«Ευτυχία» του Αλεξάντρ Μεντβέντκιν με συνοδεία ζωντανής μουσικής

Το αριστούργημα της σοβιετικής πρωτοπορίας "Ευτυχία" του Αλεξάντρ Μεντβέντκιν παρουσιάζεται με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής.   
Ερμηνεύουν οι: Τηλέμαχος Μούσσας - κιθάρα, μουσικό πριόνι, Theremin και Γιώργος Κοντραφούρης - πιάνο.

Μια αριστουργηματική σοβιετική ταινία που μέχρι το 1970 ήταν άγνωστη στην Ευρώπη, ώσπου να την ανακαλύψει ο Κρις Μαρκέρ σε μια προβολή της Ταινιοθήκης των Βρυξελλών και να την πάρει υπό την προστασία του.

«Δεν μπορώ να ζω όπως πριν, δεν ξέρω να ζω όπως τώρα».

Η Ευτυχία είναι ένα μπουφόνικο ειρωνικό λαϊκό παραμύθι που μιλάει για τα βάσανα ενός μουζίκου «που το μαστίγωναν από τριάντα χρόνια, τον τουφέκισαν σε δώδεκα μέτωπα κι εφτά φορές τον σκότωσαν μέσα σε καθεδρικούς ναούς».
Βασίλης Ραφαηλίδης 

«Σήμερα είδα πώς γελά ένα Μπολσεβίκος. Πρόκειται για μια τσαπλινική κωμωδία «νέου μοντέλου». Στον Τσάπλιν το γκαγκ είναι ατομικό. Στον Μεντβέντκιν το γκαγκ είναι σοσιαλιστικό. Η λύση είναι συλλογική. Ο ήρωας ξεκινά απ' το σημείο που ο Σαρλώ μας αφήνει. Να λοιπόν, όχι μόνο ένα εξαιρετικό έργο, αλλά κι ένας μοναδικός καλλιτέχνης, μια αυθεντική προσωπικότητα».
Σεργκέι Αϊζενστάιν

«Στην Ευτυχία δε γελάς εξαιτίας μιας θέσης υπεροχής στην οποία αυτοτοποθετείσαι σε σχέση με τον πάσχοντα ήρωα και μιας ευφορίας που νιώθεις για την υπεροχή σου, γελάς μέχρι σκασμού διότι συνειδητοποιείς την ασημαντικότητά σου ως άτομο.»
Βασίλης Ραφαηλίδης 

ΕΥΤΥΧΙΑ  (1934)
Σκηνοθεσία: Aleksandr Medvedkin
Σενάριο: Aleksandr Medvedkin
Πρωταγωνιστούν: P. Zinovyev, Y. Yegorova, N. Cherkasov
Φωτογραφία:  Gleb Troyanski   Παραγωγή: ΕΣΣΔ 1934

Ο Κμιρ και η γυναίκα του Άννα δυο φτωχοί αγρότες ζώντας στη τσαρική Ρωσία δεν έχουν ακόμα ανακαλύψει τι είναι ευτυχία, αφού αναγκάζονται συνέχεια να πληρώνουν στο κράτος και  στην εκκλησία. Έτσι η Άννα λέει στο Κμιρ, να ταξιδέψει για να την γνωρίσει και αν δεν τι βρει να μην γυρίσει πίσω. Ξεκινώντας το ταξίδι του θα βρεθεί μπροστά σ’ ένα πορτοφόλι γεμάτο χρήματα και για μια στιγμή θα πιστέψει ότι η ευτυχία είναι αυτό. Ξεκινάνε λοιπόν να κάνουν μια καινούρια αρχή καλλιεργώντας οι ίδιοι κάποια χωράφια, αγοράζοντας πρώτα ένα άλογο. Το κράτος και η εκκλησία όμως βλέποντας ότι η προσπάθεια τους επέφερε καρπούς, σπεύδουν για να αποκομίσουν τους φόρους τους μη μένοντας τίποτα γι’ αυτούς, (ούτε οι ληστές που πάνε να τους κλέψουν δεν βρίσκουν τίποτα εκτός από το μουλάρι). Ο Κμίρ βλέποντας ότι δεν του έχει απομείνει τίποτα αποφασίζει να πεθάνει, φτιάχνοντας ο ίδιος το φέρετρο του. Κράτος και εκκλησία θα επέμβουν για μια ακόμα φορά, φέρνοντας ακόμα και το στρατό, κάνοντας του την ερώτηση «ποιος του έδωσε το δικαίωμα να πεθάνει;». Τον συλλαμβάνουν και τον οδηγούν για τριάντα τρία χρόνια στη φυλακή όπου και τον βασανίζουν.
Επιστρέφοντας από την φυλακή η κοινωνία έχει αλλάξει. Έχει μεσολαβήσει η μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση και έχουν δημιουργηθεί τα πρώτα κολχόζ. Ύστερα από τόσα χρόνια φυλακή έχει χάσει κάθε έννοια της ευτυχίας και του είναι δύσκολο να προσαρμοστεί στην νέα πραγματικότητα, σε αντίθεση με την γυναίκα του που έχει ενταχθεί ενεργά στη ζωή τον κολχόζ, βρίσκοντας την ευτυχία που τόσα χρόνια περίμενε. Τώρα μπορεί η γη να έχει περάσει στα χέρια των αγροτών, παρόλα αυτά παραμένουν ακόμα κατάλοιπα της προηγούμενης κοινωνίας, τάξεις και στρώματα και δεν θα δεχτούν έτσι την αλλαγή. Και όταν αυτοί θα προσπαθήσουν να σαμποτάρουν την παραγωγή βάζοντας φωτιά στο σπίτι του και στον στάβλο τον κοχλόζ ο Κχμίρ θα καταλάβει ότι δεν είναι κομμάτι από αυτούς και θα επιλέξει να σώσει το στάβλο αντί το ίδιο του το σπίτι, τη συλλογικότητα απέναντι στην ατομικότητα. 

Αλεξάντρ Μεντβέντκιν (1900-1989) ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Γεννήθηκε στην Πέντζα στις 8 Μαρτίου 1900. Γιος χωρικών, πολεμά σε ηλικία 19 ετών στον Κόκκινο Στρατό. Διευθύνει στη συνέχει μια θεατρική ομάδα, ώσπου να μπει το 1927 στην κινηματογραφική υπηρεσία του κόκκινου στρατού με το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στον τομέα της προπαγάνδας. Ξεκίνησε την καριέρα του στα Gosvenkino στούντιο ως σεναριογράφος και βοηθός σκηνοθέτη. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’20,  ήταν υπεύθυνος στα πολιτιστικά τρένα (ειδικά τρένα που μετέφεραν όπου μετέφεραν και εκτύπωναν εφημερίδες, είχαν βιβλιοπωλεία,  εξοπλισμό ταινιών, τόσο για την προβολή ταινιών όσο και για την καταγραφή γεγονότων)  και εκεί ξεκίνησε την εκπαίδευσή του ως σκηνοθέτης, καθώς το τρένο ταξίδευε γύρω από τα μεγάλα εργοτάξια. Το 1930-31 κινηματογραφεί μικρές χιουμοριστικές ταινίες προπαγανδιστικού χαρακτήρα, ενώ το 1932-35 κάνει έξι ταξίδια στην επαρχία με το περιβόητο «σινέ-τρένο».  Ο Μέντβεντκιν μαζί με την ομάδα του, γυρίζει επί τόπου πολλές σατιρικές ταινίες μικρού μήκους, μεταξύ των οποίων και κινούμενα σχέδια. Το 1934 γυρίζει την «ΕΥΤΥΧΙΑ», το 1936 την πρώτη ομιλούσα ταινίας του «ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΘΑΥΜΑΤΑ» και τη «ΝΕΑ ΜΟΣΧΑ» (1938). Από το 1948, ο Μεντβέντκιν εργάστηκε στο Κεντρικό Στούντιο Ντοκιμαντέρ. Δημιουργεί σατιρικά ντοκιμαντέρ, αφιερωμένα στον αγώνα ενάντια των πολεμοκάπηλων και ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, τα οποία είχαν μεγάλη επιτυχία. Το 1958 ειδικεύεται στο λεγόμενο «ντοκιμαντέρ -λίβελο» (ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ-1958, Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΔΕΙΛΙΑΣ-1962, ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΟ ΒΙΕΤΝΑΜ-1965, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΥΣ ΚΙΝΕΖΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΟΥ-1971), που θα εκτιμηθεί ιδιαίτερα από τις ομάδες του αγωνιστικού κινηματογράφου. Ο Κρις Μαρκέρ, μεγάλος θαυμαστής του Μέντβεντκιν θα του αφιερώσει το 1971 το ντοκιμαντέρ «ΤΟ ΤΡΕΝΟ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑ» και θα κάνει γνωστό το υπόλοιπο έργο του στη Δύση. Ο Μεντβέντκιν είναι γνωστός για τις προσπάθειές του για την ανάπτυξη νέων δημιουργικών μεθόδων και για την έντονη πρωτοτυπία του. Του έχει απονεμηθεί βραβείο  «Τάγμα του Λένιν», και μια σειρά από μετάλλια. Πέθανε στις 20 Φεβρουαρίου 1989 στη Μόσχα.