Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας η 10η Σεπτεμβρίου, με τον ψυχίατρο της ΚΛΙΜΑΚΑΣ, Κυριάκο Κατσαδώρο, να μιλάει για το φαινόμενο
Απαγχονισμός, πτώση από ύψος, αυτοπυροβολισμός. Αυτοί και με αυτή τη σειρά είναι οι πιο συνηθισμένοι τρόποι αυτοκτονίας στη χώρα μας. Οι άνδρες αυτοκτονούν περισσότερο, με μια συχνότητα που πλησιάζει τους πέντε άνδρες ανά μία γυναίκα. Το 2018 αυτοκτόνησαν 567 άνθρωποι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και τα έτη 2019, 2020 και 2021 η τάση είναι αυξητική, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών. Σε κάθε αυτοκτονία αντιστοιχούν 25 απόπειρες.
Η 10η Σεπτεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης Αυτοκτονιών. Σήμερα στις 14.00 το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑΣ θα πραγματοποιήσει διαδικτυακή ανοιχτή επικοινωνία – webinar, όπου ο ψυχίατρος και επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου, Κυριάκος Κατσαδώρος, θα απαντήσει σε ερωτήματα και απορίες για την αυτοκτονία και τις αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Με αφορμή αυτή την εκδήλωση, ο κ. Κατσαδώρος απαντά και σε κάποιες από τις δικές μας απορίες.
Στην 24ωρη Γραμμή παρέμβασης για την Αυτοκτονία της ΚΛΙΜΑΚΑΣ 1018 το 2020 καταγράφηκαν 24.883 κλήσεις, αριθμός σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, επισημαίνει ο ψυχίατρος. Η πλειοψηφία ήταν γυναίκες, οι ηλικίες ήταν κυρίως 15 έως 24 και από 45 ετών και πάνω. Επίσης, το 25% με 30% είχε πραγματοποιήσει κάποια απόπειρα αυτοκτονίας στο παρελθόν, το 30% είχε ιστορικό νοσηλείας σε ψυχιατρική κλινική, το 74% ανέφερε ότι πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή (πιο συχνές οι διαταραχές της διάθεσης), το 15% έως 25% είχε οικογενειακό ιστορικό αυτοκτονίας.
«Οι πιο συχνοί λόγοι κλήσης στη γραμμή κατά την περίοδο της πανδημίας ήταν η επιδείνωση προϋπαρχόντων ψυχοπαθολογικών εκδηλώσεων (π.χ. διαταραχές της διάθεσης, αγχώδεις διαταραχές), η ύπαρξη κάποιας σοβαρής σωματικής νόσου ή αναπηρίας, η δυσκολία πρόσβασης σε πηγές βοήθειας και συνηθισμένοι εκλυτικοί παράγοντες, όπως η απώλεια ή ενδοοικογενειακά ζητήματα. Είχαμε αρκετά συχνά αιτήματα για ψυχολογική υποστήριξη, ενώ παρατηρήθηκαν αύξηση των αυτοαναφερόμενων αυτοκαταστροφικών σκέψεων και συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης, καθώς και αύξηση των κλήσεων κατά τις βραδινές ώρες», λέει ο κ. Κατσαδώρος.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Δυνητικά η αυτοκτονία αφορά όλους μας, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής ή κοινωνικοοικονομικής τάξης, ωστόσο υπάρχουν οι ομάδες υψηλού κινδύνου και σε αυτές συμπεριλαμβάνονται άτομα που:
• Μόλις ξεκίνησαν ή σταμάτησαν να παίρνουν φάρμακα για ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας
• Έχασαν έναν φίλο ή μέλος της οικογένειας από αυτοκτονία
• Υπήρξαν θύματα βίας, εκφοβισμού ή σεξουαλικής κακοποίησης
• Πρόσφατα χώρισαν με τον/την σύντροφό του ή έχασαν την επιμέλεια των παιδιών τους
• Εμπλέκονται σε μια δικαστική υπόθεση ή τους έχει αποδοθεί κάποια ποινή φυλάκισης
• Έχουν κριθεί, ντροπιαστεί ή τεθεί υπό μεγάλη πίεση
• Δεν έχουν καμία ισχυρή σχέση με την οικογένεια, τους φίλους ή την κοινότητα
• Έχουν περάσει από μια σημαντική αλλαγή στη ζωή τους, όπως είναι η μετάβαση σε μια ξένη χώρα, η κοινοποίηση της σεξουαλικής ή της έμφυλής τους ταυτότητας, έχουν συνταξιοδοτηθεί από την εργασία
• Οι φίλοι, η οικογένεια και τα άτομα γύρω τους δεν αποδέχονται και δεν στηρίζουν αυτό που είναι, όπως τη σεξουαλικότητά τους, την ταυτότητα φύλου, τον πολιτισμό ή τη θρησκεία τους.
Ο Κ. Κατσαδώρος σημειώνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που σκέφτονται να αυτοκτονήσουν, σε ένα αριθμό που πολλές φορές ξεπερνά το 90%, παρουσιάζουν προειδοποιητικά σημάδια.
Ίσως παρατηρήσετε:
• Να διαβάζουν ή να γράφουν κάτι σχετικά με την αυτοκτονία στο διαδίκτυο ή να δημοσιεύουν φωτογραφίες ή βίντεο σχετικά με την αυτοκτονία
• Να μιλούν για το θάνατο
• Να απομονώνονται ή να αποσύρονται από την οικογένεια και τους φίλους
• Να φαίνεται ότι δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν
• Να σας λένε ότι θέλουν να πεθάνουν ή να αυτοκτονήσουν
• Να έχουν αλλαγές στη διάθεση - καταθλιπτικοί, ή θυμωμένοι.
• Να αισθάνονται άχρηστοι, ένοχοι, απελπισμένοι ή ντροπιασμένοι
• Να φαίνεται να έχουν χάσει το ενδιαφέρον για τη ζωή ή για τα πράγματα που απολάμβαναν
• Να μην έχουν καμία ελπίδα για το μέλλον
• Να αρχίσουν να χρησιμοποιούν ναρκωτικά ή αλκοόλ για να αντιμετωπίσουν δύσκολα συναισθήματα ή σκέψεις
• Να χάνουν ή παίρνουν πολύ βάρος
• Να κοιμούνται πολύ περισσότερο από το συνηθισμένο ή να μην κοιμούνται αρκετά
• Να χαρίζουν τα προσωπικά τους αντικείμενα και να πληρώνουν τα χρέη τους
• Να σταματούν να παίρνουν τα φάρμακά τους
• Ξαφνικά να φαίνονται ήρεμοι ή χαρούμενοι ενώ γενικά βρίσκονταν σε καταθλιπτική και αυτοκτονική διάθεση .
Σε κάθε περίπτωση, λέει ο ψυχίατρος, αν κάποιος παρουσιάσει ένα ή περισσότερα από αυτά τα σημάδια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι σκέφτεται την αυτοκτονία. Αλλά είναι πιθανό ότι χρειάζεται υποστήριξη.
Δημιουργία ελπίδας μέσω δράσης
Το μήνυμα της φετινής παγκόσμιας μέρας για την πρόληψη των αυτοκτονιών είναι «Δημιουργία ελπίδας μέσω δράσης». «Στόχος της», αναφέρει ο κ. Κατσαδώρος, «είναι να παροτρύνει τους ανθρώπους να αναλάβουν πρωτοβουλίες, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουμε όσο περισσότερες αυτοκτονίες μπορούμε, γνωρίζοντας ακόμα ότι οι συνέπειες της COVID-19 μας φέρνουν μπροστά σε αχαρτογράφητες διεργασίες προσαρμογής της ψυχικής μας ανθεκτικότητας».
Προσθέτει ότι «ένας από του στόχος του μηνύματος είναι να δημιουργήσουμε κοινωνικές δράσεις στις οποίες να πρωτοστατούν συγκεκριμένες ομάδες: Άτομα με βιωμένη εμπειρία αυτοκτονίας, που μπορεί να έχουν πενθήσει ή να έχουν βιώσει οι ίδιοι σκέψεις αυτοκτονίας, οι πολιτικοί ηγέτες μας, άτομα που μέσα στις κοινωνίες μας παίζουν σημαντικούς ρόλους, είτε πρόκειται για σχολεία, νοσοκομεία, κυβερνήσεις, κοινότητες, που μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες κατανοούν και υποστηρίζουν τα άτομα που κινδυνεύουν να αυτοκτονήσουν. Και τέλος, όλοι μας μιλώντας για τη μείωση του στίγματος και την ενθάρρυνση ουσιαστικών και ασφαλών συνομιλιών γύρω από την αυτοκτονία».
12°
