Η ΕΕ διχάζεται για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, με τον Τραμπ να εντείνει τις πιέσεις
Καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται την Πέμπτη στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Η διαφωνία για τη χρήση περίπου 210 δισ. ευρώ σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αποκαλύπτει ένα βαθύτερο ρήγμα: πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα σταθεί απέναντι σε μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων και σε μια άνευ προηγουμένου πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.
Αν και αρχικά το αδιέξοδο αποδόθηκε στη στάση του Βελγίου —καθώς στο έδαφός του φυλάσσεται το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών κεφαλαίων— ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται πλέον ότι το πραγματικό πρόβλημα είναι αλλού. Όπως σημείωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, «Θέλουν να μας αποδυναμώσουν».
Η αμερικανική πίεση και το ρήγμα στην ΕΕ
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν εντείνει τις παρασκηνιακές επαφές με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, παρακάμπτοντας τις Βρυξέλλες και πιέζοντας φιλικές κυβερνήσεις να απορρίψουν το σχέδιο αξιοποίησης των ρωσικών κεφαλαίων για την Ουκρανία. Σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους της ΕΕ, αυτή η τακτική συνέβαλε στο να συνταχθούν με τους διαφωνούντες χώρες όπως η Ιταλία, η Βουλγαρία, η Μάλτα και η Τσεχία.
Το Βέλγιο επιμένει ότι αντιτίθεται στο σχέδιο για λόγους προστασίας των φορολογουμένων του, φοβούμενο ότι θα κληθεί να καλύψει τυχόν αποπληρωμή στο μέλλον. Ωστόσο, για άλλες χώρες το ζήτημα είναι ξεκάθαρα γεωπολιτικό: η αξιοπιστία και η ενότητα της ΕΕ δοκιμάζονται σε μια στιγμή που η Ουάσινγκτον αμφισβητεί ανοιχτά τον ευρωπαϊκό ρόλο.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς προειδοποίησε ότι η αποτυχία συμφωνίας θα «προκαλέσει σοβαρή ζημιά στην ΕΕ για χρόνια» και θα δείξει πως η Ευρώπη είναι ανίκανη να υπερασπιστεί τη δική της πολιτική τάξη.
Η Ουκρανία αντιμετωπίζει χρηματοδοτικό κενό 71,7 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος. Χωρίς νέα κεφάλαια έως τον Απρίλιο, θα αναγκαστεί να περικόψει δημόσιες δαπάνες, πλήττοντας το ηθικό και την αμυντική της ικανότητα, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή.
Η αποτυχία της ΕΕ θα ήταν καταστροφική και σε συμβολικό επίπεδο. Όπως προειδοποιούν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, θα έστελνε λάθος μήνυμα τόσο στον Βλαντίμιρ Πούτιν όσο και στην κυβέρνηση Τραμπ, η οποία στη νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας δηλώνει ότι θα στηρίξει ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις.
Την ίδια ώρα, διαρροές αναφέρουν ότι ο Λευκός Οίκος εξετάζει σχέδιο ειρήνης σε συνεννόηση με το Κρεμλίνο, που θα κατευθύνει μέρος των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων σε αμερικανικά ελεγχόμενα προγράμματα ανοικοδόμησης. Παράλληλα, ο Τραμπ πιέζει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να παραχωρήσει εδάφη στο Ντονμπάς.
Η Κομισιόν εξετάζει ακόμη και το ενδεχόμενο υπερψήφισης της συμφωνίας με ειδική πλειοψηφία, παρακάμπτοντας αντιρρήσεις κρατών-μελών — ένα βήμα που πολλοί φοβούνται ότι θα βυθίσει την ΕΕ σε βαθύτερη κρίση. Εναλλακτικά, συζητούνται περιορισμένα διμερή δάνεια.
Για το Κίεβο, πάντως, το σχήμα έχει λιγότερη σημασία από το αποτέλεσμα. Όπως είπε ο Ζελένσκι, «ένα δάνειο αποζημιώσεων ή οποιαδήποτε μορφή βασίζεται στο ύψος των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων … αποτελεί πραγματικά καταλύτη εξελίξεων».
Η Σύνοδος της Πέμπτης δεν θα κρίνει μόνο τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, αλλά και το αν η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί ακόμη να λειτουργεί ως ενιαία πολιτική δύναμη σε έναν κόσμο αυξανόμενης πίεσης και ανοιχτων αμερικανικών παρεμβάσεων.
16°
