Η επισημοποίηση της 3ης Οκτωβρίου ως ημερομηνίας έναρξης των τριών τηλεμαχιών ανάμεσα στον Μπαράκ Ομπάμα των Δημοκρατικών και των Μιτ Ρόμνεϊ των Ρεπουμπλικάνων για τον επόμενο ένοικο του Λευκού Οίκου αναμένεται όπως κάθε debate στις ΗΠΑ να θέσει νέα δεδομένα στην νεότοκη επικοινωνιακά πολιτική ιστορία. Μια παράδοση που ξεκινά για τις ΗΠΑ το 1858 και την περίφημη σειρά των επτά «πρόσωπο με πρόσωπο» αναμετρήσεων ανάμεσα στον Αβραάμ Λίνκολ και τον Στίφεν Ντάγκλας. Κυρίαρχο θέμα ατζέντας ήταν το ζήτημα της σκλαβιάς και του δουλεμπορίου.
Ήταν μια εποχή που ακόμα και οι πιο ευφάνταστοι γραφιάδες επιστημονικής φαντασίας θα δυσκολευόντουσαν να σκεφτούν πως στο μέλλον οι άνθρωποι μπορεί να προσεύχονται από τον καναπέ του σπιτιού με τη βοήθεια των τηλεσωτήρων ή να παραγγέλνουν μασαζοκαλσόν από την Ταϊβάν χτυπώντας μερικά πλήκτρα σε μια συσκευή. Τελικά η τηλεόραση ήρθε στην ανθρώπινη ζωή. Υπήρχε περίπτωση οι πολιτικοί να μην την χρησιμοποιήσουν;
Εκτός από τα ποσοστά της τηλεθέασης και τις ουσιαστικές ή στομφώδεις δημοσιογραφικές αναλύσεις στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, υπάρχει και η πλευρά των ομάδων εργασίας που εργάζονται πυρετωδώς στα επιτελεία των πολιτικών παρατάξεων για την καλύτερη δυνατή εμφάνιση αμφότερων των υποψηφίων. Η προϊστορία δηλαδή στο repeat.
1960, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι-Ρίτσαρντ Νίξον
Δε χρειάζεται να έχεις σπουδές πολιτικών επιστημών για να γνωρίζεις πως στην πρώτη τηλεμαχία του 20ού αιώνα η εικόνα νίκησε τον ήχο. Το «όσοι παρακολούθησαν ραδιόφωνο ψήφισαν Νίξον και όσοι είδαν τηλεόραση Κένεντι» είναι η φράση που στοιχειώνει κάθε χαλαρή κουβέντα με φράπα και μπισκότο ανάμεσα σε νεόκοπους γιάπηδες επικοινωνιολόγους. Είναι όμως και η αλήθεια. Ήταν 26 Σεπτεμβρίου και 70 εκατομμύρια τηλεθεατές καθηλώθηκαν στην πολιτική αψιμαχία των δύο υποψηφίων προέδρων, δηλαδή τα 2/3 του ενήλικου πληθυσμού των ΗΠΑ εκείνη την εποχή.
Με «δεδικασμένο» τον απόηχο της τηλεμαχίας Κένεντι-Νίξον, χρειάστηκε να περάσουν 16 χρόνια για να ανταμώσουν ξανά στα τηλεοπτικά πλατό, οι υποψήφιοι πρόεδροι των ΗΠΑ. Αυτή τη φορά το στοιχείο διαφοροποίησης ήταν η έλευση της έγχρωμης εικόνας στο μέσο και οι τρεις διαδοχικές αντιπαραθέσεις on camera. Στα τεχνικά απρόοπτα της αναμέτρησης καταγράφηκε ένα πρόβλημα ήχου το οποίο για να επιλυθεί χρειάστηκε να περάσουν 27 λεπτά.
1980, Τζίμι Κάρτερ-Ρόναλντ Ρίγκαν
Προηγήθηκε ένα σκληρό πολιτικό πόκερ μεταξύ των επιτελείων αφού υπήρχαν διαφωνίες ως προς την παρουσία του τρίτου ανεξάρτητου υποψηφίου Τζον Άντερσον. Τελικά ο «δικομματισμός» κέρδισε, και ο ηθοποιός-γερουσιαστής της Καλιφόρνια Ρίγκαν κέρδισε εκτός από τις εντυπώσεις και την προεδρία των ΗΠΑ. Η ατάκα του Ρίγκαν στον Κάρτελ με χαμόγελο οδοντόκρεμας «πάλι τα ίδια» ανέδειξε τηλεοπτικά την αυτοπεποίθηση βγάζοντας μια πιο χαλαρή και προσιτή εικόνα στους τηλεθεατές.
Ρίγκαν-Μοντέιλ, τα «πρακτορεία το έπαιζαν στάνταρ άσσο». Δικαιώθηκαν και στις δύο αναμετρήσεις. Ο αντιπρόεδρος του Κάρτερ ηττήθηκε από έναν ηθοποιό αν και διέθετε χαρακτηριστική ευφράδεια λόγου οπότε και επέστρεψε στην δικηγορία.
1988, Τζορτζ Μπους-Μάικλ Δουκάκις
Με τους εκπροσώπους του Τύπου να εγκαινιάζουν τη στρατηγική του εκνευρισμού ο Δουκάκις χάνει την ψυχραιμία του σε μια προσωπική ερώτηση για τα θέματα εγκληματικότητας, το προβάδισμα που κατείχε στην προεκλογική περίοδο και τις εκλογές. 20 λεπτά έμειναν ακίνητοι οι δύο υποψήφιοι, όταν τα φώτα έσβησαν και το παρασύνθημα ήταν «μείνετε ακίνητοι» μέχρι οι τεχνικοί να βγάλουν άκρη. Δύο τηλεμαχίες, ένα καταστροφικό λεπτό.
1992, Τζορτζ Μπους-Μπιλ Κλίντον
Με τον Πόλεμο του Κόλπου στην πλάτη του ο Τζορτζ Μπους χάνει από τον άφθαρτο πολιτικά και επικοινωνιακά υποψήφιο των Δημοκρατικών, Μπιλ Κλίντον. Κοιτώντας προς στιγμή το ρολόι του ενώ έτρεχε η ενότητα για τα θέματα οικονομίας το «μήνυμα» που πέρασε στους ψηφοφόρους ήταν πως δεν ενδιαφέρεται για την ύφεση. Άφεση για το «ατόπημα» του, δε δόθηκε στην κάλπη.
Ο Κλίντον θα δεχθεί την πίεση του γερουσιαστή από το Κάνσας για τα ζητήματα που αφορούσαν την πολιτική του απέναντι στα ναρκωτικά. Με επιχειρήματα τύπου «πήγες να καπνίσεις μαριχουάνα στη νιότη σου» και αποστροφές του λόγου «άραγε είναι αυτή η ηγεσία που χρειαζόμαστε» ο Ντόουλ δε τα κατάφερε αφού ο Κλίντον του υπενθύμισε τα προβλήματα που αντιμετώπιζε ο αδερφός του, Ρότζερ, με τις ουσίες αλλά και το νόμο προβάλλοντας την αίσθηση ενός ανθρώπου που έχει γνωρίσει από πρώτο χέρι το θέμα.
2000, Τζορτζ Μπους Τζούνιορ- Αλ Γκορ
Οι αναστεναγμοί του Αλ Γκορ κατά τη διάρκεια των τηλεμαχιών κάθε άλλο παρά φυσιολογικά «μεταφράστηκαν» από τους τηλεθεατές. Οι Ρεπουμπλικάνοι επιστρέφουν στο Λευκό Οίκο έπειτα από οκτώ χρόνια.
2004, Τζορτζ Μπους Τζoύνιορ-Τζον Κέρι
Στις πιο πολυσυζητημένες εκλογές των ΗΠΑ, όπου οριακά ο Τζορτζ Μπους Τζούνιορ κατάφερε να επανεκλεγεί, τρεις αναμετρήσεις έλαβαν από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 13 Οκτωβρίου. Επικοινωνιακά εκτιμάται πως νικητής υπήρξε ο Τζον Κέρι.
2008, Μπαράκ Ομπάμα-Τζον Μακ Κέιν
Οι πρώτες τηλεοπτικές εμφανίσεις του δεν προϊδέαζαν για τη σχέση του με την κάμερα. Προσηνής, σχεδόν ακαδημαϊκός, ο Μπαράκ Ομπάμα ανέδειξε τις δεινές ρητορικές ικανότητες του και κατάφερε να επικοινωνήσει τον προγραμματικό του λόγο στην τελική φάση ανάδειξης των τηλεμαχιών για το χρίσμα του υποψηφίου των Δημοκρατικών. Στις αναμετρήσεις του με τον Τζον Μακ Κέιν το πλειοψηφικό ρεύμα που είχε διαμορφώσει η δυναμική του τον βοήθησε ακόμη περισσότερο.
18°
