Δουλεύοντας παλιότερα με τους άστεγους της Αθήνας, το πρώτο που συνειδητοποίησα είναι το πόσο εύκολα μπορείς να καταλήξεις στο δρόμο, ακόμη και όταν κανένας οιωνός δεν το προμηνύει. Ο κάθε ελαχίστως βολεμένος από μας, δύσκολα μπορεί να πιστέψει ότι τα μεγαλύτερα δεινά, η ανίατη αρώστια, ο θάνατος, η οικονομική κατάρρευση, το ατύχημα ή η φυσική καταστροφή βαδίζουν αόρατα πλάι μας, χέρι-χέρι με την καλή μας μοίρα. Τα πάντα είναι μια στιγμή, αυτή η ρωγμή που αντί να φωτίσει την τύχη, αποφασίζει να ρίξει τους προβολείς της πάνω στην ατυχία.
Ο άστεγος που προσπερνάς βιαστικός στο δρόμο σου, δεν είναι ο «άλλος», είναι ο εν δυνάμει εσύ. Κι αυτό, ο Λεωνίδας Κουρσούμης, το γνωρίζει από πρώτο χέρι. Γλυκύτατος, φινετσάτος και ευγενέστατος, σου θυμίζει τον φιλόλογό σου στο σχολείο ή έστω, έναν διανοούμενο βιβλιοφάγο, μπορεί και συγγραφέα. Όχι, δεν το γράφει στο κούτελό του ότι κάποτε έχασε τη δουλειά στον εκδοτικό οίκο που εργαζόταν για να καταλήξει σε λίγο ανέστιος και πένης, να τρώει από τα συσσίτια.
Οι Αμερικανοί πιστεύουν στη δεύτερη και στην τρίτη ευκαιρία. Δεν τους νοιάζει πόσες φορές έπεσες αλλά πόσες σηκώθηκες. Κάπως έτσι, λειτούργησε και ο Λεωνίδας. Αντιστάθηκε, μαζεύοντας βιβλία από τα σκουπίδια, τα πουλούσε στο Μοναστηράκι, μέχρι που με δυο συντρόφους του στον άγριο βίο του πεζοδρομίου, τον Αντώνη και τον Αλέξανδρο, αποφάσισαν να κινηθούν πιο δυναμικά. Το βιβλίο, ήταν τελικά η μοίρα του Λεωνίδα. Μια μοίρα, όμως, που σφυρηλατήθηκε με κόπο, μαζί με δυναμισμό, με ελπίδα και αισιοδοξία.
Μια ανάρτηση στο διαδίκτυο έφερε 120.000 βιβλία που πριν 4 χρόνια στεγάστηκαν σε μια αποθήκη, Πειραιώς 132. Μπαίνοντας στο κομψό, χαλαρωτικό, φρέσκο «Ανέστιο» της Αστυδάμαντος, με το σωστό φωτισμό και ένα τεράστιο βάζο με ανοιξιάτικα λουλούδια, αναλογίζομαι την πορεία από κείνον τον πρώτο, ακατέργαστο, καθόλου θελκτικό χώρο, όπου ψάχναμε τα βιβλία από ντάνες στα πατώματα, μέχρι το σημερινό κομψό βιβλιοπωλείο με τα ξύλινα ράφια. Κάπως έτσι, σαν μια κλίμακα που ξεκινά από ένα φοβισμένο piano για να φτάσει σε ένα θριαμβευτικό ματζόρε, θα πρέπει να νοιώθει και τη ζωή του ο Λεωνίδας. Στον επάνω χώρο έχει το γραφείο του, όλοι του ζητούν μια συνέντευξη, όλοι του ζητούν ένα σχόλιο και μια δήλωση, εκείνος, δυναμικά νυχοπατώντας, ψυχή του χώρου, είναι εκεί για όλους και για όλα.
Υπέροχα ταξινομημένα ράφια, ανά είδος και αλφαβητικά, θα βρεις όλα τα παρελθόντα πολύτιμα βιβλία της κλασικής ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας που απουσιάζουν από τα σύγχρονα μεγάλα βιβλιοπωλεία, θα εντυπωσιαστείς με την ποικιλία-καμμιά κατηγορία δεν λείπει από τον «Ανέστιο»-αλλά και από το ξενόγλωσσο τμήμα, μαζί και από τις τιμές.
Ένα βιβλιοπωλείο που έλειπε από το Παγκράτι αλλά και από τη ζωή μας. Επιλέγοντάς το, επιλέγεις: να βοηθήσεις αυτούς που είχαν την ατυχία να πέσουν. Με 5 ευρώ που κοστίζει ένα βιβλίο δεν διορθώνονται τα στραβά αυτού του κόσμου αλλά σημασία έχει η συμμετοχή, το νοιάξιμο, το χέρι που δίνεις στον άλλο για να σηκωθεί. Επίσης, ρίξε μια πιο προσεχτική ματιά στη βιβλιοθήκη σου. Μπορώ να σου ορκιστώ πως θα βρεις δεκάδες βιβλία που δεν σε αντιπροσωπεύουν πια, μη σου πω και κάποια που ντρέπεσαι που τα έχεις. Οι βιβλιοθήκες είναι ζωντανοί οργανισμοί, ακολουθούν την εξέλιξή μας. Όλα όσα ανήκουν στις πίσω σου σελίδες, μπορείς να τα δωρίσεις στον «Ανέστιο», μόνο που πρέπει να τα πας στην παλιά αποθήκη της Πειραιώς.
10°
