιο άλλο μέσο. 
• Το παράνομο (διπλό)παρκάρισμα, που προκαλεί μποτιλιάρισμα, με τη δικαιολογία ότι «έχω βάλει τα αλάρμ» ή «αφού περνάτε βρε», πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατάλληλες αποδοκιμασίες και κατάρες, ειδικά αν ένας δρόμος με τουλάχιστον δύο λωρίδες μετατρέπεται σε μονόδρομο και χάνεις τρία φανάρια, ώσπου να απεγκλωβιστείς. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στους οδηγούς φορτηγών και couriers, που θεωρούν οτι επειδή «είναι επαγγελματίες» έχουν κάθε δικαίωμα να κλείνουν το δρόμο, γιατί «τι να κάνουν» (να ξεφορτώσουν με μικρότερα οχήματα που θα τα παρκάρουν αλλού και θα μεταφέρουν τα εμπορεύματα με καρότσια ή άλλα μέσα - αν δεν έχουν να αγοράσει η επιχείρηση τους, αλλιώς να κλείσει). Μετά βδελυγμίας πρέπει να αντιμετωπίζετε την ειδική κατηγορία που έχει το θράσος να σταθμεύει στην ΑΡΙΣΤΕΡΗ λωρίδα κεντρικών λεωφόρων και πρέπει ει δυνατόν να τους προκαλείτε τη μεγαλύτερη δυνατή ενόχληση και δυσφορία (αν τα καταφέρετε, γιατί δεν διακρίνονται για ιδιαίτερο αίσθημα ντροπής). 
• Η κακή συνήθεια οδηγών να κάνουν απότομα δεξιά για να παρκάρουν ή να πετάγονται από δεξιά, χωρίς φλας, πρέπει επίσης να συναντά την αποδοκιμασία σας, ειδικά όταν πρόκειται για επαγγελματίες οδηγούς λεωφορείων, ταξί κλπ, που δεν έχουν κανενός είδους προτεραιότητα, όσο και αν βαυκαλίζονται ότι έχουν. Γενικά, οι Έλληνες δεν τα πάνε καλά με την προτεραιότητα (σήμα Stop, πλατείες κλπ) και χώνονται παρανομώντας ασύστολα. Στην πραγματικότητα, τον ΚΟΚ μπορεί να παραβιάζει μόνον όχημα Έκτακτης Ανάγκης (περιπολικά, ασθενοφόρα, πυροσβεστική κλπ), εφόσον έχει αναμμένους φάρους και σειρήνες. Οι αστυνομικοί που κινούνται παράνομα, χωρίς να συντρέχει λόγος κλήσης σε επείγουσα περίπτωση, μπορούν να καταγγελθούν άνετα από εσάς, εάν έχετε όρεξη να μιλήσετε με τον διοικητή τους, που θα διατάξει ΕΔΕ, με τα γνωστά εντυπωσιακά αποτελέσματα. 
• Μια ολόκληρη ειδική κατηγορία κακομαθημένων οδηγών απαντάται στην πλειονότητα των οδηγών δικύκλων κάθε είδους. Πιο παράτολμοι από όλους (και φυσικά αυτοκαταστροφικοί καθώς αυτοί πιθανότατα θα σκοτωθούν σε περίπτωση σύγκρουσης) αναδεικνύονται πολλοί που οδηγούν πατίνια ή ποδήλατα, καθώς με χαρακτηριστική έπαρση σου πετάνε στα μούτρα οτι ο ΚΟΚ δεν τους αφορά, περνώντας ανερυθρίαστα όποιο κόκκινο φανάρι βρουν μπροστά τους. Από τους οδηγούς μοτοσυκλέτας, υπάρχει μια αρκετά μεγάλη κατηγορία που δείχνει συνέπεια και επαγγελματισμό (συνήθως με μηχανές μεγαλύτερου κυβισμού), αλλά χάνεται ανάμεσα στη διάχυτη τριτοκοσμική εικόνα του αδίστακτου ντελίβερά ή του εποχικού οδηγού παπιού, με τον φραπέ στο ένα χέρι και το κινητό/τσιγάρο στο άλλο. 
• Η διήθηση (η κίνηση ανάμεσα στα τετράτροχα) μπορεί υπό προϋποθέσεις να αντιμετωπίσει την κατανόησή μας, αλλά γίνεται συνήθως με τέτοια απαίτηση και θράσος, που προκαλεί εκνευρισμό, ειδικά στις λεωφόρους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οφείλετε να υπενθυμίζετε με κάθε τρόπο στους θρασείς δικυκλιστές, ότι δεν έχετε καμία υποχρέωση να είστε στοιχημένοι σε άψογες γραμμές για να διευκολύνετε το πέρασμα τους (και οφείλουν να σας ευχαριστούν γι αυτό), ότι έχετε κι εσείς δικαίωμα να αλλάζετε λωρίδα (όπως και αυτοί) και ότι σε περίπτωση οποιουδήποτε ατυχήματος είναι βέβαιο ότι υπεύθυνοι είναι πρωτίστως οι ίδιοι, μόνο και μόνο επειδή κινούνται ανάμεσα στις λωρίδες κυκλοφορίας, σύμφωνα με τη νομολογία του Αρείου Πάγου. 
• Μια άλλη αγενής συνήθεια δικυκλιστών, κυρίως με αδύναμους κινητήρες, είναι να μπαίνουν μπροστά σου στο φανάρι και να σε κλείνουν, εμποδίζοντας την απρόσκοπτη επιτάχυνσή σου. Το ίδιο κάνουν όταν προσπερνούν από αριστερά, για να στρίψουν δεξιά, κόβοντας απολύτως τη δική σου ταχύτερη κίνηση. Γενικά, μόλις ανοίγει ο καιρός, η κίνηση στις λεωφόρους γίνεται ιδιαίτερα προβληματική για τα τετράτροχα, καθώς σε κάθε φανάρι τα δίκυκλα εξαπλώνονται μπροστά σου σαν μύγες σε όλες τις λωρίδες, εμποδίζοντας όσους έρχονται από πίσω, καθώς μόνο τα μεγάλου κυβισμού έχουν τη δική τους, ικανοποιητική επιτάχυνση. 
• Γενικά οποιαδήποτε παρότρυνση/απαίτηση από οδηγό δικύκλου που αυθαιρετεί, δέον όπως αντιμετωπίζεται με πλήρη περιφρόνηση, ειδικά αν χτυπάει την κόρνα για να κινηθεί ανάμεσα σε λωρίδες ή ακόμα χειρότερα σε πεζοδρόμους και πεζοδρόμια. Το άκρον άωτον όμως του θράσους είναι η καθιερωμένη συνήθεια κάποιων δικυκλιστών να προσπερνούν την ουρά (!) στα διόδια και να μπαίνουν μπροστά από όλους, κάτι που σας επιτρέπει να ζητήσετε από τον υπάλληλο των διοδίων να παραιτηθεί επί τόπου. 
• Εννοείται ότι δεν μπορείτε να δεχτείτε ουδεμία παρατήρηση από οποιονδήποτε οδηγό που δεν φοράει κράνος ή ζώνη. Όποιος θέτει τη ζωή του τόσο απροκάλυπτα σε κίνδυνο δεν επιτρέπεται καν να μιλάει, γιατί η εγκληματική του συμπεριφορά δεν αφορά μόνο τον ίδιο («ας φάει το κεφάλι του»), αλλά συνολικά την κοινωνία. Οι άλλοι πληρώνουν κυριολεκτικά την ανευθυνότητα του, ενώ κινδυνεύουν να δουν και την ψυχική υγεία τους κατεστραμμένη γιατί προκάλεσαν, άθελα τους, τον θάνατο του. 
• Ιδιαίτερο κεφάλαιο στην περιφρόνηση των κανόνων ασφαλείας αποτελούν κάποιοι γονείς. Αν συναντήσετε διάφορα τρικάβαλα και άλλα χωρίς κράνος φαινόμενα, μπορείτε ανέτως να υπενθυμίσετε στον εγκληματία γονέα, ότι αυτό που κάνει είναι ποινικό αδίκημα - και λέγεται έκθεση ανηλίκου σε κίνδυνο. Η Ελλάδα δείχνει πόσο υπανάπτυκτη χώρα είναι στο θέμα της μεταφοράς παιδιών, καθώς ακόμα και γονείς με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και υψηλής ασφαλείας SUV, αρνούνται να τοποθετούν τα παιδιά τους στα ειδικά καθίσματα ή τους επιτρέπουν ακόμη και να κάθονται στη θέση του συνοδηγού!
• Τέλος, υπάρχει τεράστια έλλειψη παιδείας και σεβασμού και στην κοινωνική ομάδα των πεζών, που μέσα στην πόλη έχουν σχεδόν πάντα προτεραιότητα. Τα οχήματα οφείλουν να σταματούν σε κάθε διασταύρωση, ακόμα και να δεν υπάρχει διάβαση, αλλά ποτέ ο πεζός δεν έχει δικαίωμα να πεταχτεί στη μέση οδού ταχείας κυκλοφορίας. Το ίδιο και στη διάβαση, η μοναδική περίπτωση που δεν έχει δικαίωμα να καθυστερήσει τα οχήματα, είναι όταν ανάβει το κόκκινο ανθρωπάκι. Κάποιοι περιμένουν και αποφασίζουν να πεταχτούν, μόλις ανάψει το πράσινο για τα οχήματα…