Αφγανιστάν: Όπιο, εμπόριο ναρκωτικών και τα κέρδη των Ταλιμπάν
Οι Ταλιμπάν ισχυρίζονται πως όταν ήταν για τελευταία φορά στην εξουσία στο Αφγανιστάν, η καλλιέργεια οπίου και η παράνομη εμπορία ναρκωτικών είχε σταμάτησει.
Το Αφγανιστάν είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός οπίου στο κόσμο,με τις περισσότερες καλλιέργιές του να εντοπίζονται σε περιοχές των Ταλιμπάν.
Το 2001, την τελευταία χρονιά που οι Ταλιμπάν είχαν την εξουσία στο Αφγανιστάν, υπήρξε μια κατακόρυφη πτώση στην παραγωγή οπίου. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια, στις περιοχές που εξουσίαζαν οι Ταλιμπαν, οι καλλιέργιες οπίου αυξήθηκαν σημαντικά.
Πόσο όπιο παράγεται στο Αφγανιστάν;
Το όπιο αποτελεί τη βάση για αρκετά εθιστικά ναρκωτικά, συμπεριλαμβανομένης της ηρωίνης.
Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC), το Αφγανιστάν είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός οπίου στο κόσμο. Συγκεκριμένα, η συγκομιδή του οπίου αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 80% της παγκόσμιας προσφοράς. Μάλιστα, τα στοιχεία του UNODC έδειξαν πως το 2018, υπολογίζεται πως η παραγωγή οπίου συνέβαλε σε πάνω από το 11% της οικονομίας της χώρας.
«Όταν ήμασταν στην εξουσία, δεν υπήρχε καθόλου παραγωγή ναρκωτικών. Θα ρίξουμε ξανά την καλλιέργεια του οπίου στο μηδεν» είπε ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, Zabihullah Mujahid, μετά την ανάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν και πρόσθεσε πως δεν θα υπάρχει καθόλου λαθρεμπόριο.
Αρχικά, η καλλιέργεια οπίου σημείωσε σημαντική αυξήση υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν - από περίπου 41.000 εκτάρια το 1998, σε περισσότερα από 64.000 το 2000, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Το ποσοστό αυτό καλλιεργούνταν ως επι τω πλείστον στην επαρχία Χελμάντ που ελεγχόταν από τους Ταλιμπάν, η οποία αντιπροσώπευε το 39% της παράνομης παγκόσμιας παραγωγής οπίου.
Ωστόσο, τον Ιούλιο του 2000, οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν την καλλιέργεια οπίου στις περιοχές που είχαν υπό τον έλεγχό τους. Μάλιστα, μια έκθεση του ΟΗΕ τον Μάιο του 2001 «παρατήρησε την σχεδόν συνολική επιτυχία της απαγόρευσης στην εξάλειψη της καλλιέργειας οπίου σε περιοχές υπό έλεγχο των Ταλιμπάν».
Μετά την πτώση των Ταλιμπάν, τα πράγματα άλλαξαν. Πλέον, η περισσότερη καλλιέργεια οπίου εντοπίζεται σε περιοχές που είχαν στη κατοχή τους οι Ταλιμπάν. Η επαρχία Χελμάντ στο νότιο Αφγανιστάν, για παράδειγμα, είχε τη μεγαλύτερη γη που χρησιμοποιήθηκε για καλλιέργεια οπίου το 2020.
Η καλλιέργεια οπίου είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς απασχόλησης στο Αφγανιστάν. Μάλιστα, το 2019 η συγκομιδή οπίου παρείχε σχεδόν 120.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με την έρευνα του UNODC.
Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τα κέρδη των Ταλιμπάν από την καλλιέργεια οπίου έρχονται μέσω φόρων και έμμεσα μέσω της μεταποίησης και της εμπορίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο φόρος καλλιέργειας που εισπράττεται από τους καλλιεργητές οπίου ανέρχεται σε 10%. Φόροι εισπράττονται και από τα εργαστήρια μετατροπής του οπίου σε ηρωίνη, καθώς και από τους εμπόρους που διακινούν λαθραία ναρκωτικά.
Οι εκτιμήσεις για το ετήσιο μερίδιο των Ταλιμπάν στην παράνομη οικονομία των ναρκωτικών κυμαίνονται από 100 έως 400 εκατομμύρια δολάρια.
Το εμπόριο ναρκωτικών αντιπροσωπεύει έως και το 60% των ετήσιων εσόδων των Ταλιμπάν, λέει ο Αμερικανός διοικητής στρατηγός Τζον Νίκολσον στην έκθεση του Γενικού Επιθεωρητή για την Αφγανική Ανασυγκρότηση (Sigar).
Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν αυτόν τον αριθμό. Ο David Mansfield, ερευνητής στο παράνομο εμπόριο ναρκωτικών, λέει: «Το φορολογικό σύστημα όπως περιγράφεται από τον ΟΗΕ και άλλους είναι αγνώριστο - είναι μη λειτουργικό τόσο διοικητικά όσο και οικονομικά. Οι φόροι που εισπράττονται από τα οπιούχα, θα μπορούσαν να υπολογιστούν σε 40 εκατομμύρια δολάρια ετησίως το πολύ».
Που καταλήγουν τα ναρκωτικά;
Η ηρωίνη που παράγεται από όπιο που καλλιεργειται στο Αφγανιστάν, αποτελεί το 95% της αγοράς της Ευρώπης. Μόλις το 1% της ηρωίνης της αμερικανικής αγοράς προέρχεται από το Αφγανιστάν, σύμφωνα με τον Οργανισμό Καταπολέμησης των Ναρκωτικών των ΗΠΑ, με το Μεξικό να έχει την πλειονότητα της προμήθειας.
Η παραγωγή οπίου, οι κατασχέσεις και οι συλλήψεις που σχετίζονται με το όπιο παρουσίασαν ανοδική τάση τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Σύμφωνα με το Sigar, οι κατασχέσεις ναρκωτικών και οι συλλήψεις είχαν ελάχιστο αντίκτυπο στην καλλιέργεια οπίου της χώρας.
Οι κατασχέσεις οπίου από το 2008 ήταν ισοδύναμες με μόλις το 8% του οπίου που παρήγαγε η χώρα μόνο το 2019.
Η διεθνής κατάσταση, όπως διαμορφώνεται στο τέλος του τρέχοντος έτους, θυμίζει έντονα την τελευταία χρονιά πριν από την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
10°
