Πόλεμος Ρωσία - Ουκρανία: Η ανταλλαγή δηλώσεων για την έναρξη των διαπραγματεύσεων
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προκάλεσε τον Βλαντιμίρ Πούτιν να έχουν τετ - α - τετ για ειρηνευτικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη, σε μια δραματική κίνηση μετά από ένα Σαββατοκύριακο διπλωματικής αναταραχής.
Τα σχόλια του Βολοντίμιρ Ζελένσκι έγιναν μετά την απόρριψη από τον Βλαντιμίρ Πούτιν του αιτήματος της Ουκρανίας και των Ευρωπαίων συμμάχων να υπογράψουν 30ήμερη εκεχειρία, αλλά δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη για άμεσες διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία. Ο Πούτιν δήλωσε ότι αντιπροσωπείες από τις δύο χώρες θα πρέπει να συναντηθούν την Πέμπτη στην Τουρκία. Παρόλο που οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέμειναν ότι δεν πρέπει να υπάρξουν διαπραγματεύσεις μέχρι ο Πούτιν να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, ο Ντόναλντ Τραμπ άσκησε πίεση στον Ζελένσκι να συμφωνήσει «άμεσα» σε διαπραγματεύσεις αυτή την εβδομάδα σε μια ανάρτηση στο Truth Social. Λίγο αργότερα, ο Ζελένσκι δημοσιοποίησε την αιφνιδιαστική του πρόταση.
«Περιμένουμε μια πλήρη και διαρκή κατάπαυση του πυρός, ξεκινώντας από αύριο, για να παράσχουμε την απαραίτητη βάση για διπλωματία», δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας. «Δεν έχει νόημα να παρατείνουμε τις δολοφονίες. Και θα περιμένω τον Πούτιν στην Τουρκία την Πέμπτη. Προσωπικά, ελπίζω ότι αυτή τη φορά οι Ρώσοι δεν θα ψάξουν για δικαιολογίες». Οι δύο ηγέτες δεν έχουν επικοινωνήσει απευθείας από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία και δεν έχουν υπάρξει δημόσια γνωστές συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου από τον Μάρτιο του 2022, λίγο μετά την έναρξη του πολέμου. Σε δήλωσή του στην πλατφόρμα του Truth Social, ο Τραμπ δήλωσε ότι η Ουκρανία θα πρέπει «να πραγματοποιήσει τη συνάντηση, ΤΩΡΑ!!!».
Η πρόταση των Ευρωπαίων για 30ήμερη κατάπαυση πυρός
Το αίτημα για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός διατυπώθηκε το Σάββατο κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Κίεβο από τους ηγέτες της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας, οι οποίοι μαζί με τον Ζελένσκι τηλεφώνησαν στον Τραμπ πριν παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου. Ο Βρετανός Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι εάν ο Πούτιν απορρίψει την προσφορά, «θα απαντήσουμε, σε συνεργασία με τον Πρόεδρο Τραμπ, με όλους τους εταίρους μας, θα εντείνουμε τις κυρώσεις και θα αυξήσουμε τη στρατιωτική μας βοήθεια για την άμυνα της Ουκρανίας, ώστε να πιέσουμε τη Ρωσία να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Η απάντηση του Πούτιν στο τελεσίγραφο ήρθε με την ασυνήθιστη δήλωση που διαβάστηκε σε δημοσιογράφους σε μια αίθουσα τελετών του Κρεμλίνου περίπου στις 2 π.μ. τοπική ώρα. Κατηγόρησε την Ουκρανία ότι παραβίασε προηγούμενες εκεχειρίες, αλλά είπε ότι «παρά ταύτα» πρότεινε στα δύο μέρη να συναντηθούν για συνομιλίες, οι οποίες, όπως είπε, θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν στην Κωνσταντινούπολη αυτή την Πέμπτη. Δεν είπε ποιος θα παρευρεθεί, αν και οι παρατηρητές ανέμεναν ευρέως ότι θα έστελνε τους κορυφαίους διπλωματικούς βοηθούς του. «Είμαστε έτοιμοι για σοβαρές συνομιλίες με την Ουκρανία και θέλουμε να λύσουμε τα βασικά αίτια της σύγκρουσης», είπε.
Προτείνοντας μια άμεση συνάντηση με τον Πούτιν στην Κωνσταντινούπολη, ο Ζελένσκι φαίνεται να αναλαμβάνει την πρωτοβουλία, ασκώντας πίεση στον Ρώσο ηγέτη, ο οποίος σπάνια ταξιδεύει αυθόρμητα, είτε να παραστεί, είτε να υποχωρήσει. Πριν από την παρέμβαση του Τραμπ, ο Ζελένσκι και ο αρχηγός του προσωπικού του, Αντρίι Γερμάκ, είχαν αποκλείσει και οι δύο το ενδεχόμενο συνομιλιών πριν από την κατάπαυση του πυρός. «Πρώτα μια 30ήμερη κατάπαυση του πυρός και μετά όλα τα άλλα», δήλωσε ο Γερμάκ.
«Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις όσο μιλάνε τα όπλα»
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είχε επίσης γράψει στο X την Κυριακή το πρωί ότι δεν θα ήταν δυνατές συνομιλίες μέχρι ο Πούτιν να συμφωνήσει στην κατάπαυση του πυρός. «Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις όσο μιλάνε τα όπλα. Δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος εάν, ταυτόχρονα, βομβαρδίζονται άμαχοι», έγραψε. Το μπαράζ των ανταλλαγών προσφορών και τελεσιγράφων υποδηλώνει ταχεία διπλωματία γύρω από τη σύγκρουση, αλλά πίσω από τη ρητορική δεν είναι σαφές πόσο έχουν αλλάξει οι θεμελιώδεις θέσεις των δύο πλευρών.
Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της επιθυμούν πλήρη κατάπαυση του πυρός, μετά την οποία θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μια συνολική διευθέτηση που θα περιλαμβάνει μια ευρωπαϊκή «δύναμη διαβεβαίωσης» εντός της Ουκρανίας, η ακριβής σύνθεση και τα καθήκοντα της οποίας εξακολουθούν να συζητούνται μεταξύ των συμμάχων. Ο Πούτιν, από την άλλη πλευρά, θέλει να συνεχίσει να αγωνίζεται για να αυξήσει την πίεση στην Ουκρανία να υπογράψει μια σειρά από βασικές απαιτήσεις της Μόσχας, οι οποίες έχουν αλλάξει ελάχιστα από την έναρξη του πολέμου. Εκτός από τις εδαφικές διεκδικήσεις στις περιοχές που κατέχει, η Μόσχα αναμένεται να απαιτήσει εγγυήσεις για τις μελλοντικές πολιτικές και στρατιωτικές αποφάσεις της Ουκρανίας. Το Κρεμλίνο έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν θα δεχτεί δυτικά στρατεύματα που βρίσκονται στην Ουκρανία.
Ένας κορυφαίος βοηθός του Πούτιν, ο Γιούρι Ουσάκοφ, δήλωσε την Κυριακή ότι ο προηγούμενος πρώτος γύρος συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, την άνοιξη του 2022, θα πρέπει να χρησιμεύσει ως βάση για τυχόν νέες διαπραγματεύσεις. Διαρροή προσχέδιων αυτών των συζητήσεων υποδηλώνουν ότι οι ρωσικοί όροι που παρουσιάστηκαν ισοδυναμούσαν με μια ουσιαστική παράδοση για την Ουκρανία.
Τις ώρες μετά την ομιλία του Πούτιν την Κυριακή το πρωί, η Ρωσία εκτόξευσε περισσότερα από 100 μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) στην Ουκρανία, καθώς η τριήμερη εκεχειρία που είχε κηρύξει μονομερώς ο Πούτιν έφτασε στο τέλος της. Η εκεχειρία συνδέθηκε με τη 80ή επέτειο της νίκης στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, για την οποία ο Πούτιν ήταν επικεφαλής σε στρατιωτική παρέλαση στη Μόσχα την Παρασκευή με καλεσμένους ηγέτες της Κίνας και της Βραζιλίας. Το Κίεβο απέρριψε την εκεχειρία, λέγοντας ότι ήταν μια κυνική προσπάθεια να αποφευχθούν επιθέσεις κατά της Ρωσίας κατά τη διάρκεια της παρέλασης, ενώ η Μόσχα εξακολουθεί να απορρίπτει τις εκκλήσεις για μακροπρόθεσμη εκεχειρία.
26°
