Χανίφ Κιουρέισι: Το ατύχημα του συγγραφέα στο σπίτι του στην Ιταλία, η εγχείρηση στη σπονδυλική στήλη και η επικοινωνία του με τον κόσμο μέσω social media.
Έπεσα τυχαία στην είδηση για το ατύχημα που είχε ο Βρετανός συγγραφέας και σεναριογράφος Χανίφ Κιουρέισι, τραυματίζοντας τη σπονδυλική του στήλη, με αποτέλεσμα να μην μπορεί, προς το παρόν, να κουνήσει τα χέρια και τα πόδια του. Μου ήταν οικεία και το όνομα και το πρόσωπό του, και ένιωσα ένα μικρό σοκ και θλίψη στη σκέψη ότι βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση, και στο μυαλό μου άρχισαν να παίζουν στη διαπασών όλες αυτές οι κλισέ φράσεις για το ότι «ποτέ δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει», ό,τι πρέπει για κρίση πανικού, μια που καθόλου δεν «πήγαινε γυρεύοντας», κάνοντας σκι, ξέρω γω, ή αλεξίπτωτο πλαγιάς. Το έπαθε στο σπίτι του. Τα περισσότερα ατυχήματα, ως γνωστόν, συμβαίνουν στο σπίτι μας ή σε οικείες διαδρομές, αλλά αυτό προτιμώ να μην το σκέφτομαι.
Η συνέχεια της είδησης όμως ήταν που με ξάφνιασε. Ο Χανίφ Κιουρέισι δεν είναι φυτό, έχει παραλύσει. Και να σκεφτεί μπορεί, και να μιλήσει. Και επιστράτευσε τον γιο του για να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο, ενώ βρισκόταν παράλυτος σε ένα νοσοκομείο της Ρώμης χωρίς να μιλάει ιταλικά. (Τώρα έχει μεταφερθεί σε ένα κέντρο αποκατάστασης και ίσως μπορέσει να ανακτήσει κάποιες λειτουργίες). Όπως ήταν φυσικό, μπήκα στο Twitter για να δω τι μπορεί να γράφει ένας άνθρωπος, ένας συγγραφέας που υπαγορεύει στον γιο του από το κρεβάτι του νοσοκομείου.
Ο Χανίφ Κιουρέισι ίσως να έχει έτοιμο ένα βιβλίο όταν μπορέσει να επιστρέψει στο σπίτι του. Οι αναρτήσεις του, σε συνέχειες, είναι συναρπαστικές επιστολές προς τους φίλους του, τους αναγνώστες του, τον κόσμο, την ίδια τη ζωή. Είναι σπαρακτικές, αστείες, βαθυστόχαστες, εκφράζουν, όπως θα φανταζόταν κανείς, απόγνωση, αλλά ταυτόχρονα και ελπίδα, και με έναν παράξενο τρόπο με έκαναν να νιώσω χαρά. Όχι επειδή ο συγγραφέας είναι τόσο εξαιρετικά γενναίος απέναντι σε αυτό που του έχει συμβεί. Στις κακές μέρες δηλώνει ότι θέλει να πεθάνει, ότι θέλει να ξαναγυρίσει στο γραφείο του, με τα βιβλία του, θέλει να γράψει, δεν νιώθει ότι αντέχει να το αντιμετωπίσει όλο αυτό, δεν θέλει να ζήσει έτσι. Και τις καλές μέρες υπόσχεται σε όσους τον διαβάζουν στο Twitter περισσότερη αισιοδοξία και περισσότερα αστεία, και μιλάει για τις συζητήσεις του με τον Ιταλό γιατρό του και αφηγείται ιστορίες από το παρελθόν του.
Όμως, τη μεγαλύτερη συγκίνηση μου προκάλεσαν οι μέρες που βρίσκεται σε στοχαστική διάθεση και μιλάει απολύτως ειλικρινά για το πώς δεν υπάρχει ποτέ, κανένας, πουθενά, που να μην τον έχει αγγίξει κάποια καταστροφή. Για το πώς σε μια τέτοια κατάσταση, αναγκάζεται κανείς να επαναδιαπραγματευτεί όλες του τις σχέσεις, για την αγωνία του να μην μπορείς να ξύσεις τη μύτη σου, να πρέπει να σε ταΐζουν, να σε πλένουν, να σε ποτίζουν, να είσαι απόλυτα εξαρτημένος από τους άλλους, για το πώς «το να βρίσκεσαι σε αυτή τη θέση σημαίνει να αναγκάζεσαι να υπομένεις ταυτόχρονα την αδυναμία και την αγανάκτηση».
Ή όταν μιλάει για τον φόβο, που «είναι ο κινητήρας της τέχνης, ο κινητήρας της συζήτησης και της αγάπης». Και για τους καλλιτέχνες, που δημιουργούν πάντα μέσα από τη συνεργασία. «Κι αν δεν συνεργάζεσαι με κάποιο συγκεκριμένο άτομο, συνεργάζεσαι ασφαλώς με την ιστορία του μέσου [που υπηρετείς], και συνεργάζεσαι επίσης με την εποχή, την πολιτική κατάσταση και την κουλτούρα μέσα στην οποία υπάρχεις. Δεν υπάρχουν μεμονωμένα άτομα».
Και απευθυνόμενος σε όσους τον διαβάζουν στο Twitter γράφει: «Με κρατάτε ζωντανό», και είναι απ’ αυτές τις φορές που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτά που καθημερινά κατηγορούμε για όλα σχεδόν τα δεινά της σύγχρονης ζωής, επιτελούν πραγματικά κοινωνικό έργο. Μας φέρνουν κοντά, μας θυμίζουν ότι υπάρχουμε μόνο σε σχέση με, και για, τους άλλους. Εκεί βρίσκουμε ταυτότητα, χαρά και ελπίδα –αυτοί μας κρατούν ζωντανούς κι εμείς εκείνους– κι αυτό είναι, ίσως, το μόνο νόημα της ύπαρξής μας.
14°
