Λίγες μέρες πριν, ο παλιός μου φίλος Φώτης Κουβέλης, τρεις ακόμα βουλευτές και μερικές εκατοντάδες σύνεδροι, αποχώρησαν από το συνέδριο από το Συνασπισμό. Λίγες μέρες μετά -στις 30 Ιουνίου λένε οι δημοσιογραφικές πληροφορίες- θ΄ ανακοινωθεί το όνομα του κόμματος που θα δημιουργήσουν. Κατά πάσα πιθανότητα, στον τίτλο του θα περιλαμβάνεται το επίθετο «ανανεωτική», γιατί έτσι είχαν καταγραφεί ως τώρα: ανανεωτική πτέρυγα του Συνασπισμού.
Τίθεται το ερώτημα: τι νόημα έχει, εν έτει 2010, να δημιουργηθεί ένα κόμμα της ανανεωτικής αριστεράς. Ελάχιστο, μου φαίνεται.
Το 1968, τότε που ο Φώτης Κουβέλης ήταν παιδί, το Γραφείο εσωτερικού και, μετά, το ΚΚΕ εσωτερικού, ξεκίνησε μια τιτάνια προσπάθεια ν΄ ανανεώσει την παραδοσιακή αριστερά. Το 1973, πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, μόνο το ΚΚΕ εσωτερικού είχε τη διορατικότητα να δει ότι οι εκλογές του Μαρκεζίνη έπρεπε να γίνουν, γιατί στα παρασκήνια καραδοκούσε ο Ιωαννίδης και το πραξικόπημα στην Κύπρο. Αλλά η εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν επέτρεψε στις εκλογές να γίνουν- η συνέχεια είναι, δυστυχώς, γνωστή.
Μετά τη μεταπολίτευση, το ΚΚΕ εσωτερικού και οι επίγονοί του (ΕΑΡ, Συνασπισμός) διαφοροποιήθηκε από το ΚΚΕ σε αρκετά σημεία. Υποστήριξε τον ορίτζιναλ Καραμανλή απέναντι στον ορατό κίνδυνο επανόδου της δικτατορίας, επαγγέλθηκε δημοκρατική λειτουργία στο εσωτερικό του κόμματος, διαφοροποιήθηκε από τη «μαμά» Μόσχα, μίλησε για δογματισμό και σταλινισμό, ζήτησε είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ (σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση), απαίτησε ψήφο στα 18, έφερε στο προσκήνιο από πολύ νωρίς φεμινισμό και οικολογία, ζήτησε αυτοδιοίκηση δεύτερου βαθμού και αιρετούς νομάρχες, μίλησε για σεξουαλική απελευθέρωση (και των ομοφυλοφίλων), προώθησε χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος, άρχισε να σκαλίζει θέματα ιστορίας του ΚΚΕ, έφερε στη Ελλάδα τη σκέψη της -τότε- σύγχρονης δημοκρατικής αριστεράς, να επηρεάζει κόσμο του ΠΑΣΟΚ ή του ΚΚΕ που είχε διάθεση ν΄ ακούσει κάτι (όπως η αφεντιά μου) και πολλά άλλα.
Όμως τα χρόνια περνούσαν. Από τα παραπάνω, άλλα υλοποιήθηκαν (π.χ. είσοδος στην ΕΟΚ, αιρετή αυτοδιοίκηση), άλλα δεν έχουν νόημα (πχ. η διαφοροποίηση από τη Σοβιετική Ένωση, η οποία έχει πάψει να υφίσταται εδώ και 21 χρόνια), άλλα δεν έγιναν ποτέ (πλήρως δημοκρατική λειτουργία του κόμματος), άλλα έγιναν σημαία άλλων (οικολογία) και άλλα χρονίζουν (π.χ. ο χωρισμός εκκλησίας - κράτους).
Στο μεταξύ, οι άνθρωποι της καθαυτό ανανεωτικής αριστεράς λιγόστευαν. Αρχικά, η μαζική είσοδος στελεχών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ (ο Αλέξης Τσίπρας ένα τέτοιο μέλος της ΚΝΕ ήτανε) που δεν μπόρεσαν να κυριαρχήσουν στο 13ο συνέδριο του δικού τους κόμματος αλλοίωσε τους εσωτερικούς συσχετισμούς, έτσι ώστε οι ανανεωτικοί να είναι πλέον μειοψηφία μέσα στο ίδιο τους το κόμμα. Θάνατοι, προσχωρήσεις σε άλλους χώρους (ιδίως στο ΠΑΣΟΚ), πολιτική αποστρατεία και γηρατιά λιγόστεψαν κι άλλο τον πληθυσμό, έτσι ώστε, τώρα πλέον, ελάχιστοι είχαν μείνει, ώστε να αποχωρήσουν μαζί με το Φώτη Κουβέλη (ούτε καν ο έτερος παλιός φίλος Δημήτρης Παπαδημούλης).
Τώρα, το ανανεωτικό εγχείρημα στην αριστερά δεν έχει, φοβάμαι, πολύ ψωμί. Στον καθαυτό σταλινικό χώρο, υπάρχει το κόμμα/ επιχείρηση/ εκκλησία ΚΚΕ, που τ΄ αυτί του δεν ιδρώνει από ανανέωση και τέτοια πράγματα. Εκεί οι διαφοροποιήσεις είναι προσωπικές και συνήθως μουλωχτές. Στον γενικότερο αντιευρωπαϊκό χώρο υπάρχει ο Συνασπισμός, ο Σύριζα και το «Μέτωπο» του Αλέκου Αλαβάνου. Όλοι αυτοί όχι μόνο είναι μη ανανεώσιμοι, αλλά θεωρούν τον Κουβέλη δεξιό. Στο σοσιαλδημοκρατικό χώρο υπάρχει το ΠΑΣΟΚ. Αλλά δύσκολα να βρει εκεί μέσα ακροατήριο ο Κουβέλης- αυτοί ανανεώνονται (όσο ανανεώνονται) μόνοι τους, προσπαθώντας ν΄ απογαλακτιστούν από την κληρονομιά του Αντρέα Παπανδρέου, σε συνθήκες μάλιστα κυβερνητικής ευθύνης εν μέσω σοβαρότατης κρίσης. Ακόμα και η Ντόρα ετοιμάζεται να φτιάξει φιλελεύθερο κόμμα, για ν΄ ανανεώσει τη δεξιά (αμφιβάλλω για την επιτυχία της, με το παρελθόν που έχει). Στο συνδικαλισμό, όλα μαύρα. Στα πανεπιστήμια και στα νοσοκομεία, χειρότερα. Στους αγρότες- εκέι αμφιβάλλω αν ξέρουν καν το συμπαθέστατο και ευπρεπή Φώτη.
Τι νόημα, λοιπόν, έχει να δηλώνεις σήμερα, το 2010, «ανανεωτικός αριστερός»;
Η κοινωνία, η οικονομία και η νοοτροπία μας και βεβαίως χρειάζονται ανανέωση. Όμως η ανανέωση αυτή δεν είναι ούτε αριστερή, ούτε δεξιά. Είναι απλά ανανέωση, απλά ρεαλισμός. Κι αυτό το ρεαλισμό, όπως τουλάχιστον τον αντιλαμβάνομαι εγώ, ούτε ο Φώτης Κουβέλης, ούτε καμιά άλλη κοινοβουλευτική δύναμη τον επαγγέλλεται. Τη στιγμή που η κοινωνία μας διαλύεται σε επάλληλα μικρά κράτη (των συνδικαλιστών, του Περισσού, της άκρας δεξιάς στον Αγ. Παντελεήμονα, των Εξαρχείων, του Οκονομικού Πανεπιστημίου, των λιμανιών της ΠΝΟ, της Θεσσαλονίκης, της… της…,) τι νόημα έχει η «ανανεωτική αριστερά»; Εδώ δε λειτουργεί το λιμάνι του Πειραιά επειδή φοβάται το κράτος να τα βάλει με το ΚΚΕ, η «ανανεωτική αριστερά» μας μάρανε;
Υ.Γ. 1. Το έχω ξαναγράψει, αλλά θα το ξαναπώ. Η ρεαλιστική ανανέωση την οποία ουδείς επαγγέλλεται, θα έπρεπε να περιλαμβάνει μείωση του δημόσιου τομέα, άρση μονιμότητας δημοσίων υπαλλήλων και ΔΕΚΟ και μείωση των μισθών τους, ενίσχυση πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητας ιδίως των νέων (επιχειρηματικά δάνεια αλά Ολλανδία), στήριξη των ιδιωτικών υπαλλήλων και εργατών, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, άρση προνομίων των ποικιλώνυμων επαγγελματικών ομάδων, μείωση γραφειοκρατίας. μείωση εξοπλισμών, δήμευση εκκλησιαστικής περιουσίας κλπ- γνωστά πράγματα, τα οποία όμως είναι φιλελεύθερα και κακά. Κι αν αυτά σας φαίνονται υπερβολικά, θυμηθείτε: παίρνουμε τα δάνεια του ΔΝΤ και της ΕΕ για να πληρώνουμε μισθούς και συντάξεις του Δημοσίου. Μήπως αυτό είναι «αριστερό» ή «δεξιό», ανανεωτικό ή δογματικό; Τίποτα απ΄ αυτά δεν είναι, απλά θανατηφόρο για την κοινωνία μας.
10°
