Τι γνωρίζετε για την ημέρα της Ορκωμοσίας των Προέδρων των ΗΠΑ;

Η Μέρα της Ορκωμοσίας έχει ένα πρωτόκολλο στο οποίο δεν προβλέπεται, από το Σύνταγμα των ΗΠΑ, να βγάζει λόγο ο νέος Πρόεδρος.

Όταν όμως ο Τζορτζ Ουάσινγκτον πήρε τον όρκο του στις 30 Απριλίου του 1789, στη Νέα Υόρκη, έβγαλε έναν λόγο και από τότε έχει καθιερωθεί να μιλάει ο Πρόεδρος σε κάθε τέτοια τελετή – ποιος άλλος θα έχανε άλλωστε μία τέτοια ευκαιρία, μέσα σε τόσο θετικό κλίμα και χωρίς τίποτα να υπάρχει, προς το παρόν εις βάρος του, να μην μιλήσει στον λαό του;

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Συνδέσμου Ιστορίας του Λευκού Οίκου, ο μέσος όρος ομιλίας κατά την τελετή της ορκωμοσίας των προέδρων, είναι 2.337 λέξεις. Ανέκαθεν το editing ήταν δύσκολο σε τέτοιες περιπτώσεις.

Μερικές ομιλίες έχουν μείνει ιστορικές. Οι περισσότερες όμως είναι ακριβώς όπως τις περιέγραψε ο ιστορικός Άρθουρ Σλέσιντζερ ο Νεότερος: «Το πηλίκο της κοινοτοπίας τείνει να είναι υψηλό, η ρητορική μεγαλοπρεπής και αυτοθαυμαστική, το τελετουργικό βασανιστικό και οι εκπλήξεις ελάχιστες».

Ο πρώην Πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο Νεότερος ήταν λίγο πιο ακραίος απ’ό,τι ο ιστορικός. Όταν τελείωσε την ομιλία της ορκωμοσίας του ο Ντόναλντ Τραμπ, το 2017, ο Μπους σχολίασε: «Τι περίεργες μ@λ@κίες ήταν αυτές».

Τέτοιες μικρές πληροφορίες και παραλειπόμενα από τέτοιες τόσο επίσημες τελετές, πάντα είναι απολαυστικές να τις παρακολουθείς, ειδικά όταν βομβαρδίζεσαι από παντού με το συγκεκριμένο γεγονός.

Η πιο σύντομη ομιλία. Το 1793, ο Τζορτζ Ουάσινγκτον είπε μόλις 135 λέξεις μετά την ορκωμοσία του για τη δεύτερη θητεία του ως ο πρώτος Πρόεδρος της χώρας, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Ο επόμενος πιο σύντομος λόγος ήταν του Φραγκλίνου Ρούσβελτ, στην τέταρτη ορκωμοσία του, στις 20 Ιανουαρίου του 1945 – μόνο 559 λέξεις. Στη δεύτερη ορκωμοσία του, ο Αβραάμ Λίνκολν χτύπησε 698 λέξεις σε αντίθεση με την πρώτη του ορκωμοσία, τον Μάρτιο του 1861, της οποίας ο λόγος ήταν κάτι παραπάνω από 3.000 λέξεις.

Η πιο μεγάλη πρόταση. Σύμφωνα με την Κοινή Επιτροπή Τελετών Ορκωμοσίας του Κογκρέσου, ο λόγος του Τζον Άνταμς είχε συνολικά 2.308 λέξεις, περιελάμβανε τη μεγαλύτερη πρόταση αποτελούμενη από 727 λέξεις – η οποία είχε επίσης 60 κόμματα, 17 άνω τελείες και μία παύλα.

H πιο μακριά ομιλία. Αναμφισβήτητα ήταν του 9ου Προέδρου των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Χένρι Χάρισον, ο οποίος εκείνη την πολύ κρύα και βροχερή μέρα, είχε αρνηθεί να φορέσει καπέλο και παλτό. Αξιοθαύμαστο πώς άντεξε και έβγαλε λόγο διάρκειας 1 ώρας και 45 λεπτών, με 8.445 λέξεις. Ο Χάρισον μετά πέρασε από πολλούς χορούς και δεξιώσεις που δίνονταν προς τιμή του, χωρίς να αλλάξει τα βρεγμένα του ρούχα και, φυσικά, άρπαξε κρυολόγημα που εξελίχθηκε σε πνευμονία και πέθανε έχοντας μόλις 30 μέρες στον προεδρικό θώκο. Ήταν ο πρώτος Αμερικάνος Πρόεδρος που πέθαινε κατά τη διάρκεια της θητείας του. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο Ντάνιελ Ουέμπστερ που επιμελήθηκε τον λόγο του Χάρισον, έλεγε ότι είχε ήδη κόψει τουλάχιστον άλλα 17 σημεία.

Η πιο αστεία φράση. Ο ιστορικός των Προέδρων των ΗΠΑ, Πολ Μπόλερ, λέει ότι δεν έχει υπάρξει ούτε μία αστεία φράση στις ομιλίες όλων των Προέδρων. Παρ' όλα αυτά, η Μπριτάνικα σημειώνει ότι το 1837 ο 8ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μάρτιν Βαν Μπιούρεν, είπε μία φράση κατά λάθος που έκανε τον κόσμο να γελάσει: «Σε αντίθεση με όσους προηγήθηκαν από εμένα, η Επανάσταση μας έδωσε λόγο ύπαρξης σαν ένας άνθρωπος, την περίοδο της γέννησής μου∙ κι ενώ σκέφτομαι με ευγνωμοσύνη και ευλάβεια το αξιομνημόνευτο αυτό γεγονός, νιώθω ότι ανήκω σε μία μεταγενέστερη ηλικία και μπορεί να μην περιμένω από τους συμπατριώτες μου να σταθμίσουν τις πράξεις μου με την ίδια καλοσύνη και μεροληψία». Ο Βαν Μπιούρεν εννοούσε ότι σεβάστηκε την Επανάσταση, αλλά η σύνταξη των λέξεων που χρησιμοποίησε −και δεν φαίνεται τόσο στην ελληνική μετάφρασή τους− έκαναν να ακούγεται ότι ο ίδιος σεβόταν τη γέννησή του.

Οι πρωτιές στην τεχνολογία. Σύμφωνα με την Κοινή Επιτροπή Τελετών Ορκωμοσίας του Κογκρέσου, η μετάδοση των Προεδρικών ομιλιών ακολουθούσε τις εξελίξεις των καιρών. Η πρώτη ομιλία του Τόμας Τζέφερσον είχε δημοσιευτεί σε εφημερίδα, την National Intelligencer. Το 1849, ο λόγος του Τζέιμς Κ. Πολκ είχε μεταδοθεί μέσω τηλέγραφου. Το 1921, ο λόγος του Γουόρεν Τζ. Χάρντινγκ μεταδιδόταν από μεγάφωνα για πρώτη φορά. Τέσσερα χρόνια μετά, ο λόγος του Κάλβιν Κούλιτζ, μεταδιδόταν για πρώτη φορά από το ραδιόφωνο. Το 1929, ο λόγος του Χέρμπερτ Χούβερ καταγραφόταν, για πρώτη φορά, σε ταινία. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο λόγος του Χάρι Σ. Τρούμαν μεταδιδόταν για πρώτη φορά μέσω τηλεόρασης. Και το 1997, ο λόγος της ορκωμοσίας του Μπιλ Κλίντον μεταδιδόταν για πρώτη φορά ζωντανά μέσω ίντερνετ.

Περισσότερες άχρηστες πληροφορίες

Νέα ημερομηνία. Η Μέρα της Ορκωμοσίας συνηθιζόταν να είναι η 4η Μαρτίου. Η 20ή Τροπολογία του 1933 μετέφερε τη μέρα στις 20 Ιανουαρίου, ή 21 αν η 20ή πέφτει Κυριακή. Η πρώτη ορκωμοσία με τη νέα ημερομηνία ήταν του Φ. Ρούσβελτ το 1937.

Η πιο κρύα ημέρα ορκωμοσίας. Ήταν η μέρα της δεύτερης ορκωμοσίας του Ρόναλντ Ρίγκαν, το 1985. Το θερμόμετρο έδειχνε -13 βαθμούς Κελσίου ενώ τις απογευματινές ώρες έφτασε και τους -23. Η πιο κρύα μέρα ορκωμοσίας Μαρτίου ήταν η δεύτερη φορά που ορκιζόταν ο Γιούλισες Γκραντ, το 1873. Η πρωινή θερμοκρασία ήταν -15 Κελσίου, η πιο κρύα μέρα που έχει καταγραφεί στην Ουάσινγκτον. Και η πιο χιονισμένη μέρα ήταν το 1909, με 25 πόντους χιόνι, όταν ορκιζόταν ο Ουίλιαμ Ταφτ.

Η πιο ζεστή μέρα ορκωμοσίας. Και πάλι η πρωτιά ανήκει στον Ρόναλντ Ρίγκαν όταν εκείνη η 20ή Ιανουαρίου του 1981 έδωσε σχεδόν 13 βαθμούς Κελσίου. Η πιο ζεστή μέρα Μαρτίου ήταν στην ορκωμοσία του Γούντροου Ουίλσον το 1913, με 13 βαθμούς.

Όρκος στη Βίβλο. Η παράδοση να ορκίζονται οι Πρόεδροι στη Βίβλο φτάνει πίσω, στην εποχή του Τζορτζ Ουάσινγκτον. Ο Μπάιντεν θα ορκιστεί σε μία τεράστια, πάχους 14 εκατοστών, Βίβλο της οικογένειάς του, με ημερομηνία έκδοσης το 1893. Ο Μπάιντεν χρησιμοποιεί την ίδια αυτή Βίβλο από τότε που εξελέγη πρώτη φορά γερουσιαστής, το 1973. Τη Βίβλο θα κρατάει η Δρ. Τζιλ Μπάιντεν κατά τη διάρκεια της τελετής. Ο Τζον Κουίνσι Άνταμς, το 1825, είχε επιλέξει να μην ορκιστεί σε Βίβλο αλλά σε ένα βιβλίο της Νομικής που περιείχε το Σύνταγμα της χώρας. Επίσης ήταν ο πρώτος Πρόεδρος που προτίμησε να φοράει κανονικό, επίσημο μακρύ παντελόνι στην ορκωμοσία και όχι τα παντελόνια βερμούδες της στολής που φοριούνταν μέχρι τότε.

Ηλικίες των Προέδρων. Ο Τζο Μπάιντεν είναι ο πιο ηλικιωμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, 78 ετών. Ο νεαρότερος υπήρξε ο Θ. Ρούσβελτ, 42 ετών, που ανέλαβε τον Σεπτέμβριο του 1901, μετά τη δολοφονία του Ουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ. Ο Μπρουκλινέζος Τζον Φ. Κένεντι ήταν 43 τη μέρα της ορκωμοσίας του, ο Μπιλ Κλίντον και ο Γιούλισες Σ. Γκραντ ήταν 46. Ο Μπαράκ Ομπάμα ήταν 47, ο Φράνκλιν Πιρς 48. Ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 55 και 3 μηνών. Ακριβώς αυτή ήταν και η ηλικία του Λίντον Μπ. Τζόνσον όταν ανέλαβε την Προεδρία, μετά τη δολοφονία του Τζ. Κένεντι.