Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, ανακοίνωσε την ανάπτυξη περισσότερων στρατευμάτων στο Μάλι για την υποστήριξη των 750 Γάλλων στρατιωτών που ήδη επιχειρούν στην αφρικανική χώρα. Πρόσθεσε, επίσης, ότι «επετεύχθη ο στόχος» των νέων χθεσινοβραδινών από αέρος επιθέσεων. «Αυτήν την στιγμή, έχουμε 750 στρατιώτες και ο αριθμός τους θα αυξηθεί...ώστε στη συνέχεια και όσο πιο σύντομα γίνεται να παραδώσουμε στις αφρικανικές δυνάμεις», τόνισε ο Γάλλος πρόεδρος στους δημοσιογράφους στη διάρκεια επίσκεψης του στη ναυτική βάση «Στρατόπεδο της Ειρήνης» στο Αμπού Ντάμπι.
«Η Γαλλία θα συνεχίσει να έχει χερσαίες και αεροπορικές δυνάμεις», πρόσθεσε ο Ολάντ, σύμφωνα με τον οποίο η ανάπτυξη των αφρικανικών δυνάμεων θα χρειαστεί «τουλάχιστον μια εβδομάδα». Οι ηγέτες των κρατών της δυτικής Αφρικής θα συναντηθούν αύριο στο Μάλι προκειμένου να καταλήξουν στους όρους και τις προϋποθέσεις της συμμαχίας με τη γαλλική ηγεσία για την αντιμετώπιση των ακραίων ισλαμιστών.
Η επέμβαση των γαλλικών δυνάμεων ξεκίνησε την Παρασκευή για να σταματήσει την προέλαση των ακραίων ισλαμιστών προς το νότο. Νωρίτερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών είχε δώσει το πράσινο φως και μάλιστα ομόφωνα για την επέμβαση. «Είμαστε πεπεισμένοι. Θα σταματήσουμε γρήγορα και άμεσα τους αντιπάλους μας, τους εχθρούς, αυτούς τους τρομοκράτες», είπε ο πρόεδρος της Γαλλίας σε συνέντευξή του στο γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό, RFI.
Τι προηγήθηκε;
Το Μάλι κινδυνεύει. Η άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση «κρύβει» κινδύνους για την πάντα εύθραυστη σταθερότητα στη δυτική Αφρική. Αν και από το 1960 το Μάλι κέρδισε την ανεξαρτησία του από την αποικιοκρατική Γαλλία, 53 χρόνια μετά η ηγεσία της χώρας ζήτησε γαλλική χείρα βοηθείας για να αντιμετωπίσει την απειλή των ακραίων ισλαμιστών ανταρτών του βορρά.
Τον Απρίλιο του 2012, μεγάλες εκτάσεις στο βόρειο τμήμα της αφρικανικής χώρας πέρασαν στον έλεγχο ομάδων ισλαμιστών ανταρτών, οι οποίοι φέρονται να διασυνδέονται με το δίκτυο, Αλ Κάιντα. Τον προηγούμενο μήνα, ο στρατός είχε πάρει την εξουσία κατηγορώντας την κυβέρνηση για επιείκεια απέναντι στους αντάρτες. Κι όσο οι πραξικοπηματίες ασχολούνταν με τους πολιτικούς και οι πολιτικοί με τους πραξικοπηματίες, οι αντάρτες κέρδιζαν έδαφος και δυνάμεις.
Για να αποκατασταθεί η πολιτική σταθερότητα η περιφερειακή συμμαχία των δυτικοαφρικανικών κρατών Ecowas επενέβη και κατάφερε να διορίσει τον πρόεδρο της Βουλής του Μάλι ως προσωρινό πρόεδρο. Η στρατιωτική ελίτ, όμως, συνέχισε να επηρεάζει την κυβέρνηση και να δημιουργεί αστάθεια.
Ο μεταβατικός πρόεδρος: Ο 70χρονος Ντιονκουντά Τραορέ φλέρταρε με την προεδρία εδώ και χρόνια. Ήλπιζε να τα καταφέρει μέσα από την δημοκρατική διαδικασία των εκλογών, οι οποίες αρχικά είχαν προγραμματιστεί για τον Απρίλιο του 2012.
Γεννήθηκε το 1942 στην πόλη Κάτι – σχεδόν προάστιο της πρωτεύουσας, Μπαμάκο. Έχει σπουδάσει σε Σοβιετική Ένωση, Αλγερία και εν τέλει στη Γαλλία, όπου απέκτησε διδακτορικό τίτλο στα μαθηματικά.
Επέστρεψε στο Μάλι για να διδάξει στο πανεπιστήμιο. Τελικά τον κέρδισε η πολιτική. Το 1990 ήταν από τα ιδρυτικά στελέχη της Συμμαχίας για τη Δημοκρατία και από το 1992 έως το 1997 πέρασε από διάφορα υπουργεία, όπως αυτό της Άμυνας και των Εξωτερικών. Το 2007 διορίζεται πρόεδρος της εθνοσυνέλευσης.
Υπήρξε στενός συνεργάτης του ανατραπέντος προέδρου, Αμάντου Τουμάνι Τουρέ, ο οποίος δε χαίρει ευρείας εκτίμησης από τον λαό. Κι ως εκ τούτου πολλοί είναι επιφυλακτικοί με τον Τραορέ. Τον περασμένο Μάιο, οπαδοί των πραξικοπηματιών επιτέθηκαν κατά του Τραορέ στο γραφείο και ο μεταβατικός πρόεδρος αναγκάστηκε να νοσηλευτεί στη Γαλλία. Όταν οι ισλαμιστές αντάρτες εισέβαλαν στην πόλη Κόνα – στο κεντρικό Μάλι – ο Τραορέ ζήτησε τη βοήθεια των Γάλλων και κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Ο πραξικοπηματίας: Το πραξικόπημα του 2012 ξεκίνησε από την ανταρσία που ξέσπασε στο στρατόπεδο Κάτι, δέκα χιλιόμετρα από το προεδρικό μέγαρο στο Μπαμάκο. Επικεφαλής του πραξικοπήματος ήταν ο υπαξιωματικός, Αμάντου Σανόγκο. Ένας από τους ελάχιστους στρατιωτικούς που δεν εγκατέλειψε το στρατόπεδο, όταν το σύνολο των στρατιωτών και βαθμοφόρων εξεγέρθηκε και κατευθύνθηκε προς το προεδρικό μέγαρο για να καταλάβει την εξουσία.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, Μάρτιν Βολ, ο 30χρονος λοχίας είναι ένας ισχυρός, με αυτοπεποίθηση και χαρισματικός υπαξιωματικός, ο οποίος είναι λόγο απότομος και χωρίς τρόπους. Στρατιωτικός καριέρας έχει εκπαιδευθεί και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν και παρέδωσε την εξουσία έχει δηλώσει πρόθυμος και έτοιμος να εμπλακεί στην πολιτική ζωή του Μάλι στο άμεσο μέλλον.
Οι αντάρτες: Το Εθνικό Κίνημα για την Απελευθέρωση του Azawad (MNLA) και το Ισλαμικό Ansar Dine ήταν οι δύο κύριες ομάδες ανταρτών της φυλής Τουαρέγκ που ενεπλάκησαν στην κατάληψη εκτάσεων στο βόρειο τμήμα του Μάλι. Κατάφεραν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους μια περιοχή σε έκταση όσο η Γαλλία. Κι άλλες μικρότερες ομάδες ανταρτών συμμετείχαν στις εχθροπραξίες με πιο δραστήριο το Κίνημα για Ενότητα και Ιερό Πόλεμο στη Δυτική Αφρική (Mujao).
Το MNLA διεκδικεί την ανεξαρτησία της γης των Τουαρέγκ στο βόρειο τμήμα της χώρας. Ansar Dine σημαίνει «οι υπερασπιστές της πίστης» (στα αραβικά) και επιδιώκουν την επιβολή του ισλαμικού νόμου «σαρία» σ’ ολόκληρο το Μάλι. Με μακριές γενειάδες και μαύρες σημαίες, οι πολεμιστές του Ansar Dine αποκαλούνται οι «Ταλεμπάν της Ερήμου». Η βάση τους είναι στις νότιες εκτάσεις των Τουαρέγκ και κατηγορούνται για διασυνδέσεις με την Αλ Κάιντα.
Αν και οι δύο ομάδες ανταρτών διαφέρουν, κάποιες φορές ενώνουν τις δυνάμεις τους, όπως έκαναν στην περίπτωση της κατάληψης του Τιμπουκτού. Επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας του MLNA είναι οι Bila Ag Cherif και Mohamed Ag Najim. Αρκετά μέλη των ανταρτών όσο ζούσαν στην εξορία στη Λιβύη συμμάχησαν και υπερασπίστηκαν τον εκλιπόντα, συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι. Μετά το θάνατο και την ανατροπή του επέστρεψαν στο Μάλι.
Οι ομάδες Ansar Dine και Mujao πιστεύουν στο κίνημα των ουαχαμπιστών ή σαλαφιστών, το οποίο ευαγγελίζεται την επιστροφή στο αυθεντικό ισλάμ. Η πλειονότητα των μουσουλμάνων στο Μάλι είναι σουφιστές. Οι αντάρτες του θέλουν να καταστρέψουν όλα τα ιερά των σουφιστών, διότι, όπως λένε, προωθούν την ειδωλολατρία.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι ισλαμιστές αντάρτες είναι πιο «ευκατάστατοι» από τους αντάρτες του MLNA, καθώς αποκομίζουν κέρδη από τις απαγωγές Δυτικών, διακίνηση ναρκωτικών και λαθραίων τσιγάρων.
Πρόεδρος της Γαλλίας: Το Δεκέμβριο ο Φρανσουά Ολάντ δέχεται αίτημα της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας για στρατιωτική βοήθεια ώστε να αναχαιτιστεί η επέλαση των ανταρτών στην πρωτεύουσα, Μπανγκούι. «Αυτές οι ημέρες τελείωσαν. Αυτές οι εποχές παρήλθαν», είπε ο πρόεδρος της Γαλλίας.
Και λίγες ημέρες μετά, με το καινούργιο έτος, ο Γάλλος πρόεδρος αναπτύσσει τα στρατεύματα της χώρας του στο Μάλι και εξαπολύει από αέρος επιθέσεις. Η Γαλλία εξήγησε ότι οι αντάρτες στο Μάλι είναι ακραίοι ισλαμιστές και ένα «κράτος τρομοκρατών» είναι απειλή τόσο για την Αφρική όσο και για την Ευρώπη.
Ξένες Δυνάμεις στο Μάλι
Περίπου 750 Γάλλοι στρατιώτες που θα γίνουν 2.500 εντός των επόμενων εβδομάδων
Βομβαρδισμοί με τα γαλλικά μαχητικά Mirage και Rafale
Η Νιγηρία αναμένεται να αναπτύξει δύναμη 600 στρατιωτών. Η Σενεγάλη, η Μπουρκίνα Φάσο και το Τόγκο από 500 στρατιώτες και το Μπενίν 300
Το Ηνωμένο Βασίλειο συνδράμει τους Γάλλους με δύο μεταγωγικά αεροσκάφη C17
Η Γαλλία αναμένει περισσότερη επιμελητειακή υποστήριξη από τη Δανία και τις ΗΠΑ
Αντιδράσεις του γαλλικού και διεθνούς Τύπου
Libération: «Ο Ολάντ μπορεί να είναι χαρούμενος που σταμάτησε τους Ταλεμπάν της ερήμου, αλλά γνωρίζει πού ακριβώς θέλει να καταλήξει η επιχείρηση; Θα μείνει ικανοποιημένος αν απλά σταματήσει την άνοδο των ισλαμιστών στο Μάλι; Θα ανακαταλάβει με τη βοήθεια των αφρικανικών στρατευμάτων των συμμάχων το βορρά που εδώ και εννέα μήνες ελέγχεται από φανατικούς θρησκόληπτους και καταπιέζει την πλειονότητα των μετριοπαθών πολιτών; Σήμερα ο γαλλικός στρατός είναι ευπρόσδεκτος από τον κουρασμένο πληθυσμό του Μάλι, αλλά δεν είναι διατεθειμένος να δεχθεί για καιρό τους πρώην αποικιοκράτες στη χώρα του. Η λύση στην κρίση του Μάλι δεν μπορεί να είναι στρατιωτική. Κυρίως δεν μπορεί να είναι γαλλική».
Le Monde: «Απέναντι στους τζιχάντις, ο πρόεδρος διάλεξε το μικρότερο κακό. Το να μην έκανε τίποτα, δεν ήταν επιλογή. Εξάλλου αργότερα η κατάσταση θα χρειαζόταν ακόμα μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία. Αλλά η Γαλλία δεν μπορεί να μείνει μόνη της στο Μάλι. Η ανάκτηση των εδαφών αυτής της χώρας είναι πρωτίστως ζήτημα των όμορων κρατών της Δυτικής Αφρικής. Και το να αποτραπεί η εγκατάσταση των ακραίων ισλαμιστών στην περιοχή είναι προς όφελος της Ευρώπης».
Süddeutsche Zeitung: «Ο Ολάντ πήρε ρίσκο. Ένα ρίσκο που δεν έπρεπε να τον αφήσουν να το πάρει ολομόναχος. Διεθνείς δυνάμεις από την Αφρικανική Ένωση πρέπει να κληθούν. Η Γαλλία χρειάζεται την στρατιωτική βοήθεια των Ευρωπαίων συμμάχων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μήνες τώρα, συζητά την κρίση στο Μάλι και δεν έχει πάρει απόφαση. Θα έπρεπε να ντρέπεται».
Tageszeitung: «Το πρόβλημα με τη γαλλική επέμβαση είναι ότι είναι γαλλική. Μια αποικιοκρατία με αριστερό πρόσωπο. Ο Νικολά Σαρκοζί είχε επικριθεί σφοδρά για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λιβύη και την Ακτή του Ελεφαντοστού. Τουλάχιστον αυτές είχαν γίνει σε διεθνές επίπεδο. Ποιος θα πίστευε ότι ο Ολάντ θα πήγαινε τη Γαλλία ένα βήμα πίσω από τον Σαρκοζί;»
The Independent: «Η επέμβαση στο Μάλι θα δώσει στους ακραίους ισλαμιστές την αφορμή για να μιλούν για άλλη μια επίθεση κατά του ισλάμ. Και είναι τουλάχιστον ενοχλητικό το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον έβαλε τη Βρετανία μέσα στην κρίση χωρίς να συμβουλευθεί κανέναν».
11°
