Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, δήλωσε ότι δεν έχει λάβει πρόσκληση για να παραστεί στην κηδεία του Γκορμπατσόφ. Η προκάτοχός του Άνγκελα Μέρκελ αρνήθηκε την πρόσκληση, επικαλούμενη έναν τραυματισμό στο γόνατο. Διπλωμάτες και πρεσβευτές θα παραστούν στην τελετή, μεταξύ των οποίων ο Γάλλος πρεσβευτής στη Μόσχα, Πιερ Λεβί, όπως και ο Αμερικανός, Τζον Σάλιβαν.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μετέβη την Πέμπτη στο νοσοκομείο της Μόσχας όπου πέθανε ο 91χρονος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, έπειτα από «μακρά και σοβαρή ασθένεια». Ο Ρώσος πρόεδρος κατέθεσε ένα μπουκέτο κόκκινα τριαντάφυλλα κοντά στο ανοικτό φέρετρο του τελευταίου ηγέτη της ΕΣΣΔ, τήρησε ενός λεπτού σιγή και έσκυψε το κεφάλι του σε ένδειξη σεβασμού.
Ωστόσο, στη Ρωσία δεν κηρύχθηκε ημέρα εθνικού πένθους, αν και, όπως υπογράμμισε το Κρεμλίνο, η τελετή του θα έχει «όλα τα στοιχεία μιας κρατικής κηδείας». Η κόρη του Γκορμπατσόφ Ιρίνα έχει δηλώσει ότι η τελετή θα είναι σεμνή και θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 10:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας).
Η σορός του θα εκτεθεί στην Αίθουσα των Κιόνων, στο Σπίτι των Συνδικάτων, κοντά στο Κρεμλίνο όπως συνέβαινε κατά παράδοση με τους Σοβιετικούς ηγέτες. Θα ταφεί στο νεκροταφείο Νοβοντεβίτσι της Μόσχας, δίπλα στη σύζυγό του Ραΐσα που πέθανε το 1999.
«Δεν ήμουν παντρεμένος με τη χώρα – τη Ρωσία ή τη Σοβιετική Ένωση» έγραψε στα απομνημονεύματά του ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που σήμερα έφυγε σε ηλικία 91 ετών. «Ήμουν παντρεμένος με τη σύζυγό μου και εκείνο το βράδυ την πήγα στο νοσοκομείο. Ίσως ήταν η πιο κρίσιμη απόφαση στην πολιτική μου ζωή» έγραφε αναφερόμενος στα γεγονότα του 1991.
Μέχρι σήμερα πολλοί Ρώσοι περιφρονούσαν τον Γκορμπατσόφ, αναφέρει η Deutsce Welle, ως «νεκροθάφτη» της Σοβιετικής Ένωσης. Ο οικονομολόγος Ρουσλάν Γκρίνμπεργκ, ο οποίος επισκέφθηκε στις 30 Ιουνίου τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στο νοσοκομείο, είχε δηλώσει πρόσφατα στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο Zvezda: «Μας χάρισε την ελευθερία, αλλά δεν ξέρουμε τι να την κάνουμε».
Από τις κρισιμότερες στιγμές κατά τη διάρκεια της ταραχώδους θητείας του στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης ήταν η αντιμετώπιση του πραξικοπήματος της 19ης Αυγούστου 1991. Tη χρονιά εκείνη, και ενώ βρισκόταν στη θερινή προεδρική κατοικία στην Κριμαία, η αντιπολιτευόμενη πτέρυγα του Κ.Κ.Σ.Ε., υπό τον τότε αντιπρόεδρο Γενάντι Γιανάγιεφ, απαίτησε την παραίτησή του. Ο Γκορμπατσόφ αρνήθηκε και επέστρεψε στη Μόσχα. Οι πραξικοπηματίες είχαν αποτύχει, χάρη στην παράλληλη εξέγερση των δημοκρατικών στοιχείων στην πρωτεύουσα και σε άλλες μεγάλες πόλεις. Έχασε, όμως, τον έλεγχο του σοβιετικού πολιτικού συστήματος και υποσκελίστηκε από τον Μπορίς Γιέλτσιν. Τον Οκτώβριο του 1991 στη διάσκεψη της Μαδρίτης για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή, η θέση του ήταν ήδη αποδυναμωμένη. Οι φυγόκεντρες τάσεις στην πολύκεντρη και πολυεθνική Ε.Σ.Σ.Δ. ενισχύονταν συνεχώς. Το Νοέμβριο του ίδιου έτους, επτά δημοκρατίες (ανάμεσά τους και η Ρωσία) αποφάσισαν την ίδρυση της Ένωσης Ανεξαρτήτων Κρατών, οπότε ο ρόλος του Γκορμπατσόφ περιορίστηκε στον συντονισμό της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Τον Δεκέμβριο εκπρόσωποι της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας, συναντήθηκαν για να ιδρύσουν την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών.
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ διετέλεσε Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ, 1985-1991), πρόεδρος του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ (1989-1990) και πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ, 1990-1991).
13°
