Γιατί είναι χάλια το φαγητό στα αεροπλάνα;

Στο αεροπλάνο το φαγητό έχει γίνει junk εδώ και πολλά χρόνια. Κι όταν δεν είναι junk δεν υπάρχει καθόλου: στις σύντομες πτήσεις, σου πετάνε ένα πολυκαιρισμένο μπισκότο κι ένα ποτήρι νερό. Αλλά το πρόβλημα με το φαγητό στις πτήσεις ξεπερνάει τη γεύση. Μια σειρά εκθέσεων στη διάρκεια του 2024 υπογράμμισαν ένα αυξανόμενο πρόβλημα στον κλάδο της αεροπορίας: την ασφάλεια των τροφίμων στα αεροπλάνα. Σημειώθηκαν επεισόδια με τρωκτικά, με έντομα και με τροφικές δηλητηριάσεις.

Ήδη το 1975, σε πτήση της Japan Airlines, 197 επιβάτες και πλήρωμα υπέστησαν τροφική δηλητηρίαση από σαλμονέλα μετά από κατανάλωση πατατοσαλάτας. Το 1992 ο κυβερνήτης και πολλοί επιβάτες πτήσης από Μαδρίτη προς Μπουένος Άιρες υπέστησαν τροφική δηλητηρίαση μετά την κατανάλωση κοτόπουλου. Ο κυβερνήτης αρρώστησε τόσο σοβαρά ώστε ο συγκυβερνήτης ανέλαβε την πτήση μόνος του. Σε πτήση της Singapore Airlines το 1998, 50 επιβάτες αρρώστησαν μετά την κατανάλωση σαλάτας με γαρίδες, η οποία αποδείχθηκε μολυσμένη με το βακτήριο Vibrio parahaemolyticus. Σε πτήση της British Airways το 2009 επιβάτες ανέφεραν συμπτώματα δηλητηρίασης αφού έφαγαν γεύματα που περιείχαν κοτόπουλο μολυσμένο με listeria. Πέρυσι, οι επιβάτες της Delta σε μια πτήση από το Ντιτρόιτ προς το Άμστερνταμ έφαγαν σχαλασμένα γεύματα: 12 επιβάτες αρρώστησαν από μουχλιασμένο κοτόπουλο. Λίγους μήνες αργότερα, μια επιβάτισσα της Air India δημοσίευσε ένα βίντεο στο X που έδειχνε μια νεκρή κατσαρίδα στην ομελέτα της. Η αεροπορική εταιρεία επιβεβαίωσε στο Fox Business ότι το περιστατικό συνέβη, αλλά δεν σχολίασε περαιτέρω. Τις ίδιες εκείνες ημέρες, «ένα ποντίκι ξεπήδησε από το γεύμα σε μια πτήση της Scandinavian Airlines από τη Νορβηγία στην Ισπανία», ενώ αναφέρθηκαν άλλα περιστατικά με κρούσματα E. coli σε πτήση της Delta και με ανθυγιεινές πρακτικές από ένα catering που παρέχει γεύματα για την British Airways. Τι συμβαίνει;

Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι κανονισμοί «άλλαξαν τους τύπους μαγειρικών μαχαιριών με τους οποίους μπορούν να δουλέψουν τα πληρώματα στον αέρα», έτσι οι αεροπορικές εταιρείες «αναζητούσαν εδώ και καιρό τρόπους να μειώσουν το κόστος παραγωγής τροφίμων και να μειώσουν τους χρόνους προετοιμασίας γευμάτων για τους αεροσυνοδούς στο αεροσκάφος», ανέφερε το CNN. Αυτό απέχει πολύ από τις παλιές εποχές, όταν τα γεύματα «ετοιμάζονταν σε τέσσερις συσκευές που λειτουργούσαν ταυτόχρονα, όπου τα πιάτα μπορούν να μαγειρευτούν σε φούρνους πέντε λεπτών», όπως δήλωνε μια διαφήμιση της Pan Am το 1958. Το μείζον ζήτημα, ωστόσο, είναι η  προσπάθεια για μείωση του κόστους: έχουν μειωθεί οι επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις τροφοδοσίας των αεροπορικών εταιρειών και οι εταιρείες catering του κλάδου, όπως η LSG Sky Chefs και η Gate Gourmet, έχουν υποβαθμίσει τόσο την ποιότητα όσο και την ποσότητα του φαγητού. Οι αεροπορικές low-cost, για να προσφέρουν φθηνότερα εισιτήρια, έχουν περικόψει τις υπηρεσίες φαγητού και σε μικρές πτήσεις τις έχουν καταργήσει. Πολλές εταιρείες έχουν υιοθετήσει το μοντέλο «pay for what you get», δηλαδή προσφέρουν βασικές υπηρεσίες και χρεώνουν επιπλέον για φαγητό υψηλότερης ποιότητας. Αυτό σημαίνει ότι δωρεάν γεύματα παρέχονται μόνο στις μεγάλες πτήσεις ή στις premium θέσεις.

Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα Post, έχουν οξυνθεί προβλήματα με τον έλεγχο της θερμοκρασίας, τα παράσιτα και τις μολύνσεις από παθογόνους μικροοργανισμούς: σε αντίθεση με το φαγητό του εστιατορίου, το οποίο παραδίδεται γρήγορα στα τραπέζια, τα γεύματα κατά την πτήση μπορούν να μείνουν για ώρες προτού καταναλωθούν. Συνιστάται στους επιβάτες να αποφεύγουν ωμά θαλασσινά και μισομαγειρεμένα τρόφιμα στα αεροπλάνα, καθώς και οτιδήποτε πρέπει να διατηρείται στο ψυγείο. Αν και είδη όπως τα ζυμαρικά μπορεί να είναι καλύτερη επιλογή από τα πιάτα που περιέχουν κρέας, ο μόνος σίγουρος τρόπος για να αποφύγουμε άσχημες εκπλήξεις είναι να μην τρώμε ό,τι μας σερβίρουν. Για σύντομες πτήσεις είναι προτιμότερα σνακ όπως ράβδοι granola, trail mix και ξηροί καρποί.

Στα παράπονα για την άγευστη τροφή, οι αεροπορικές εταιρείες απαντούν ότι σε υψόμετρο 10.000 μέτρων, η πίεση της καμπίνας, η ξηρότητα του αέρα και ο θόρυβος μειώνουν την ευαισθησία στους γευστικούς κάλυκες και την όσφρηση. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και ένα καλό φαγητό μπορεί να φαίνεται άνοστο, με αποτέλεσμα οι αεροπορικές να επιλέγουν απλώς λειτουργικά ή φθηνότερα τρόφιμα αντί για γκουρμέ επιλογές.