Η ζωή της Carmen McRae: Η ενασχόλησή της με το πιάνο, η ιδιαίτερη φωνή της, το πρότυπό της Billie Holiday και τα 60 άλμπουμ της καριέρας της
Οδηγώντας τη σκέψη μας στην αναζήτηση γυναικείων φωνών από τον χώρο της τζαζ και του κλασικού αμερικανικού τραγουδιού, σίγουρα ύστερα από 4-5 ονόματα θα φτάσουμε σ’ αυτό της Carmen McRae.
Είναι δύσκολο βέβαια να αιτιολογήσει κανείς με τη σειρά την αξία μαύρων τραγουδιστριών που ασχολήθηκαν με τη σύγχρονη πλευρά του τραγουδιού που αποκαλούμε κλασικό και περιλαμβάνει συνήθως δημιουργίες μεγάλων αμερικανών συνθετών, όπως οι Hoagy Carmichael, Cole Porter, George Gershwin, Jerome Kern, Richard Rodgers, Sammy Cahn, Irving Berlin και πολλοί άλλοι.
Κοινό σημείο στις περισσότερες από τις μαύρες γυναικείες φωνές σ’ αυτόν τον χώρο ήταν, εκτός από τις φωνητικές τους δυνατότητες, η παρουσία τους στη σκηνή που είχε αρκετά στοιχεία υποκριτικής και απαιτούσε εμφανίσεις ανάλογες με αυτές που έκαναν στον κινηματογράφο οι λευκές σταρ της εποχής.
Οι μαύρες δεν είχαν τις ίδιες δυνατότητες παρουσίας, έτσι το ταλέντο τους κατευθύνθηκε περισσότερο στο τραγούδι όπου, τραγουδώντας συχνά, ακόμα και σε περιθωριακούς χώρους, κατάφερναν να ξεχωρίζουν στο πέρασμα του χρόνου.
Ένα μεγάλο ατού των μαύρων γυναικείων φωνών ήταν η σχέση τους με το πιάνο, από το οποίο άρχισε για πρώτη φορά η σχέση τους με τη μουσική.
Η Carmen McRae έμαθε πιάνο από παιδί και μεγαλώνοντας έγινε μέλος του σωματείου των μουσικών που δεν δέχεται στους κόλπους του καλλιτέχνες που είναι μόνο τραγουδιστές, αλλά θα πρέπει να είναι και μουσικοί.
Το πιάνο ήταν η πρώτη της επαγγελματική απασχόληση στη δεκαετία του 1940, όταν συνόδευε μουσικά άλλους ερμηνευτές στα κλαμπ της περιοχής του Χάρλεμ στη Νέα Υόρκη.
Σύντομα η φήμη της μεγάλωσε και όσοι παρακολούθησαν τις εμφανίσεις της μετέφεραν στόμα με στόμα την ικανότητά της να τραγουδά με έναν αφηγηματικό τρόπο, δίνοντας στην κάθε λέξη των στίχων που τραγουδούσε μία ξεχωριστή σημασία.
Σε αντίθεση με άλλες μεγάλες μαύρες τραγουδίστριες, όπως οι Billie Holiday, Sarah Vaughan, Ella Fitzgerald και Dinah Washington, που έγιναν διάσημες γύρω στα 20 χρόνια τους, η Carmen χρειάστηκε να γίνει 30 για να περάσει στην κατηγορία των γυναικών που έγραψαν, η καθεμιά για διαφορετικό λόγο, τη δικιά τους ιστορία στη μουσική. Όμως σε ηλικία 19 ετών, το 1939, είχε κερδίσει σε διαγωνισμό νέων ταλέντων στο θέατρο Apollo της Νέας Υόρκης, ακριβώς όπως και τα είδωλά της, η Sarah Vaughan και η Ella Fitzgerald.
Αυτό έγινε για έναν απλό λόγο: Η Carmen δεν είχε μόνο μια φωνή που θύμιζε κάτι ξεχωριστό, όπως και καθεμιά από τις τραγουδίστριες που αναφέρονται πιο πάνω, αλλά κατάφερε να έχει και μια προσωπική χροιά στη φωνή της, γιατί απλούστατα δεν θύμιζε μόνο τη μία από αυτές, αλλά όλες μαζί.
Παρότι δεν είχε μεγάλη διαφορά ηλικίας με την Billie Holiday, η Carmen τη θεωρούσε είδωλό της και προσπαθούσε από μικρή να ακολουθήσει τα βήματά της στο τραγούδι.
Η Billie είχε γεννηθεί στις 7 Απριλίου του 1915 και η Carmen 5 χρόνια αργότερα, στις 8 Απριλίου του 1920.
Οι γονείς της ήταν αυτοί που την προέτρεψαν να συνεχίσει τις σπουδές της στο πιάνο, όταν αυτή δεν πίστευε ότι η μουσική θα μπορούσε να γίνει το βασικό της επάγγελμα. Όταν πήγαινε ακόμη στο Γυμνάσιο, οι γονείς της, που δούλευαν σε κρατική υπηρεσία, μετατέθηκαν στην πόλη της Washington DC. και κατάφεραν μάλιστα να βρουν και στην Carmen μια μικρή απασχόληση σε κρατική υπηρεσία.
Σ’ αυτή την πόλη η Carmen θα συναντήσει για πρώτη φορά την Billie Holiday, η οποία όχι μόνο της έδωσε κουράγιο να συνεχίσει να ασχολείται με το τραγούδι, αλλά το 1939 ερμήνευσε σε δίσκο το «Dream Of Life», που ήταν ένα από τα πρώτα τραγούδια που έγραψε μόνη της η Carmen McRae σε νεαρή ηλικία. Αυτοί που τις έφεραν σε επαφή ήταν ο Teddy Wilson και η γυναίκα του Irene Kitching Wilson που ήταν συνθέτρια. Ο Teddy είχε βοηθήσει σημαντικά εκείνη την περίοδο την Billie Holiday.
Αυτή η επαφή ήταν που οδήγησε οριστικά την Carmen McRae στο τραγούδι και η πρώτη της δουλειά ήταν σε ένα κλαμπ στο Σικάγο, όπου κάθε βράδυ ερμήνευε 8 συγκεκριμένα τραγούδια.
Αμέσως μετά θα περάσει για ένα μικρό διάστημα από τις μπάντες των Count Basie και Benny Carter, θα συνεργασθεί με τον πιανίστα Earl Hines και θα παντρευτεί τον ντράμερ Kenny Clarke, με τον οποίο θα χωρίσει λίγο αργότερα. Στην ίδια περίοδο θα συνεργασθεί και με τον Dizzy Gillespie παίζοντας μαζί του στο κλαμπ της Νέας Υόρκης «Minton's Playhouse». Το 1946 μάλιστα θα ηχογραφήσει το πρώτο της προσωπικό άλμπουμ με την ορχήστρα του Mercer Ellington με το όνομα Carmen Clarke. Με το όνομα Carmen McRae, ο πρώτος της δίσκος θα κυκλοφορήσει το 1953 με τη συνοδεία του ακορντεονίστα Mat Matthews.
Τρία χρόνια αργότερα, το 1954, σε ηλικία 32 ετών, θα κερδίσει το βραβείο του περιοδικού «Down Beat» ως η καλύτερη νέα τραγουδίστρια. Η βράβευση αυτή θα οδηγήσει σε αλλαγή δισκογραφικής εταιρείας, όμως το 1955 θα αλλάξει για ακόμη μία φορά εταιρεία και θα ηχογραφήσει για τα επόμενα 4 χρόνια με τη MCA μία σειρά από 12 άλμπουμ, ερμηνεύοντας κλασικές συνθέσεις από το αμερικανικό ρεπερτόριο.
Σ’ αυτήν την περίοδο θα ηχογραφήσει ένα ολόκληρο άλμπουμ με τον Sammy Davis Jr. και θα συνεργαστεί με μερικές από τις μεγάλες ορχήστρες της εποχής.
Αργότερα, μέχρι τον θάνατό της το 1994, θα βρει την ευκαιρία να ηχογραφήσει μέσα στα περίπου 60 άλμπουμ της καριέρας της και δύο δίσκους για τις τραγουδίστριες που θαύμαζε, όπως το For Lady Day για την Billie Holiday και το Sarah Dedicated Το You για τη Sarah Vaughan. Είναι χαρακτηριστικό το ότι όταν ηχογράφησε το άλμπουμ για τη Sarah Vaughan είχε πάψει να δέχεται επιρροές από τις δύο μεγάλες τραγουδίστριες και είχε αποκτήσει δικιά της ταυτότητα. Επίσης έχει ηχογραφήσει ολόκληρο άλμπουμ αφιερωμένο στον Thelonius Monk.
Στον χώρο των τραγουδιστριών της τζαζ η Carmen McRae σίγουρα δεν έφτασε δίπλα στις Billie Holiday, Ella Fitzgerald και Sarah Vaughan, όμως είναι ακριβώς πίσω τους και ο χρόνος μικραίνει την απόσταση που τις χωρίζει, παρά το γεγονός ότι καμία από τις τέσσερις δεν είναι πια στη ζωή. Μπορεί να πήρε αρκετά στοιχεία από αυτές, αλλά με τη σειρά της τα μετέφερε σε νεότερες φωνές, όπως οι Cassandra Wilson, Nansy Wilson, Betty Carter και Holly Cole.
13°
