Την ανάγκη τροποποίησης της διαδικασίας ελέγχου των εισιτηρίων κατέδειξε με τον τραγικότερο τρόπο ο θάνατος του 19χρονου Θανάση Καναούτη που έπεσε, υπό διερευνούμενες ακόμη συνθήκες, από την πόρτα τρόλεϊ στο Περιστέρι. Οι ελεγκτές των αστικών συγκοινωνιών έχουν και στο παρελθόν βρεθεί στο επίκεντρο σκληρής κριτικής, ύστερα από καταγγελίες επιβατών για ανάρμοστη συμπεριφορά ενώ βρίθουν περιστατικά στα οποία οι ελεγκτές έχουν επιδείξει «υπερβάλλοντα ζήλο» κατά την επιβολή προστίμων. Το γεγονός ότι η πλειονότητα των ελεγκτών είναι «εθελοντές» φαίνεται ότι δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου.
Σημερινό ρεπορτάζ της Αλεξάνδρας Κασσίμη στην «Καθημερινή» αναφέρει πως ο όρος εθελοντής - ελεγκτής δεν αφορά σε άμισθη εργασία, αλλά σε οδηγούς της ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) οι οποίοι αφού έχουν ολοκληρώσει τη βάρδιά τους εκτελούν χρέη ελεγκτών. Η αμοιβή τους προκύπτει ως ποσοστό επί των προστίμων που καταλογίζουν σε «λαθρεπιβάτες», κάτι που συνεπάγεται και κρούσματα «ακραίας συμπεριφοράς» που επιδεικνύουν σε ορισμένες περιπτώσεις. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και το σωματείο εργαζομένων στην ΟΣΥ τηρεί επικριτική στάση στον θεσμό του εθελοντή - ελεγκτή, υποστηρίζοντας ότι το μοντέλο που ακολουθείται δεν εξυπηρετεί κανέναν.
Καθίσταται πλέον σαφές ότι ο τρόπος των ελέγχων πρέπει να διαφοροποιηθεί με δεδομένο ότι η καταπολέμηση της «εισιτηριοδιαφυγής» αποτελεί στόχο των εταιρειών αστικών συγκοινωνιών στην προσπάθεια ανάσχεσης της οικονομικής αιμορραγίας τους.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι συγκλίνουν στην άποψη ότι «πρέπει να περιοριστεί ο ανθρώπινος παράγοντας στη διαδικασία ελέγχου» και ως λύση προκρίνεται το ηλεκτρονικό εισιτήριο, ο διαγωνισμός για το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη. Σημειώνεται ότι η «εγκατάσταση» του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου αποτελεί προσπάθεια που μετρά πάνω από δέκα χρόνια (!) έχοντας «σκοντάψει» σε άκυρους διαγωνισμούς, ενώ το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής του τοποθετείται το 2015.
Παράλληλα στο υπουργείο πραγματοποιούνται συσκέψεις με υπηρεσιακούς παράγοντες, προκειμένου να ληφθούν άμεσα μέτρα καταπολέμησης της «λαθρεπιβίβασης» που δεν θα βασίζονται στο σημερινό, αποδεδειγμένα αναποτελεσματικό, μοντέλο.
Τα πέντε μέτρα που προωθούνται για την αποτελεσματικότερη διεξαγωγή των ελέγχων είναι:
1. Η επέκταση του μέτρου εισόδου από την μπροστινή πόρτα σε όλα τα οχήματα και δρομολόγια της ΟΣΥ. Ήδη εφαρμόζεται η υποχρεωτική επιβίβαση από την μπροστινή πόρτα σε λεωφορεία και τρόλεϊ στις γραμμές που διασχίζουν άξονες των οδών Κηφισίας, Ακαδημίας, Πανεπιστημίου, Σταδίου και Βασ. Σοφίας. Οι επιβάτες επιβιβάζονται σήμερα από την μπροστινή πόρτα των οχημάτων, επιδεικνύουν το εισιτήριο ή την κάρτα στον οδηγό σε συνολικά 51 κεντρικές γραμμές. Τα λεωφορεία στα οποία ισχύει το μέτρο διαθέτουν ειδική σήμανση, ενώ επισημαίνεται και στη φωτεινή επιγραφή ότι για την επιβίβαση στα εν λόγω οχήματα γίνεται χρήση μόνον της μπροστινής θύρας.
2. Η εκπαίδευση ανέργων μέσω κοινοτικών προγραμμάτων που θα ενισχύσουν το έργο των ελεγκτών. Η διοίκηση της ΟΣΥ έχει προωθήσει το σχετικό αίτημα στον ΟΑΣΑ.
3. Το προσωπικό που προβλέπεται να αποχωρήσει από διοικητικές θέσεις του υπ. Υποδομών να μετακινηθεί στην ΟΣΥ και να εκπαιδευτεί στον ρόλο του ελεγκτή.
4. Ο έλεγχος στα οχήματα να γίνεται από δύο ελεγκτές και όχι έναν, όπως σήμερα.
5. Τέλος, εξετάζεται η τοποθέτηση μπαρών στις εισόδους των λεωφορείων. Ωστόσο, πρόκειται για ένα δύσκολο τεχνικά εγχείρημα με υψηλότατο κόστος.
Εν αναμονή του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου:
Οριστική λύση στο πρόβλημα της λαθρεπιβίβασης έδωσε προ πολλού η χρήση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, όπου αντιμετώπιζαν ανάλογο πρόβλημα. Πρόκειται για ένα «κλειστό σύστημα», το οποίο δεν επιτρέπει την είσοδο ή την έξοδο του επιβάτη από σταθμό ή όχημα (εάν πρόκειται για οδικά μέσα) χωρίς να «χτυπήσει» το εισιτήριο. Ειδικές μπάρες φράζουν τις εισόδους των σταθμών, οι οποίες ανοίγουν μόνο με τη χρήση του εισιτηρίου. Συγκριτικό πλεονέκτημα του συστήματος αυτού είναι ότι... ακυρώνει την ανθρώπινη επαφή, καθώς ο επιβάτης εξυπηρετείται από ένα μηχάνημα, ενώ η ανάγκη ελέγχου είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Στον εν εξελίξει διαγωνισμό για την εγκατάσταση του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου στη χώρα μας, αναμένεται η αξιολόγηση των προσφορών ώστε στη συνέχεια να επιλεγεί ο ανάδοχος. Το ολοκληρωμένο αυτό σύστημα εκτός από τα «έξυπνα», ηλεκτρονικά εισιτήρια περιλαμβάνει και μπάρες στους σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς. Μάλιστα, οι επιβάτες θα έχουν τη δυνατότητα να καταβάλλουν κόμιστρο ανάλογο με τις διαδρομές τους. Το νέο «έξυπνο» εισιτήριο θα διατίθεται και θα «φορτίζεται» σε πολλά σημεία πώλησης.
13°
