Κοσμος

Η μισογυνική τρομοκρατία

Από το 2018 έχουν αναγνωριστεί ως εγκλήματα «μισογυνικής τρομοκρατίας» πράξεις που παλιότερα δεν είχαν όνομα

Κωνσταντίνος Χριστοφόρου
Κωνσταντίνος Χριστοφόρου
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Η μισογυνική τρομοκρατία
© RosZie

Μισογυνική τρομοκρατία: Η ιδεολογία του μισογυνισμού που εμπνέει πράξεις μαζικής βίας: Ο όρος, το φαινόμενο και τα γεγονότα.

Mέρος της κρατικής τρομοκρατίας στο Ιράν και στο Αφγανιστάν εμπνέεται από τον μισογυνισμό που υποκινείται από την επιθυμία τιμωρίας των γυναικών. Αυτή η ακραία μορφή μισογυνισμού, η αστυνόμευση της συμμόρφωσης των γυναικών στις πατριαρχικές προσδοκίες του φύλου χρησιμοποιεί μαζική βία σε μια προσπάθεια να επιβάλει τη συμμόρφωση με συγκεκριμένες προσδοκίες και να ενισχύσει την αντιληπτή ανωτερότητα των ανδρών. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού Time και την Έκθεση του Διεθνούς Κέντρου Αντι-Τρομοκρατίας, που χαρτογραφεί το τοπίο του εξτρεμιστικού μισογυνισμού, σε ορισμένες χώρες δεν πρέπει να μιλάμε για «βία εναντίον των γυναικών», αλλά για «τρομοκρατία».

Από το 2018, η ιδεολογία της μισογυνίας ή της ανδρικής υπεροχής καταγράφεται και παρακολουθείται από αντιτρομοκρατικές οργανώσεις ως τρομοκρατική απειλή. Γι’ αυτές τις πράξεις βίας χρησιμοποιούνται επίσης οι όροι «ανδρική τρομοκρατία της υπεροχής» και «μισογυνικός εξτρεμισμός»: οι όροι είναι καινούργιοι, αλλά τα φαινόμενα είναι παλιά. Σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο για την Αντιτρομοκρατική (ICCT) στη Χάγη, οι ειδικοί στην αντιτρομοκρατία άργησαν να αναγνωρίσουν τον μισογυνισμό ως ιδεολογία που εμπνέει πράξεις μαζικής βίας. Αλλά, η δράση του Ισλαμικού Κράτους και άλλων ισλαμιστικών κινημάτων αφύπνισε την Ευρώπη μπροστά στον κίνδυνο της μισογυνικής τρομοκρατίας η οποία ξεκινά από την αντίληψη και την προπαγάνδα περί ανδρών υπερ-αρρενωπών πολεμιστών και γυναικών που τους υπηρετούν υπάκουα. Οι ισλαμιστικές οργανώσεις και οι θεοκρατικές κυβερνήσεις εφαρμόζουν θεσμικά τη μισογυνική τρομοκρατία αφαιρώντας από τον γυναικείο πληθυσμό ανθρώπινα δικαιώματα και τιμωρώντας τες σκληρά για τις νομικές και ηθικές παραβιάσεις.

Ως μισογυνική τρομοκρατία λογίζεται και η δράση κατά συρροήν δολοφόνων που στοχεύουν γυναίκες: για παράδειγμα, η σφαγή του 1989 στην École Polytechnique στο Παρίσι θεωρείται παράδειγμα μαζικής δολοφονίας που υποκινήθηκε από αντιφεμινιστικό μένος. Ο δράστης, ο οποίος σκότωσε 14 γυναίκες και τραυμάτισε άλλες 10, δήλωσε ότι τα κίνητρά του ήταν «πολιτικά» και ότι σκόπευε «να πολεμήσει τον φεμινισμό». Ο μισογυνισμός είναι κοινός μεταξύ των serial killers, ακόμη και εκείνων που σκοτώνουν με άλλες αφορμές: πολλές δολοφονίες γυναικών έχουν εκδικητικό και ειδεχθή χαρακτήρα ως υπογράμμιση της υποταγής των γυναικών και της «δίκαιης» τιμωρίας τους. Σε τρομοκρατικό μισογυνισμό αποδίδονται και τα εγκλήματα τιμής που παραμένουν ενδημικά στην Ασία και στην Αφρική: τα εν λόγω εγκλήματα έχουν αφορμή τη διεκδίκηση του σεξουαλικού δικαιώματος εκ μέρους των γυναικών, η οποία παίρνει συχνά διαστάσεις θεωρίας συνωμοσίας. Οι δράστες των εγκλημάτων τιμής βλέπουν τον εαυτό τους να καταπολεμά την ακατάλληλη και απρεπή σεξουαλική επιθυμία των γυναικών: για παράδειγμα, οι πυροβολισμοί στο σπα της Ατλάντα το 2021 αποδόθηκαν στις ευαγγελικές χριστιανικές πεποιθήσεις σχετικά με τη σεξουαλική αμαρτία. Προστίθεται βέβαια η πρόθεση να ενισχυθεί το αίσθημα της ανωτερότητας των ανδρών στη σεξουαλική ιεραρχία και να προκληθεί εκτεταμένος φόβος στο γυναικείο φύλο: αυτός είναι άλλωστε ο ορισμός της τρομοκρατίας.

Οι τρομοκράτες εκφράζουν συχνά την επιθυμία να στοχοποιήσουν γυναίκες ενός συγκεκριμένου τύπου, ως εκδίκηση για τις αντιληπτές ιδέες και μορφές συμπεριφοράς τους, ή λόγω της αντιληπτής σύνδεσής τους με τον φεμινισμό. Στις δυτικές χώρες, ασταθή άτομα με τραυματισμένη ανδρική ταυτότητα επιτίθενται σε γυναίκες ή σχεδιάζουν επιθέσεις σε γυναίκες οι οποίες τούς φαίνονται απειλητικές: το 2019 στο Πρόβο της πολιτείας της Γιούτα κάποιος ονόματι Κρίστοφερ Κλέρι ομολόγησε την ενοχή του για απόπειρα τρομοκρατικής επίθεσης εναντίον μιας πορείας γυναικών υπέρ του δικαιώματος της άμβλωσης· ομοίως, μια επίθεση με μαχαίρι στο Τορόντο το 2020 και τον Ιανουάριο του 2021 στο Εδιμβούργο αποδόθηκαν σε αντιφεμινιστική λύσσα.

Η ενδοοικογενειακή κακοποίηση, οι αναγκαστικοί γάμοι, η αναγκαστική αγαμία και το blame game εναντίον των γυναικών θεωρούνται μορφές μισογυνικής τρομοκρατίας. Η Μπόκο Χάραμ ίσως είναι η ακραία έκφραση του φαινομένου, αλλά κρούσματα μπορούν να παρατηρηθούν και στον χώρο της εξτρεμιστικής χριστιανικής δεξιάς.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ