Στον «πάγο» βάζουν οι Γροιλανδοί τον Βανς που τους επισκέπτεται σήμερα

Μια υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία Αμερικανών αξιωματούχων θα φτάσει σήμερα σε μια απομακρυσμένη στρατιωτική βάση στη Γροιλανδία, σε αυτό που θεωρείται ως η τελευταία εκδήλωση των αμερικανικών σχεδίων για το αραιοκατοικημένο ημιαυτόνομο έδαφος της Δανίας. Η αμερικανική ομάδα περιλαμβάνει τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς και τη σύζυγό του Ούσα, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Μάικλ Γουόλτς,, τον υπουργό Ενέργειας Κρις Ράιτ και τον Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή Μάικ Λι από τη Γιούτα.

Το ταξίδι σηματοδοτεί την τελευταία ανατροπή σε αυτό που έχει εξελιχθεί σε ένα μπερδεμένο διπλωματικό ταξίδι, το οποίο ξεκίνησε με αυτό που αρχικά είχε προγραμματιστεί ως ιδιωτική περιοδεία της δεύτερης κυρίας των ΗΠΑ.Η Ούσα Βανς υποτίθεται ότι θα ταξίδευε στη Γροιλανδία με τον γιο της μόνο για να παρακολουθήσει πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως μια κούρσα με έλκηθρο σκύλων, και να περάσει λίγο χρόνο επισκεπτόμενη την πρωτεύουσα Νουκ.

Η προγραμματισμένη επίσκεψη προκάλεσε ωστόσο εντύπωση, υπό το φως των επανειλημμένων σχολίων του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι θα ήθελε να προσαρτήσει την πλούσια σε ορυκτά Γροιλανδία, η οποία, όπως λέει, είναι κρίσιμη για την ασφάλεια των ΗΠΑ.

Όταν στη συνέχεια ανακοινώθηκε ότι ο Γουόλτς, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, θα συμμετείχε στην αντιπροσωπεία που θα επισκεπτόταν το νησί, οι κάτοικοι της Γροιλανδίας και της Δανίας φάνηκε να αισθάνονται άβολα. Οι αμερικανικές επισκέψεις άρχισαν να μοιάζουν λιγότερο με πολιτιστική αλληλεπίδραση και περισσότερο με μια προσπάθεια ανάμειξης στην εσωτερική πολιτική του νησιού, συγκεντρώνοντας υποστήριξη για στενότερους δεσμούς με τις ΗΠΑ μεταξύ του τοπικού πληθυσμού - εις βάρος της δανικής κυριαρχίας.

Ο εκτελών χρέη πρωθυπουργού της Γροιλανδίας Mute B Egede δήλωσε ότι πρόκειται για «πρόκληση» και «επίδειξη δύναμης» και ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα να παρέμβει.

«Για την ιστορία, η κυβέρνηση της Γροιλανδίας δεν έχει απευθύνει προσκλήσεις για επισκέψεις, ούτε ιδιωτικές ούτε επίσημες», δήλωσε ο Egede.

Απροθυμία κατοίκων και αρχών να φιλοξενήσουν και να συνατήσουν τους Αμερικανούς αξιωματούχους

Οι απλοί κάτοικοι της Γροιλανδίας έκαναν επίσης γνωστή τη δυσαρέσκειά τους, υποσχόμενοι ότι η αμερικανική αντιπροσωπεία δεν θα τύχει θερμής υποδοχής.

Στο Sisimiut, όπου διεξάγεται ο ετήσιος αγώνας σκύλων, ο δήμαρχος αρνήθηκε να κανονίσει συνάντηση με τη δεύτερη κυρία, επικαλούμενος ως λόγο τις δημοτικές εκλογές της επόμενης εβδομάδας. Είχε προγραμματιστεί επίσης μια σιωπηλή διαμαρτυρία, η οποία θα έβλεπε τους ντόπιους να γυρίζουν την πλάτη στους Αμερικανούς επισκέπτες - μια δυνητικά δημόσια αμήχανη κατάσταση και κακή οπτική για την κ. Βανς.

«Η αμερικανική κυβέρνηση μπορούσε να δει ότι οδηγούνταν σε καταστροφή των δημοσίων σχέσεων», δήλωσε ο πολιτικός αναλυτής Noa Redington.

«Κατευθύνονταν προς μια επίθεση γοητείας χωρίς γοητεία», είπε. «Με τους ανθρώπους να μην είναι απολύτως χαρούμενοι να βλέπουν την Usha Vance ή οποιονδήποτε άλλο Αμερικανό πολιτικό».

Δύο μόλις ημέρες μετά την ανακοίνωση του ταξιδιού της Usha Vance, το πολιτιστικό δρομολόγιο εγκαταλείφθηκε και αντικαταστάθηκε από μια και μόνη επίσκεψη σε μια απομακρυσμένη στρατιωτική εγκατάσταση των ΗΠΑ - τη διαστημική βάση Pituffik. Και τώρα, ο αντιπρόεδρος Βανς θα συναντούσε τη σύζυγό του.

Ο Waltz δεν περιλαμβανόταν πλέον στο πρόγραμμα, αν και προστέθηκε ξανά αργότερα.

Ένας χάρτης του Αρτικού Κύκλου και οι τοποθεσίες της Διαστημικής Βάσης Pituffik στη βόρεια Γροιλανδία, της πρωτεύουσας του νησιού Nuuk στη νότια ακτή της. Διακρίνονται επίσης οι ΗΠΑ και η Δανία.

«Οι ηγέτες τόσο στην Αμερική όσο και στη Δανία, νομίζω ότι αγνόησαν τη Γροιλανδία για πάρα πολύ καιρό», δήλωσε ο JD Vance, ανακοινώνοντας την επίσκεψή του. «Αυτό ήταν κακό για τη Γροιλανδία. Ήταν επίσης κακό για την ασφάλεια ολόκληρου του κόσμου. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να οδηγήσουμε τα πράγματα σε διαφορετική κατεύθυνση».

Παρά τα σχόλιά του, οι πολιτικοί ηγέτες στη Δανία χαιρέτισαν επιφυλακτικά την αλλαγή του σχεδίου, και ιδίως τον περιορισμό του δρομολογίου μόνο στη βάση των ΗΠΑ.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας Λαρς Λόκε Ράσμουσεν δήλωσε ότι, ενώ η παρουσία του αντιπροέδρου μπορεί να αυξήσει την τυπικότητα της επίσκεψης, στην πραγματικότητα πρόκειται για «αριστοτεχνικό γύρισμα» που κάνει τις ΗΠΑ «να φαίνονται ότι κλιμακώνουν, ενώ στην πραγματικότητα αποκλιμακώνουν».

«Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι οι Αμερικανοί ακυρώνουν την επίσκεψή τους στην κοινότητα της Γροιλανδίας. Τότε θα κάνουν αντ' αυτού μια επίσκεψη στη δική τους βάση, το Pituffik, και δεν έχουμε τίποτα εναντίον αυτού», είπε.

Ο Βανς είναι ο πιο υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος που έχει επισκεφθεί ποτέ τη Γροιλανδία και ενώ το περιορισμένο εύρος του ταξιδιού ικανοποίησε τη Δανία, το γεγονός ότι θα πάει καθόλου υπογραμμίζει το υψηλό επίπεδο ενδιαφέροντος της κυβέρνησης Τραμπ για το νησί.

Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος συνέχισε να επαναλαμβάνει την επιθυμία του να αποκτήσει τη Γροιλανδία για λόγους εθνικής ασφάλειας, λέγοντας την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ θα «φτάσουν μέχρι εκεί που πρέπει» για να επιτύχουν αυτόν τον στόχο.

Σύμφωνα με τον Μάικλ Γουίλιαμς, καθηγητή διεθνούς πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα, η εστίαση του Τραμπ στη Γροιλανδία φαίνεται να αντανακλά μια ευρύτερη διεθνή στρατηγική που περιλαμβάνει την άσκηση επιρροής των ΗΠΑ σε βασικά εδάφη εντός της γεωγραφικής σφαίρας επιρροής τους.

Τα σχέδια των ΗΠΑ για τη Γροιλανδία

Ο Καναδάς και η Γροιλανδία, και οι δύο πρώιμοι στόχοι ενδιαφέροντος της κυβέρνησης, καταλαμβάνουν βασικούς υδάτινους δρόμους της Αρκτικής που αμφισβητούνται από άλλες παγκόσμιες δυνάμεις, όπως η Ρωσία και η Κίνα.

«Θέλετε να ενισχύσετε την αμερικανική παρουσία στο βορρά και τον έλεγχό της σε αυτές τις βόρειες περιοχές», δήλωσε ο Γουίλιαμς.

«Αν το καταφέρετε αυτό, τότε μπορείτε πραγματικά να ελέγξετε δυνητικά αυτά τα βόρεια ύδατα με πολύ, πολύ πιο άμεσο τρόπο από ό,τι ήταν ποτέ απαραίτητο στο παρελθόν».

Οι προσπάθειες των υπερδυνάμεων να ασκήσουν επιρροή σε λιγότερο ισχυρά έθνη απηχούν τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση βρέθηκαν αντιμέτωπες σε έναν παγκόσμιο ιδεολογικό ανταγωνισμό.

Αλλά το επίκεντρο αυτών των προσπαθειών ήταν συνήθως τα αδέσμευτα έθνη και όχι οι στενότεροι σύμμαχοι και γείτονες της Αμερικής.

Ενώ το ταξίδι των Βανς στη Γροιλανδία μπορεί να μειωθεί, τα ευρύτερα σχέδια της Αμερικής για το νησί δεν φαίνεται να έχουν μειωθεί. Οποιοσδήποτε αναστεναγμός ανακούφισης στην Κοπεγχάγη μπορεί να είναι βραχύβιος.

Η επίσκεψη του Βανς στη διαστημική βάση Pituffik υποδηλώνει μια στενότερη εστίαση σε αμερικανικά θέματα ασφάλειας και στρατιωτικά ζητήματα. Ο συντομότερος δρόμος για να φθάσουν οι ρωσικοί πυρηνικοί πύραυλοι στις ΗΠΑ περνά από τη Γροιλανδία και το Pituffik διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αμερικανική πυραυλική άμυνα.

«Είμαι βέβαιος ότι θα πει ότι η ασφάλεια της Γροιλανδίας δεν είναι ασφαλής στα χέρια της Δανίας», δήλωσε ο Ρέντινγκτον, προσθέτοντας ότι αυτό θα “ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στη δανική κυβέρνηση”.

«Αυτό δεν είναι απολύτως το τέλος του τίποτα. Είναι η αρχή για κάτι ακόμη πιο περίπλοκο από ό,τι πριν».

Πηγή: BBC