Ο Ζόραν Μαμντάνι γίνεται ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης
Είναι πλέον επίσημο: η μεγαλύτερη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών έχει τον πρώτο μουσουλμάνο και πρώτο νοτιοασιάτη δήμαρχό της. Από τότε που ο δημοκρατικός σοσιαλιστής Ζόραν Μαμντάνι μπήκε στην κούρσα για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης, ο 34χρονος βουλευτής της Πολιτείας από το Κουίνς ανέβηκε από τη σχεδόν πλήρη αφάνεια στο εθνικό προσκήνιο.
Το τολμηρό, αριστερό πρόγραμμα του Ζόραν Μαμντάνι ενθουσίασε τους προοδευτικούς, αναστάτωσε το Δημοκρατικό Κόμμα και προκάλεσε σφοδρή κριτική από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και άλλους Ρεπουμπλικανούς.
«Σήμερα μιλήσαμε με καθαρή φωνή: η ελπίδα είναι ζωντανή», είπε ο Μαντάνι στους υποστηρικτές του μετά τη νίκη του στις εκλογές.
«Ας γίνει το Δημαρχείο, με τη συμπόνια, την πεποίθηση και τη διαύγειά μας, το φως που χρειάζονται απεγνωσμένα η πόλη και το έθνος μας», δήλωσε ο Μαντάνι την εβδομάδα της εκλογής του.
Ο Μαντάνι γεννήθηκε στην Ουγκάντα από γονείς ινδικής καταγωγής και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη με την οικογένειά του σε ηλικία επτά ετών. Φοίτησε στο Bronx High School of Science και αργότερα απέκτησε πτυχίο Αφρικανικών Σπουδών από το Bowdoin College, όπου συνίδρυσε το φοιτητικό παράρτημα της οργάνωσης Students for Justice in Palestine (Φοιτητές για τη Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη).
Με ένα σύνθετο σύνολο ταυτοτήτων – Ινδός, Αφρικανός, Αμερικανός – έχει κατηγορηθεί ότι «εκμεταλλεύεται την πολιτική ταυτοτήτων», όταν στην αίτησή του στο Πανεπιστήμιο Columbia το 2009 δήλωσε τη φυλή του ως «Ασιάτης» και «Μαύρος ή Αφρικανός Αμερικανός».
Απαντώντας στις κατηγορίες, είπε πως προσπαθούσε να αποτυπώσει «την πληρότητα του υπόβαθρού μου» μέσα στα «περιορισμένα κουτάκια» της φόρμας.
Έκανε επίσης τη μουσουλμανική του πίστη ορατό μέρος της εκστρατείας του: επισκεπτόταν συχνά τζαμιά και δημοσίευσε προεκλογικό βίντεο στα ουρντού σχετικά με την κρίση του κόστους ζωής στην πόλη.
«Ξέρουμε ότι όταν στεκόμαστε δημόσια ως μουσουλμάνοι, θυσιάζουμε την ασφάλεια που μερικές φορές βρίσκουμε στη σκιά», είπε σε προεκλογική συγκέντρωση.
Η μητέρα του, Μίρα Νάιρ, είναι διάσημη σκηνοθέτις, ενώ ο πατέρας του, καθηγητής Μαχμούντ Μαντάνι, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Columbia. Και οι δύο είναι απόφοιτοι του Harvard.
Πριν μπει στην πολιτική, εργάστηκε ως σύμβουλος στέγασης, βοηθώντας χαμηλόμισθους ιδιοκτήτες σπιτιών στο Κουίνς να αποφύγουν την έξωση.
Όπως και οι αντίπαλοί του, επικεντρώθηκε σε μια καμπάνια για περισσότερη ασφάλεια και οικονομική προσιτότητα στην πόλη. Όμως οι λύσεις του είναι πιο ριζοσπαστικές – και σε ορισμένες περιπτώσεις, αχαρτογράφητες για τη Νέα Υόρκη.
Η σύνδεση με τους νεότερους ψηφοφόρους
Μέρος της επιτυχίας του Μαντάνι οφείλεται στο ότι οι νεότεροι ψηφοφόροι τον αντιλαμβάνονταν ως αυθεντικό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέει η καθηγήτρια επικοινωνίας Τζέιν Χολ του American University.
«Δεν χρειάζεται να είσαι νέος για να το πετύχεις, αλλά πρέπει να φαίνεσαι αυθεντικός και να μιλάς για ό,τι ενδιαφέρει τον κόσμο με τρόπο που να είναι “ζωντανός” και να κάνει τους ανθρώπους να θέλουν να συμμετάσχουν», είπε η Χολ.
Οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι δεν έχει αρκετή εμπειρία για να διοικήσει αποτελεσματικά τη μεγαλύτερη πόλη των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ προσπάθησε να τον παρουσιάσει ως ριζοσπάστη, αποκαλώντας τον επανειλημμένα κομμουνιστή — χαρακτηρισμό που ο Μαντάνι απορρίπτει. Ο πρόεδρος απείλησε επίσης να αποσύρει ομοσπονδιακή χρηματοδότηση από τη διοίκησή του.
Μετά τη νίκη του, ο Μαντάνι απάντησε άμεσα στον πρόεδρο:
«Ντόναλντ Τραμπ, ξέρω ότι παρακολουθείς, έχω τέσσερις λέξεις για σένα: Άνοιξε την ένταση. Για να φτάσεις σε εμάς, πρέπει να περάσεις μέσα από όλους μας».
Ο Τραμπ απάντησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «…ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΑΡΧΙΖΕΙ!»
Ο Άντρες Μπερνάλ, πρώην σύμβουλος πολιτικής της βουλευτού Αλεξάνδρια Οκάζιο-Κορτές, είπε ότι οι Δημοκρατικοί μπορούν να μάθουν από την ικανότητα του Μαντάνι να συνδέεται με τον κόσμο.
«Οι Ρεπουμπλικανοί σήμερα διαμορφώνουν τη δημόσια συζήτηση και την πολιτική συνείδηση στη χώρα», είπε. «Ενώ οι Δημοκρατικοί απλώς υποθέτουν ότι οι πολίτες έχουν σταθερές πεποιθήσεις και προσπαθούν να ταιριάξουν τη ρητορική τους με αυτές».
Σχέδιο «παγώματος» των ενοικίων
Το υψηλό κόστος στέγασης είναι ένα από τα μεγαλύτερα παράπονα των κατοίκων της Νέας Υόρκης.
Το μέσο ενοίκιο για ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου στο Μανχάταν, τον Νοέμβριο του 2025, είναι 4.778 δολάρια (3.666 λίρες) — αύξηση σχεδόν 20% σε σχέση με τρία χρόνια πριν, σύμφωνα με το RentHop. Στο Μπρούκλιν, το μέσο ενοίκιο για ένα υπνοδωμάτιο είναι 3.625 δολάρια, αύξηση περίπου 5%.
Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα σημεία του σχεδίου του είναι το πάγωμα των ενοικίων για τέσσερα χρόνια στα ένα εκατομμύριο διαμερίσματα με σταθερό ενοίκιο της πόλης.
«Αυτή είναι μια πόλη όπου ένας στους τέσσερις κατοίκους ζει στη φτώχεια, όπου 500.000 παιδιά πάνε για ύπνο πεινασμένα κάθε βράδυ», είπε ο Μαντάνι στο BBC το καλοκαίρι. «Και τελικά, είναι μια πόλη που κινδυνεύει να χάσει ό,τι την κάνει ξεχωριστή».
Ωστόσο, ερευνητές της Maverick Real Estate Partners υποστηρίζουν ότι ένα τετραετές πάγωμα θα ήταν «καταστροφικό» για πολλούς ιδιοκτήτες κτιρίων, μειώνοντας μόνιμα τα καθαρά τους έσοδα.
Δεσμεύσεις για τρόφιμα, παιδική φροντίδα και μέσα μεταφοράς
Ο Μαντάνι έκανε εκστρατεία με σύνθημα τη μείωση του κόστους ζωής στη Νέα Υόρκη πέρα από τη στέγαση.
Μια από τις πιο πρωτότυπες ιδέες του είναι η δημιουργία δικτύου δημοτικών παντοπωλείων σε όλα τα πέντε διαμερίσματα, επεκτείνοντας τα ήδη έξι που υπάρχουν. Οι αγορές σε αυτά θα είναι φθηνότερες για τους πελάτες.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το σχέδιο παραβλέπει την πολυπλοκότητα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.
Θέλει επίσης να καταστήσει δωρεάν τα δημόσια λεωφορεία – το εισιτήριο κοστίζει σήμερα 2,90 δολάρια – και να τα κάνει ταχύτερα. Ο ίδιος υπολογίζει ότι το σχέδιο θα κοστίζει 630 εκατ. δολάρια ετησίως, όμως ο πρόεδρος της Μητροπολιτικής Αρχής Μεταφορών (MTA) δήλωσε ότι το κόστος θα πλησιάζει το 1 δισ.
Στην ατζέντα του περιλαμβάνεται επίσης η μείωση του κόστους παιδικής φροντίδας, αναφερόμενος στις εμπειρίες φίλων του που αναγκάστηκαν να φύγουν από την πόλη λόγω εξόδων.
Για να χρηματοδοτήσει τα σχέδιά του, προτείνει την αύξηση του εταιρικού φόρου στο 11,5%, ώστε να φτάσει τα επίπεδα του Νιου Τζέρσεϊ (από 7,25% σήμερα).
Θέλει επίσης να επιβάλει επιπλέον φόρο 2% για όσους κερδίζουν πάνω από 1 εκατ. δολάρια τον χρόνο. Η εκστρατεία του υποστηρίζει ότι έτσι θα συγκεντρωθούν 9 δισ. δολάρια, αν και ο τρόπος υλοποίησης παραμένει ασαφής.
Η κυβερνήτης της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, Κάθι Χότσουλ, έχει δηλώσει ότι δεν θα στηρίξει το σχέδιο αύξησης των φόρων στους πλούσιους.
Ο Μαντάνι θέλει ακόμη να αυξήσει τον κατώτατο μισθό – σήμερα στα 16,50 δολάρια την ώρα – στα 30 δολάρια μέχρι το 2030. Οι επικριτές προειδοποιούν ότι αυτό θα μπορούσε να πλήξει τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους και να τους αναγκάσει να φύγουν από την πόλη.
Δημιουργία νέου τμήματος για την «κοινοτική ασφάλεια»
Μόνο το 34% των Νεοϋορκέζων αξιολογούν την ποιότητα ζωής στην πόλη ως «εξαιρετική» ή «καλή» το 2025, από 51% το 2017, σύμφωνα με το Citizens Budget Commission.
Ένα βασικό σημείο του προγράμματός του είναι η δημιουργία Τμήματος Κοινοτικής Ασφάλειας, το οποίο θα ενισχύσει τις δημοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, περιλαμβάνοντας σύστημα όπου ειδικοί ψυχικής υγείας θα ανταποκρίνονται σε σχετικά τηλεφωνήματα στο 911, αντί για την αστυνομία.
Ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλός του, Κέρτις Σλίβα, κατηγόρησε το σχέδιο ως «ανεφάρμοστο και επικίνδυνο», λέγοντας ότι είναι μη ρεαλιστικό να πηγαίνουν κοινωνικοί λειτουργοί σε ενδεχομένως βίαια περιστατικά.
Θέσεις για τον πόλεμο Ισραήλ–Γάζας
Η έντονη υποστήριξη του Μαντάνι προς τους Παλαιστίνιους και η σκληρή κριτική του στο Ισραήλ υπερβαίνουν τις θέσεις του περισσότερου Δημοκρατικού κατεστημένου.
Ως βουλευτής, είχε καταθέσει νομοσχέδιο για την κατάργηση του φοροαπαλλασσόμενου καθεστώτος φιλανθρωπιών της Νέας Υόρκης που έχουν δεσμούς με ισραηλινές εποικιστικές δραστηριότητες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.
Έχει δηλώσει ότι πιστεύει πως το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα, αποτελεί κράτος απαρτχάιντ και ότι ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου πρέπει να συλληφθεί. Το Ισραήλ απορρίπτει κατηγορηματικά αυτούς τους ισχυρισμούς.
Ο Μαντάνι έχει ερωτηθεί επανειλημμένα αν υποστηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει ως εβραϊκό κράτος. Απαντώντας, είπε:
«Δεν νιώθω άνετα να υποστηρίζω οποιοδήποτε κράτος που έχει ιεραρχία υπηκοότητας με βάση τη θρησκεία ή οτιδήποτε άλλο· πιστεύω ότι, όπως σε αυτή τη χώρα, η ισότητα πρέπει να κατοχυρώνεται σε κάθε κράτος του κόσμου». Το Ισραήλ απαντά ότι όλες οι θρησκείες έχουν ίσα δικαιώματα βάσει του νόμου.
Ο Μαντάνι έχει επίσης δηλώσει ότι δεν υπάρχει χώρος για αντισημιτισμό στη Νέα Υόρκη και πως, αν εκλεγεί, θα αυξήσει τη χρηματοδότηση για την καταπολέμηση εγκλημάτων μίσους.
14°
