Πριν μερικά χρόνια, σε μια γκαλερί στο κέντρο της Αθήνας, είχε γίνει μια έκθεση της εικαστικού και περφόρμερ Μαρίνας Αμπράμοβιτς. Ελάχιστα γνώριζα για εκείνην, και καθώς το ενδιαφέρον μου περιοριζόταν πάντα στην κλασική ζωγραφική, έδειξα χλιαρή πρεμούρα να επισκεφτώ την έκθεση. Όμως η αγαπημένη μου εκείνης της εποχής τύχαινε να είναι απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών και με τράβηξε απ’ το χέρι ως τα εγκαίνια.
Σε κάθε αίθουσα της γκαλερί είχε στηθεί κι άλλο τεκταινόμενο, τα περισσότερα τα έχω ξεχάσει, θυμάμαι ωστόσο δυο ημίγυμνους νεανίες (αγόρι και κορίτσι) να είναι στημένοι στους παραστάδες μιας πόρτας κι έπρεπε κανείς να στριμωχτεί ανάμεσά τους για να περάσει. Σε ένα άλλο δωμάτιο είχαν τοποθετήσει στη μέση μια μπανιέρα με ποδαράκια λιονταριού. Η μπανιέρα ήταν γεμάτη ως τα χείλη με χαμομήλια. Και μες απ’ τα χαμομήλια, αναδύονταν τα γυμνά μέλη μιας εξαίσιας καλλονής, ζωντανής και ασπαίρουσας, που κοίταζε τους επισκέπτες με αχνό, σχεδόν μεταφυσικό χαμόγελο. Σκέφτηκα να ολοκληρώσω την περφόρμανς βουτώντας ο ίδιος μες στο χαμομήλι, όμως η ζηλότυπη αγαπημένη μου με έσυρε αμέσως σε παρακείμενο χώρο, λιγότερο επίφοβο.
Το μυθιστόρημα της Χέδερ Ρόουζ περιγράφει μιαν άλλη περφόρμανς της Μαρίνας Αμπράμοβιτς, αυτή τη φορά στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, αν και ο ιστός είναι το έργο της Αμπράμοβιτς, αν και η ίδια η καλλιτέχνις βρίσκεται στο κέντρο του βιβλίου, γνήσια αραχνο-βασίλισσα, τα θύματα που αιχμαλωτίζονται στον περίτεχνα υφασμένο ιστό της συγγραφέως είναι άλλος μουσικός, άλλος δημοσιογράφος, άλλος ποιητής κι όλοι βιώνουν την κατάρα του δημιουργού: την καλλιτεχνική άπνοια. Μ’ άλλα λόγια, την εντροπία στον χώρο της Τέχνης.
Μυθιστόρημα που σε υπνωτίζει, όπως το βλέμμα της Αμπράμοβιτς, σε κρατάει αγκιστρωμένο στις σελίδες του και σε οδηγεί μες απ’ την εξαιρετική μετάφραση της Βάσιας Τζανακάρη σ’ ένα λυτρωτικό φινάλε.
Όταν πριν δύο χρόνια είχα βρεθεί στο Σινικό Τείχος κι ατένιζα εκστατικά τους πέτρινους μαιανδρισμούς του στα μακρινά βουνά, πέρασε απ’ το νου μου το πρότζεκτ: Εραστές (Σινικό Τείχος), της Αμπράμοβιτς. Ξεκίνησε εκείνη από την μια άκρη του τείχους κι ο αγαπημένος της Ουλάν από την άλλη, περπατώντας, για να συναντηθούν κάπου στη μέση. Περπατούσαν μήνες, κι όταν πια συναντήθηκαν, αντί να πέσουν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου, ο Ουλάν της εξομολογήθηκε ότι στην πορεία του είχε συναντήσει κι ερωτευτεί μια νεαρή Κινέζα κι ότι εκεί πια, στη μέση του Σινικού Τείχους, χώριζαν οι δρόμοι τους. Μια συγκινητική ιστορία, όπως και να το κάνεις.
Επιμύθιο: κράτα τον αγαπημένο σου από το χέρι (τουλάχιστον στην Κίνα).
19°
